بخش هفتم
جاده جدید امپراتور
خطر و پاداش
هشدارها در مورد «هامبانتوتای بعدی» غنیمت بزرگ‌تر را نادیده می‌گیرد: زیرساخت دیجیتال. مکیندر و ماهان - با وجود تمام خردمندی‌شان - در دنیای قدرت‌های هوایی (چه برسد به قدرت سایبری) زندگی نمی‌کردند. پایتخت‌های غربی در مورد خطرات مربوط به مجاز ساختن ورود فناوری چینی به شبکه‌های بی‌سیم نسل بعدی خود بحث می‌کنند، اما شرکت‌های چینی به‌سرعت در حال اتصال بازارهای نسل بعدی جهان - چنان‌که در فصل ۹ توضیح داده خواهد شد - به هم هستند. در شرق آفریقا، شرکت‌های چینی در حال کارگذاری کابل‌های زیر دریا هستند، شهرها را با دوربین‌های نظارتی مجهز می‌کنند و شبکه‌های بی‌سیم می‌سازند. در سلسله‌مراتب نیازهای دیجیتالی «مازلو»، امنیت شبکه در وهله دوم نسبت به هزینه است که باعث شده شرکت‌های چینی به‌عنوان قهرمانان فناوری در جهان به‌سرعت رشد کنند؛ حتی اگر رقبای غربی‌شان خواهان این نباشند. ارتباطات جدید- فیزیکی و دیجیتال- نیز عواقب ناخواسته‌ای به دنبال دارد. در مسیرهای باستانی اوراسیا علاوه‌بر اینکه ابریشم و اسب جابه‌جا می‌شد، این مسیرها میزبان مهاجمان مغول و طاعون خیارکی هم بودند. انتشار ویروس اخیر در مناطقی از آسیا تمرکز داشته که جمعیت‌های انسانی و حیوانی روبه‌رشد در فضایی نزدیک به هم می‌زیستند. چین قصد دارد این مناطق را توسعه داده و با جهان پیوند یابد. «دَنیل هدریک» مورخ، می‌نویسد که شبکه گسترده تلگراف بریتانیا نه‌تنها دستورات استعماری، بلکه ایده‌های قدرتمند ملی‌گرایانه برای تغییر را هم جابه‌جا می‌کرد و به «ابزار به‌چالش‌کشیدن و تضعیف امپراتوری‌ای که خالق آن بود، تبدیل شد».
با توجه به قطعیت این شگفتی، مقیاس راستین و واقعی BRI مستلزم توجه بیشتر است. اگر چین موفق شود، به محوری‌ترین «گره» در جریان کالاها، داده‌ها و مردم تبدیل خواهد شد. استانداردهای فنی چین برای همه‌چیز -از سیستم‌های سریع راه‌آهن گرفته تا شبکه‌های بی‌سیم- به شکل گسترده‌تری مورد پذیرش قرار خواهند گرفت؛ همان‌طور که ترجیحات این کشور برای پادمان‌های زیست‌محیطی و اجتماعی یا فقدان آن مورد پذیرش گسترده قرار خواهد گرفت. ارتش چین از دسترسی‌های جهانی گسترده‌تر منتفع خواهد شد و دیپلمات‌هایش از اهرم‌های نفوذ بیشتری برخوردار خواهند شد. چین در تحمیل اراده‌اش قوی‌تر و جهان برای مقاومت در برابر آن ضعیف‌تر خواهد شد. در بلندمدت، مجموع این تغییرات جهان بازبینی‌شده نخواهد بود، بلکه جهان از نو ساخته‌شده است. پادشاهی میانه بازخواهد گشت، اما همان‌طور که در فصل ۱۰ توضیح آن می‌آید، چین محدودتر از اسلاف امپراتوری‌اش خواهد بود و تلاش خواهد کرد نگرش کلان «شی» را به واقعیت تبدیل کند. چین می‌تواند همکاری کند، دست به‌اجبار بزند و به‌تدریج وضع موجود را مورد بازنگری قرار دهد و زمانی جزیره مصنوعی یا بزرگراه بسازد، اما همچون خون‌آشامی بر آستانه در، باید از سوی میزبانانش مورد استقبال قرار گیرد. به‌ضرورت، امپریالیسم چین روند رو به گسترشی دارد و متکی به ابزار اقتصادی است. همچنین در برابر موشکافی و بررسی‌ها آسیب‌پذیرتر است و در سال‌های آینده، ناظران بیشتری نور قوی‌تری بر روش‌های مات و کِدِر چین می‌تابانند. چین هم در واکنش ممکن است معیارهایی را که اکنون در برابر آن مقاومت می‌کند به آغوش بکشد که البته از روی حسن‌نیت نخواهد بود، بلکه از روی نفع شخصی خواهد بود.
از قضا، اگر BRI مورد بازنگری قرار گیرد، سیاستگذاران غربی ممکن است در نهایت افسوس بخورند که مقام‌های چینی پند و توصیه آنها را به کار بسته‌اند. تلاش متمرکزتر و باکیفیت‌تر می‌تواند چین را از وام‌دهنده (در مرحله آخر) به شریک ترجیحی تبدیل سازد. این امر می‌تواند نفوذ چین را در مناطق هدف به شکل هدفمندتری بگستراند: از تعیین استانداردهای فناوری گرفته تا متاثر ساختن سرمایه‌های خارجی. این امر می‌تواند ضررهای چین را محدود سازد و مهم‌تر از همه نشان دهد که این کشور در جایی که قدرت‌های بزرگ دیگر ناکام مانده‌اند، در حال موفقیت است. آنچه روشن است این است که BRI یک طرح مارشال‌گونه نیست. بازسازی اقتصادهای توسعه‌یافته بسیار آسان‌تر است از توسعه اقتصادها؛ همان‌طور که ایالات‌متحده در اروپای غربی پس از جنگ جهانی دوم انجام داد. طرح مارشال تلاشی متمرکز بود که بر معدودی از کشورها متمرکز بود و شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های محدود می‌شد. طرح «ابتکار و کمربند» چین از زمان ترک ایستگاه خود به کار پردرآمد ولی بدون زحمت و بدون هدایتگر تبدیل شده است. سرعت آرام این طرح توانایی چین برای اندازه‌گیری دقیق (چه رسد به مدیریت) این فعالیت‌ها را تسریع کرده است. فساد و رانت در این فضای پرهرج‌ومرج رونق دارد. از نظر مفهومی، ابتکار «کمربند و جاده» چین به «جنگ علیه تروریسم» نزدیک‌تر است: ضعف در تعریف در عین گسترش آن.
هیچ پایانی در افق وجود ندارد. از بعد داخلی و بین‌المللی، «شی» برای تداوم کار خود حامیانی دارد. تعهد به دنبال‌کردن BRI در سال۲۰۱۷ به قانون اساسی حزب کمونیست چین افزوده و اعلام شد که نگرش «شی» حتی می‌تواند به دوران پس از او هم تسری یابد. در دومین نشست «کمربند و جاده» در سال۲۰۱۹، «شی» شنوندگان بیشتری را از نمایندگان کشورها و روسای دولت‌ها مخاطب قرار داد. البته برخلاف جنگ علیه ترور، BRI در مورد آرمان‌های کشورهای درحال‌توسعه مستقیم‌تر و صریح‌تر سخن می‌گوید. با وجود گزینه‌های معدود برای سرمایه‌گذاری، حتی رهبرانی که مشت خود را به نشانه تهدید علیه BRI بلند کرده بودند، درحالی‌که مشغول تبلیغات انتخاباتی بودند، در پکن روی صحنه رفتند تا آن را تحسین کنند. تا زمانی که چین «پول» و «اراده» برای ساخت پیوندهای جدید فراتر از مرزهایش داشته باشد، فرصت‌هایی برای انجام این کار خواهد داشت.
