میراث اقتصادی مرکل

اقتصاددانان می‌گویند که در دوران تصدی آنگلا مرکل، آلمان از ایجاد زیرساخت‌های دیجیتالی در سطح جهانی غافل شد، برای تعطیلی نیروگاه‌های هسته‌ای خود شتاب‌زده عمل کرد و به‌طور نگران‌کننده‌ای برای صادارت خودرو و سایر محصولاتش وابسته به بازار چین شد.

مساله چین بسیار پیچیده است. رشد شدید آلمان در دوران تصدی آنگلا مرکل تا حد زیادی نتیجه تجارت با چین بود که وی به ارتقای آن کمک کرد. اما به‌طور فزاینده‌ای، چین در زمینه‌هایی مانند ماشین‌آلات صنعتی و خودروهای برقی به رقیبی جهانی و سطح بالا تبدیل شده است. اقتصاددانان می‌گویند که آلمان در زمینه آموزش و فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی و خودروهای برقی سرمایه‌گذاری کافی نکرده است.

آلمان‌ها برخی از بالاترین قیمت‌های انرژی را در جهان می‌پردازند؛ زیرا آنگلا مرکل فشار آورد تا نیروگاه‌های هسته‌ای خود را تعطیل کند، بدون اینکه شبکه منابع انرژی تجدیدپذیر این کشور را به اندازه کافی برای پوشش کسری آن گسترش دهد. گونترام ولف، مدیر موسسه تحقیقاتی بروگل در بروکسل به نیویورک‌تایمز گفت: «تبعات این کم‌کاری ۱۰سال دیگر گریبان آلمان را خواهد گرفت.» هرگز فشار زیادی به مرکل درباره سیاست‌های اساسی اقتصادی وارد نشد؛ زیرا اقتصاد آلمان در دوران تصدی‌اش رونق گرفته است. آلمان از این پاندمی سریع‌تر از سایر کشورهای اروپایی مانند فرانسه یا ایتالیا بهبود یافته؛ اما این پاندمی وابستگی اقتصادی آلمان به چین را نیز آشکار کرده است.

در سال ۲۰۰۵، چین بخشی از صادرات آلمان را به خود اختصاص داد. سال گذشته اما از ایالات متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری آلمان پیشی گرفت. چین بزرگ‌ترین بازار خودروسازان فولکس واگن، مرسدس بنز و بی‌ام‌و است. شرکت‌های آلمانی نیز با پیشرفت روبه‌رو شده‌اند. تجهیز کارخانه های چینی به ماشین‌آلات آلمانی و دیگر کالاهای صنعتی، این کشور را به یک نیروی بزرگ صادراتی تبدیل کرد.

مرکل تاکید اولیه خود بر حقوق بشر را در روابط خود با دولت چین کنار گذاشت و در عوض روابط اقتصادی عمیق‌تر را تشویق کرد. او میزبان رهبران چینی در برلین بود و اغلب با هیات‌های مدیران تجاری آلمانی۱۲ بار به پکن و دیگر شهرهای چین سفر کرد. اما درهم‌تنیدگی اقتصادی آلمان با چین این کشور را بیش از پیش در معرض فشار شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین قرار داده است. در اواخر سال گذشته، در حالی که آلمان به‌طور رسمی دستور کار اتحادیه اروپا را تعیین می‌کرد، مرکل و امانوئل مکرون، حتی به‌رغم اعتراضات دولت در حال شکل‌گیری بایدن، توافق‌نامه سرمایه‌گذاری با چین را امضا کردند و تا حد زیادی سایر متحدان اروپایی را دور زدند.

ترزا فالون، مدیر مرکز مطالعات اروپایی-آسیاییِ روسیه در بروکسل گفت: تجارت آلمان با چین سایر کشورها را در اتحادیه اروپا وادار به تبعیت می‌کند و آلمان به‌وضوح سیاست‌های چین را در اتحادیه اروپا پیش می‌برد.» فالون گفت که وابستگی اقتصادی آلمان به چین در روابط دو سوی آتلانتیک از هم گسیختگی ایجاد کرده است.» وابستگی بیش از حد آلمان به چین و عقب ماندن این کشور از رقابت‌های جهانی موضوعی است که صدراعظم آلمان باید در اولویت کارهایش قرار دهد. آلمان از هم‌اینک قافیه را در تولید خودروی برقی به آمریکا و چین باخته است. الیور زیپس، مدیر اجرایی بی‌ام‌و رئیس انجمن خودروسازان اروپایی می‌گوید: «چارچوب انتقال فناوری این نوع خودرو هنوز کامل نشده است. ما به یک چارچوب سیاستی نیاز داریم که با زیرساخت شارژهای خودروی برقی آغاز شود.» اولا کالنیوس، مدیر اجرایی دایملر هم می‌گوید: «ما در رقابت اقتصادی با ایالات متحده، آمریکای شمالی با چین و سایر کشورهای قوی آسیایی هستیم. ما به یک سیاست اقتصادی نیاز داریم که تضمین کند اروپا همچنان برای سرمایه‌گذاری جذاب است.»