«کریستینا گلدبام» و «یعقوب اکبری» در گزارش ۲۷فوریه در نیویورک تایمز نوشتند، اما سرما بی‌رحم بود. بادهای استخوان‌سوز از شکاف‌های دیوار زوزه می‌کشیدند. یخ در سراسر اتاق رخنه کرد: ابتدا پنجره‌ها و دیوارها را پوشاند و سپس به پتوی ضخیم قرمزرنگی که دور پسر نیاز محمد پیچیده بود رسید؛ پسری که از سوز سرما دیگر نای ناله کردن نداشت. اندکی بعد، این نوزاد در آغوش پدر ساکت شد. اشک‌هایش تبدیل به یخ شد و به صورتش چسبید. تا صبح، دیگر عمر این نوزاد به سر آمده بود. محمد، ۳۰ساله، با تشریح جزئیات آن شب وحشتناک، به گزارشگران نیویورک‌تایمز که از آنجا بازدید می‌کردند، گفت: «سرما او را از ما گرفت.» افغانستان گرفتار زمستانی است که هم مقامات طالبان و هم مقامات گروه‌های امدادی آن را «سخت‌ترین زمستان» در بیش از یک دهه گذشته توصیف می‌کنند و میلیون‌ها نفر را که در حال حاضر از یک بحران انسانی رنج می‌برند، تار و مار می‌کند.

به گفته مقامات طالبان تا روز دوشنبه، بیش از ۲۰۰نفر بر اثر هیپوترمی جان خود را از دست داده‌اند و بیش از ۲۲۵۰۰۰رأس دام تنها بر اثر سرما تلف شده‌اند. با توجه به اینکه کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها در سراسر کشور تحت فشار قرار گرفته‌اند، تلفات انسانی زیاد و فزاینده ناشی از سوءتغذیه، بیماری و صدمات درمان‌نشده در نظر گرفته نشده است. درحالی‌که افغانستان ده‌ها سال است با بلایای طبیعی و ناامیدی اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند، اما زمستان امسال زمستانی بس دشوار است. در اواخر ماه دسامبر، دولت طالبان زنان را از کار در اکثر سازمان‌های کمک‌رسان محلی و بین‌المللی منع کرد؛ اقدامی که باعث شد بسیاری از عملیات‌ به حالت تعلیق درآیند و این امر باعث قطع شدن راه نجات برای جوامع و گروه‌های وابسته به این کمک‌ها شد. با وجود هفته‌ها مذاکرات بین نهادهای بشردوستانه و دولت طالبان، اما به نظر می‌رسد که رهبری ارشد طالبان تمایلی به لغو این ممنوعیت ندارد.

این امر باعث شده است که جامعه مددکاری درباره اینکه یک واکنش اصولی چگونه باید باشد، دچار اختلاف شوند: قطع کمک به میلیون‌ها نیازمند یا تلاش برای ادامه کار بدون حضور زنان در صفوف خود و در نتیجه کاهش چشمگیر دسترسی آژانس‌های آنها در افغانستان. مقامات طالبان می‌گویند که «وزارت مدیریت حوادث طبیعی افغانستان» تلاش کرده است تا این شکاف را پر کند و با همکاری سازمان‌های محلی مقداری کمک‌های غذایی و نقدی ارائه دهد. اما این روش به‌دلیل دشواری دسترسی به مناطق دوردست (برخی فقط با هلی‌کوپتر نظامی قابل دسترسی هستند) و تحریم‌های مالی دولت‌های خارجی با مشکل مواجه شده است. در هفته‌های اخیر، برخی از سازمان‌های غیردولتی با مقامات محلی مذاکره کرده‌ تا از این ممنوعیت‌ها معاف شوند و به آنها اجازه شود تا با امدادگران زن در استان‌های خاص به فعالیت خود ادامه دهند. اما بسیاری از اهداکنندگان از تبعیض مقامات طالبان علیه زنان (که عملا از اکثر جنبه‌های زندگی عمومی، تحصیل و اشتغال محروم شده‌اند) به خشم آمده و از همکاری خودداری کرده‌اند.

 به گفته دیپلمات‌ها و کارکنان بین‌المللی بشردوستانه، برخی، به‌ویژه در میان کشورهای اروپایی، حتی به‌طور خصوصی کاهش بیشتر کمک‌های مالی برای افغانستان را در واکنش به این موضوع در دستور کار قرار داده‌اند. کاهش موقت کمک‌ها از پیش در سراسر افغانستان محسوس شده و این امر به‌ویژه پس از خروج آمریکا از افغانستان در اوت۲۰۲۱ تشدید  و سبب بحران انسانی شد. اندکی پس از آن، تحریم‌ها بخش بانکی را فلج کرد، قیمت مواد غذایی افزایش یافت و بیمارستان‌ها پر از کودکانی شد که از سوء تغذیه در رنج بودند. طبق گزارش سازمان ملل متحد، امروزه حدود نیمی از جمعیت ۴۰میلیونی این کشور با سطوح بالقوه تهدید کننده ناامنی غذایی مواجه هستند.

از این تعداد، ۶میلیون نفر در آستانه قحطی هستند. در روستای محل سکونت نیاز محمد، در ولسوالی قادس در شمال غرب افغانستان، دمای بسیار پایین، زندگی مردمی را که در آستانه بقا زندگی می‌کردند، ویران کرد. مرکز ولسوالی قادس منزلگاه حدود ۴هزار خانواده است که در خانه‌های کم‌ارتفاع و خشتی با کوچه‌های خاکی زندگی می‌کنند. این شهر بین تپه‌های بیابانی و کوه‌های پوشیده از برف قرار دارد. در سال‌های اخیر، این استان - به‌عنوان یکی از فقیرترین استان‌های افغانستان- از خشکسالی فلج‌کننده‌ای که مزارع را ویران و حیوانات اهلی را از گرسنگی تلف می‌کند، رنج برده است. زلزله سال گذشته تمام روستاها را با خاک یکسان کرد. با شیوع موج سرما در ماه گذشته، این شهر در آستانه پرتگاه قرار گرفته است.

اخبار مرتبط