ناگفته‌های گفتنی
خاطرات و تاملات الیاس شوفانی متفکر برجسته فلسطینی درباره فلسطین، صهیونیسم و اسرائیل
همه ما تلاش «کارتر» در دوره ریاست‌جمهوری خود را برای به نتیجه رساندن سازش به یاد می‌آوریم که به توافق کمپ‌دیوید میان «مصر» و اسرائیل انجامید. اما او نیز با «مناخیم بگین» نخست‌وزیر وقت اسرائیل، درباره برخی موضوعات و به‌طور مشخص، درباره بعد فلسطینی سازش دچار اختلاف شد. طرح «کارتر» درباره مساله فلسطین، با آنچه روسای‌جمهور پیشین آمریکا مطرح می‌کردند و با مواضعی متفاوت بود که جانشین او «ریگان» گرفت. «بوش» پسر نیز پس از رئیس‌جمهور دموکراتی روی کار آمد که با دیدار از خودگردانی فلسطینی در «غزه» گام بی‌سابقه‌ای برداشت که به معنای شناساییِ کشور فلسطینی در حال تاسیس بود. «بوش» پسر، با رئیس‌جمهور پیشین خود «کلینتون» متفاوت و ریاست‌جمهوری خود را با این اظهارنظر آغاز کرد که در مذاکرات به روشی که دولت «کلینتون» در پیش گرفته بود، ورود نخواهد کرد. همچنین در دوره او، ادامه نقش‌آفرینی مستقیم وزرات خارجه آمریکا در مذاکرات سازش، متوقف و این نقش، به فعالیت سفرای آمریکا و گزارش‌هایی محدود ماند که از جریان امور می‌دادند. در واقع، امور مربوط به مذاکرات به طرف‌های محلی مرتبط با آن سپرده شد.
دولت «ریگان» تهاجم اسرائیل به «لبنان» را تقبیح کرد؛ اما «هیگ» وزیر خارجه آن، همچون سخنگوی رسمی جنگ ۱۹۸۲ عمل می‌کرد. دولت «بوش» پدر هم رهبری جنگ خلیج[فارس] را برعهده گرفت. با آوردن این نمونه‌ها نمی‌خواهم بگویم که «بوش» پسر هم به‌طور حتم به جنگ دیگری روی خواهد آورد، اما این احتمال را از ارزیابی‌های خود، کنار نمی‌گذارم.
یک نگاه کوتاه به افراد پیرامونی رئیس‌جمهور «بوش» به ما برای درک واقعیت دولت آمریکا و نقش رئیس آن کمک می‌کرد. «دیک چنی» معاون «بوش» در ایام جنگ خلیج[فارس] در سال۱۹۹۰، وزیر دفاع آمریکا بود. «کالین پاول» وزیر خارجه بوش هم در همان جنگ، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا بود. جریان امور در آمریکا و مقایسه آن با دوره «ریگان» و همچنین آنچه در اسرائیل در جریان بود، نشان می‌داد که در این دو دوره زمانی، در آمریکا دولت‌های جمهوری‌خواه و در اسرائیل، دولت‌های لیکودی بر سر کار بودند. در دوره اول، «شارون» بر دولت «بگین» سیطره داشت و در دوره دوم، خود او، نخست‌وزیر اسرائیل بود و در کنار او تندروان راست‌گرای صهیونیستی حضور داشتند. آمریکا در دوره «بوش» پدر، به دولت «شامیر» اجازه نداد در جنگ خلیج[فارس] مشارکت کند.
با انتخاب «بوش پسر» رئیس‌جمهوری در آمریکا بر سر کار آمد که درایت کمی در امور خارجی داشت و در این ویژگی، تا اندازه زیادی مشابه «ریگان» بود.
jaberiansari۱۹۶۹@gmail.com
