روز شورش و میهن‌پرستی

«شی‌جین‌پینگ»، رئیس‌جمهور چین در سخنرانی خود اعلام کرد که کشورش به مسیر «توسعه صلح‌آمیز» ادامه می‌دهد اما ارتش بی‌تردید تقویت خواهد شد زیرا مدافع امنیت و حاکمیت کشور است. ۷۰ سال پیش، روز اول اکتبر، مائو تسه‌تونگ، رهبر حزب کمونیست، تاسیس جمهوری خلق چین را اعلام کرد. اول اکتبر سال‌جاری برابر با سه‌شنبه ۹ مهرماه ۷۰ سال از تاسیس جمهوری خلق چین گذشت. چین بر آن است تا در یکصدمین سالگرد تاسیس کشور خود، سال ۲۰۴۹، به موازات آمریکا تبدیل به یک ابرقدرت نظامی جهان شود. اکنون شی‌جین‌پینگ، رهبر حزب کمونیست و رئیس‌جمهور این کشور بر آن است تا این کشور را از منظر نظامی نیز به یک ابرقدرت تبدیل کند. رئیس‌جمهور چین در سالروز تاسیس کشورش با برگزاری یک رژه نظامی گسترده اعلام کرد که هدف از این رژه نمایش قدرت نظامی چین است. شی‌جین‌پینگ، رهبر چین به ایجاد یک «ارتش قدرتمند» به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تحول این کشور می‌نگرد. براساس اطلاعاتی که منتشر شده، بودجه نظامی چین ظرف ۱۰ سال گذشته افزایشی بالغ بر ۸۰ درصد داشته است. هیچ رهبر دیگری در چین همچون شی‌جین‌پینگ در راستای تقویت ارتش این کشور اقدام نکرده است. از زمان قدرت‌گیری شی‌جین‌پینگ، بودجه نظامی افزایش یافته و ارتش این کشور مدرن شده است. به باور رهبران چین، سرنوشت جهان در سال ۲۰۴۹ در اختیار دو ابرقدرت و چند قدرت کوچک‌تر خواهد بود. براساس این سیاست، چین و آمریکا این دو ابرقدرت خواهند بود.

به نوشته گزارشگر رویترز، چین اعلام کرد که در این رژه به‌عنوان مهم‌ترین رویداد سیاسی سال‌جاری ۱۵ هزار سرباز میدان تیان‌آن‌من رژه رفته و جنگنده‌ها هم به پرواز درآمدند. چین روزگاری یک کشور وارد‌کننده تسلیحات بود اما اکنون تبدیل به یک قدرت نظامی شده است. نه تنها این کشور نیازی به وارد کردن تسلیحات ندارد، بلکه تبدیل به یکی از صادرکنندگان اصلی سلاح و جنگ ‌افزار در جهان شده است. چین همه چیز می‌فروشد؛ از توپ و تانک گرفته تا موشک و سامانه‌‌های پدافند هوایی و همچنین پهپادهای جنگی. این کشور درحال‌حاضر سرگرم تولید سومین رزمناو بزرگ هواپیمابر خود است. دو رزمناو دیگر این کشور، با مختصات ناوهای جنگی مدرن فاصله زیادی داشت و براساس الگوهای دوران حکومت شوروی ساخته شده بودند. توجه اصلی چین به تقویت نیروی هوایی و دریایی این کشور است. رهبران حزب کمونیست چین به این نتیجه رسیده‌اند که وظیفه نیروی زمینی تنها تامین امنیت در خاک چین است. حال آنکه برای حضور سریع و گسترده نظامی در جهان، این کشور نیاز به تقویت نیروهای دریایی و هوایی خود دارد. چین متوجه شده است که تقویت نیروی دریایی یکی از ارکان اصلی ناظر بر داشتن یک ارتش مدرن و قدرتمند است. ۷۰ درصد زمین را آب فرا گرفته است. از این رو، داشتن یک نیروی دریایی قدرتمند برای تبدیل شدن به یک ابرقدرت نظامی، امری اجتناب‌ناپذیر است. شی‌جین‌پینگ بر آن است تا چین در کنار بریتانیا و آمریکا تبدیل به سومین قدرت دریایی بزرگ جهان شود. شعارمحوری ارتش چین این است: «سربازان ما به سوی خورشید حرکت می‌کنند.» در رژه روز سه‌شنبه ارتش چین، همچنین از توسعه فزاینده ادوات جنگی این کشور پرده‌برداری شد. موشک هسته‌ای «دانگ‌فنگ ۴۱» که قابلیت رسیدن به خاک آمریکا در ۳۰ دقیقه را دارد، یکی از این ادوات پیشرفته است. پهپاد فراصوتی و یک زیردریایی خودکار، در شمار ادوات جدید ذکر شده است. رژه مذکور نمایشی است از بلندپروازی پکن در افزایش ادعای حکمرانی بر تایوان، دریای چین جنوبی و دیگر مناطق مورد مناقشه؛ این مراسم همچنین به چالش کشیدن حضور نظامی آمریکا در این منطقه تلقی می‌شود. ارتش چین که با وجود ۲ میلیون پرسنل فعال، بزرگ‌ترین ارتش نظامی جهان به شمار می‌رود، درحال کار روی هواپیماهای جنگنده، ناو هواپیمابر و زیردریایی‌های هسته‌ای است. این ارتش پس از آمریکا، بیشترین بودجه نظامی در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است. سیمون وایزمن، از اعضای موسسه تحقیقاتی صلح بین‌الملل استکهلم می‌گوید: «تعداد زیادی از ناظران، از جمله اعضای ارتش آمریکا، اذعان دارند که «این به کاری که ما می‌کنیم نزدیک است» و بابت این موضوع ابراز نگرانی کرده‌اند.»

طبق اظهارات کای ژیجون، سخنگوی وزارت دفاع چین، در مراسم روز سه‌شنبه بیش از ۱۵ هزار نیرو، ۱۶۰ هواپیما و ۵۸۰ مورد از ادوات نظامی به نمایش درآمد. این فرمانده ارشد نظامی به خبرنگاران گفت بسیاری از ادوات جدید «برای اولین بار در معرض دید عموم قرار می‌گیرد.» آژانس اطلاعاتی وزارت دفاع آمریکا ژانویه در گزارشی ذکر کرد: «چین قابلیت‌های هسته‌ای، فضایی، سایبری و توانایی در دیگر حوزه‌ها را توسعه داده است که دشمنان جهانی این کشور را مورد تهدید قرار می‌دهد.» بودجه ارتش آزادی‌بخش خلق، سال پیش با رشد ۵ درصدی، به ۲۵۰ میلیارد دلار رسید. بودجه ارتش آمریکا با ۳/ ۱ میلیون پرسنل، ۶۵۰ میلیارد دلار (بیش از دو برابر بودجه ارتش چین) است. پکن در کنار آمریکا، از اصلی‌ترین فروشندگان پهپاد در خاورمیانه به‌شمار می‌رود. هری بوید، از اعضای موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در لندن، در این خصوص می‌گوید: «در سال‌های اخیر، چین در حوزه هواپیماهای بدون سرنشین پیشرفت زیادی داشته و سیستم‌های گسترده‌ای تحت توسعه دارد.» تاکنون جزئیاتی از دانگ‌فنگ ۴۱ انتشار نیافته اما مرکز مطالعات بین‌الملل و استراتژیک در واشنگتن، برد احتمالی این موشک را ۱۵ هزار کیلومتر (بیشترین برد ممکن در سراسر جهان) عنوان کرده‌ است. به گفته تحلیلگران، دانگ‌فنگ ۴۱ که سرعتی ۲۵ برابر سرعت صوت دارد، می‌تواند در عرض ۳۰ دقیقه به خاک آمریکا برسد و تا ۱۰ کلاهک جنگی برای اهداف مختلف حمل کند؛ این تکنولوژی به «هدف‌گیری مستقل چندگانه» (به اختصار MIRV) شهرت دارد. موشک‌های عمده‌ با نام دانگ‌فنگ ۳۱ که درحال‌حاضر در اختیار چین است، بردی فراتر از ۱۱ هزار و ۲۰۰ کیلومتر دارد که می‌تواند بخش وسیعی از خاک آمریکا را مورد هدف قرار دهد.

تصاویری که از آماده‌سازی رژه مذکور در رسانه‌های اجتماعی چین دست به دست می‌شود، احتمال پرده‌برداری از نوعی پهپاد هجومی با نام «شمشیر تیز» و دیگر پهپادها در کنار DR-۸ و Wuzhen۸ را قوت بخشیده است. به گفته وایزمن، تحلیلگران خواستار اطلاع یافتن از شبکه‌های الکترونیکی، نرم‌افزاری و کنترل بی‌سیم چین هستند. او می‌گوید: «۱۰ وسیله نقلیه حامل آنتن، نشان از اهمیت یک موضوع برای چین دارد.» چین درحال‌حاضر حدود ۲۸۰ کلاهک هسته‌ای در اختیار دارد. درخصوص آمریکا این عدد ۶۴۵۰ و در مورد روسیه، ۶۸۵۰ عدد است. چین می‌گوید خواستار «حداقلی از بازدارندگی قابل اتکای هسته‌ای» است اما آغازگر جنگ با ادوات هسته‌ای نخواهد بود. متخصصان دفاعی می‌گویند این پیامی به دنیاست که قدرت ارتش چین به سرعت درحال افزایش است حتی اگر با چالش‌های بزرگی هم مواجه شود. اما روی دیگر «سکه» تحولات چین هم جالب است. این رژه نظامی و نمایش تجهیزات نظامی پیشرفته درحالی است که فضا در هنگ‌کنگ بسیار بحرانی‌تر شده است. «جسی پنگ» و «دانی ووک» در گزارش یکم اکتبر برای رویترز نوشتند که در زمان برگزاری این رژه، مردم هنگ‌کنگ با پلیس وارد درگیری شدند. پلیس هنگ‌کنگ مبادرت به شلیک گاز اشک‌آور و گلوله‌های مشقی و رنگی کرد. گزارشگران رویترز از عنوان «درگیری موش‌وگربه‌وار» برای توصیف نزاع مردم با پلیس استفاده کردند. منابع غربی می‌گویند که در آستانه طرح معترضان هنگ‌کنگی برگزاری اعتراضات فراگیر به مناسبت هفتادمین سالگرد «روز ملی جمهوری خلق چین»، دولت پکن شمار نیروهای نظامی خود در هنگ‌کنگ را دو برابر کرد. روزنامه  « The South China Morning Post» و گزارش‌های تلویزیونی اعلام کردند که در این درگیری‌ها دست‌کم یک نفر از سوی پلیس زخمی شد. پلیس هیچ پاسخی به درخواست‌ها برای اظهارنظر نداد. «پنگ- ووک» در ادامه گزارش خود می‌افزایند در مجموع ۱۵ نفر طی چند روز اخیر زخمی شده‌اند که حال یکی وخیم گزارش شده است. معترضان نیز در برخی مناطق آتش برپا کردند و با مواد آتش‌زا و کوکتل مولوتف با نیروهای امنیتی درگیر شدند. این دولت‌شهر حدود ۴ ماه است به صحنه اعتراضات ضدپکن تبدیل شده است. گزارشگران رویترز می‌افزایند اهمیت این تظاهرات در این است که در سالگرد هفتادمین تاسیس جمهور خلق چین، تظاهرات هنگ‌کنگ به نماد «به چالش کشیدن اقتدار پکن» و «زیرسوال بردن مشروعیت حزب کمونیست» تبدیل شده است.