اسپانیا در بلاتکلیفی سیاسی

نتایج نشان داد که اکثر آرا بین راست میانه و چپ میانه تقسیم شده است. اما نه حزب حاکم سوسیالیست نخست‌وزیر پدرو سانچز و نه مخالفان محافظه‌کار او آرای کافی برای حکومت در پارلمان ۳۵۰کرسی به‌دست نیاوردند. درحالی‌که محافظه‌کاران تا حدی در این انتخابات خودی نشان دادند، این احتمال وجود داشت که آنها برای تشکیل دولت شریک حزب تندروی «ووکس» شوند؛ اما اسپانیایی‌ها به اندازه کافی از تندروها حمایت نکردند. پایان کار اما یک انتخابات بی‌نتیجه و آشفتگی سیاسی بود که برای اسپانیایی‌ها از زمانی که طلسم نظام دو حزبی آنها تقریبا از یک دهه پیش شکسته شد، آشنا بوده است.

به نظر می‌رسید که اسپانیا در لحظه مهمی که ریاست دوره‌ای شورای اروپا را در دست دارد؛ درحالی‌که با حمله روسیه در اوکراین مواجه هستند، در بلاتکلیفی سیاسی باقی می‌ماند. حزب محافظه‌کار مردمی با ۹۹درصد شمارش آرا تا روز دوشنبه، ۱۳۶کرسی پارلمان را به‌دست آورد؛ درحالی‌که سوسیالیست‌ها ۱۲۲کرسی به‌دست آوردند. اما محافظه‌کاران امیدوار بودند که اکثریت مطلق را به‌دست آورند و بدون «ووکس» تشکیل حکومت دهند. هرچند که خود ووکس هم نتوانست شمار قابل توجهی رای بیاورد. حتی در داخل حزب محافظه‌کاران نیز حزب ووکس را تحقیر ارزش‌های اسپانیا می‌دانند.

رهبر حزب، آلبرتو نونیز فیجو، اندکی بعد از نیمه شب، در مقابل جمعیتی که پرچم‌های اسپانیا را به اهتزاز درمی‌آوردند، گفت: «من احساس غرور می‌کنم.» او گفت حق تشکیل دولت با حزبش است. اما سخنرانی او به وضوح لحن تدافعی داشت و گفت که نامزدهایی که بیشترین آرا را به‌دست آورده‌اند همیشه حکومت کرده‌اند، با این استدلال که اگر این‌بار این اتفاق نیفتد، یک «ناهنجاری» خواهد بود و اعتبار اسپانیا را در خارج از کشور مخدوش می‌کند. او گفت که هدفش این است که اسپانیا را از یک دوره «بلاتکلیفی» نجات دهد. در بیرون، شعر «امشب شب خوبی خواهد بود» در میان طرفدارانش یک فضای جشن‌گونه خلق کرد؛ اما طرفداران حزب محافظه‌کاران در پایان جشن فهمیدند که واقعا شب خوبی برای ‌میهمانی‌شان نبوده است. ایزابل رویز، ۲۴ساله که پرچم اسپانیا را روی شانه‌های خود داشت، گفت: «من فکر می‌کردم که آنها می‌خواهند برد بزرگی کسب کنند.» او گفت که آماده است برای خلاص شدن از شر سانچز به رای دادن ادامه دهد.

آشفتگی سیاسی برای اسپانیا چیز جدیدی نیست. در سال۲۰۱۶، این کشور ۱۰ماه را در بلاتکلیفی سیاسی سپری کرد و از انتخاباتی به انتخابات دیگر رسید. سپس سانچز نخست‌وزیر محافظه‌کار را برکنار کرد و در یک مانور پارلمانی در سال۲۰۱۸ قدرت را به‌دست آورد. انتخابات تا جایی برگزار شد که سانچز در نهایت یک دولت اقلیت را با چپ افراطی و حمایت احزاب کوچک استقلالی در پارلمان تشکیل داد. در این دوره از انتخابات هم به‌قدری کرسی به‌دست آورده است که اجازه ندهد تا محافظه‌کاران تشکیل دولت بدهند. سانچز شامگاه یکشنبه در خارج از مقر حزبش گفت: «مردم اسپانیا شفاف هستند.» اگر همه احزاب موجود مخالف حزب مردم (محافظه‌کاران) از او حمایت کنند، نخست‌وزیر به‌طور بالقوه می‌تواند یک دوره دیگر در سمت خود باقی بماند؛ اما این امر دشوار است.

به‌طور کلی، حزب اپوزیسیون «مردم» با ۱۳۶کرسی در صدر جدول قرار دارد و حزب حاکم «کارگران سوسیالیست اسپانیا» با ۱۲۲کرسی در رتبه دوم ایستاده است. حزب چپ «سومار» ۳۱کرسی به دست آورد و ووکس ۳۳کرسی را از آن خود کرد. به این ترتیب، گرچه انتظار می‌رفت جریان راست اسپانیا پیروز شود، اما تنها ۱۶۹کرسی (۳۳+۱۳۶) به‌دست آورد. بلوک چپ هم در این انتخابات ۱۵۳کرسی (۳۱+۱۲۲) به‌دست آورد و به اکثریت قاطع (۱۷۶ کرسی) برای تشکیل دولت دست نیافت. هرچند «آلبرتو نونیز فیخو» با حزب مردم پیروز انتخابات شد، اما باتوجه‌به عملکرد ضعیف حزب ووکس که ۱۹کرسی سابق خود را هم در این انتخابات از دست داده است، فیخو راه دشواری برای تشکیل دولت در پیش دارد. او با حضور در پایگاه انتخاباتی خود گفت: «بر اساس نظر اکثر اسپانیایی‌ها، مذاکره برای تشکیل دولت را آغاز می‌کنم.» پدرو سانچز، نخست‌وزیر کنونی اسپانیا و رهبر حزب «کارگران سوسیالیست اسپانیا» برای کسب اکثریت قاطع و تشکیل دولت باید با حزب استقلال‌طلب کاتالان به رهبری «کارلوس پوجدمون» ائتلاف کند.

در پی عملکرد ضعیف حزب کارگران سوسیالیست اسپانیا و شریک کوچک‌ترش در ائتلاف حاکم در انتخابات منطقه‌ای ماه مه، پدرو سانچز انتخابات زودهنگام را برای ۲۳ژوئیه (یکشنبه) برنامه‌ریزی کرد. سانچز گفت که بلوک ما شکست خورده است. اما این شکست به معنی پیروزی طرف مقابل هم نبوده و آنها نیز مسیر دشواری را باید برای تشکیل دولت طی کنند. به‌نظر می‌رسد اسپانیا به دوران بلاتکلیفی بازگشته است و باید منتظر برگزاری انتخابات دیگر باشند. اما به نظر می‌رسد این روند ماه‌ها طول بکشد. در هفته‌های منتهی به انتخابات، سانچز و متحدان چپ‌گرای او نگرانی‌هایی را درباره تمایل مخالفان محافظه‌کارش برای اتحاد با ووکس ایجاد کرده بودند که احتمالا آن را به اولین حزب راست‌گرا تبدیل می‌کند که از زمان دیکتاتوری ژنرال فرانسیسکو فرانکو در حدود ۵۰سال پیش، به دولت می‌پیوندد. اما با کاهش شدید آرایش، احتمال تشکیل دولت با ووکس بسیار بعید شده است.