افزایش ریسک‌های سیاسی و امنیتی در لبنان
بیانیه شبانه عربستان برای چه بود؟
ریشه بحران لبنان درکجاست؟
در این رابطه می‌توان چند سناریو را متصور شد:
الف) آنچه رخ داد درگیری میان گروه‌های فلسطینی است: از ۲۹ژوئیه، لااقل ۱۳نفر کشته شده و بیش از ۶۰ نفر دیگر در درگیری‌های رخ‌داده میان جناح اصلی فلسطینی‌ها «فتح» و یک گروه تندرو در این اردوگاه کشته شدند. به نوشته الجزیره، اردوگاه عین‌الحوه بزرگ‌ترین اردوگاه در میان ۱۲اردوگاهی است که در سال۱۹۴۸ و پس از تاسیس اسرائیل در لبنان برقرار شد. «فتح» دو گروه «جند الشام» و «الشباب المسلم» را متهم به ترور یکی از فرماندهان خود به نام «ابو اشرف الارموشی» در این اردوگاه کرد.
به گفته «ماهر شبایتا»، رهبر فتح در منطقه سیدون، جناح‌های فلسطینی در این اردوگاه یک کمیته تحقیق برای یافتن اینکه چه کسی مسوول ترور الارموشی است، تشکیل داده و پس از به نتیجه رسیدن، این را به سیستم قضایی لبنان تقدیم خواهد کرد. در ۳۱ژوئیه بود که آتش‌بس بین گروه‌های فلسطینی در این اردوگاه اعلام شد. با این حال، هر از گاهی درگیری مسلحانه میان جناح های فلسطینی در این اردوگاه درمی‌گیرد. بر اساس آمارهای سازمان ملل (آژانس سازمان ملل برای آوارگاه فلسطینی) عین الحلوه میزبان ۸۰ تا ۲۵۰هزار آواره فلسطینی است. بر همین اساس، طی درگیری‌های اخیر حدود ۶۰۰نفر از این اردوگاه‌ها آواره شده و در دو مدرسه متعلق به این آژانس در سیدون و «میه میه» اسکان یافته‌اند.
«زینا خودر» هم در گزارش ۳۱ژوئیه در الجزیره نوشت که این درگیری‌ها در شنبه ۷مردادماه آغاز شد. این درگیری روز شنبه در حالی آغاز شد که یک فرد مسلح ناشناس کوشید یک نظامی مسلح به نام «محمد خلیل» را ترور کند؛ اما در عوض، همکار و همراه او را ترور کرد. درگیری‌های روز یکشنبه به اوج خود رسید و نظامیان دو طرف با یکدیگر درگیر شدند که نتیجه آن کشته شدن الارموشی و سه نفر از اسکورت‌کنندگان او بود. گزارشگر الجزیره این درگیری‌ها را «شدید» گزارش کرد. این گزارشگر افزود: «این وضعیت به راستی موجب بحرانی بشردوستانه می‌شود.» او در آن تاریخ (۳۱ژوئیه برابر با ۹مردادماه) نوشت: «ده‌ها خانواده از این اردوگاه شلوغ گریخته و بسیاری دیگر هم در آینده نزدیک از آن خواهند گریخت؛ اما بسیاری هم در تله درگیری‌ها گرفتار شده‌اند. هنگام شروع درگیری‌ها، آژانس سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی، کمک‌ها و خدمات خود خود به این اردوگاه را به حال تعلیق در آورد.
«اسامه سعد» قانون‌گذار محلی لبنانی، روز دوشنبه اعلام کرد که با نشست میان مقام‌های لبنانی و جناح‌های فلسطینی، آتش‌بس میان طرفین برقرار شد. یک زن که خارج از اردوگاه بود به الجزیره گفت: «به نظر می‌رسد باز هم درگیری میان طرفین تشدید شود. ما بارها شاهد آتش‌بس بودیم؛ اما هیچ طرفی به آن وفادار نمی‌ماند. وضعیت رقت‌انگیز است. خانواده‌ها در اینجا و آنجا متفرق هستند. امنیت به هیچ روی وجود ندارد».مردی که توانست از خشونت بگریزد، گفت که کل منطقه ویران شده است. وی افزود: «ما جانمان را برداشتیم و فرار کردیم. همه چیزمان را پشت سرمان جا گذاشتیم. این در حالی بود که گلوله‌ها و بمب‌ها بر سرمان باریدن گرفته بود. تا نیمه‌شب همه چیز آرام بود؛ اما ساعت ۲ صبح، درگیری از سر گرفته می‌شد.»
اگرچه عین‌الحلوه در سال۱۹۴۸ تاسیس شد، اما بر اساس توافق ۱۹۶۹ بین لبنان و سازمان آزادی بخش فلسطین، ارتش لبنان از ورود به اردوگاه منع شده است. با این حال، برخی مقام‌های لبنانی خواستار این شده‌اند که ارتش ورود کند و کنترل اردوگاه را به‌دست گیرد. «سامی جمایل» عضو پارلمان و رئیس حزب کتائب، روز دوشنبه خواستار «خلع سلاح اردوگاه و حضور ارتش در آنجا» شد. فلسطینی‌ها در لبنان از حقوق محدودی برای کار و داشتن املاک برخوردارند و اکثریت مطلق آنها در فقر زندگی می‌کنند.
ب) احتمال جنگ اسرائیل و حزب‌الله: «بن کاسپیت» هم در گزارش ۴اوت در «المانیتور» نوشت، اسرائیل در حال حاضر بیشتر تلاش‌های امنیتی خود را در مرز خود با لبنان متمرکز کرده است؛ جایی که نیروهای حزب‌الله در حال افزایش تحریکات علیه نیروهای اسرائیل هستند. روز پنج‌شنبه، برای دومین بار در دو هفته گذشته، نیروهای حزب‌الله ویدئویی را منتشر کردند که نشان می داد رئیس ستاد ارتش اسرائیل از منطقه مرزی بازدید می‌کند. اسرائیل آن را پیامی تهدیدآمیز از سوی این سازمان می‌داند. هیاهو در میان محافل امنیتی، سیاسی و رسانه‌ای اسرائیل در تابستان امسال یادآور صحبت‌های بهار۲۰۰۶ درباره شعله‌ور شدن احتمالی جنگ در امتداد مرز شمالی اسرائیل است که ناشی از «محاسباتی» است که می‌تواند سوریه و اسرائیل و شاید حزب‌الله را به جنگی همه‌جانبه بکشاند.
با نگاهی به گذشته مشخص شد که حتی زمانی که همه درباره یکسری سوءتفاهم‌ها و محاسبات اشتباه صحبت می‌کردند، ایهود اولمرت (نخست‌وزیر وقت) در حال برنامه‌ریزی برای حمله سپتامبر۲۰۰۷ به رآکتور هسته‌ای پلوتونیومی بود که سوریه ساخته و رو به اتمام بود. این روزها، سوری‌ها دیگر رآکتور هسته‌ای نمی‌سازند و حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله هنوز به فناوری هسته‌ای چشم ندوخته است؛ زیرا از حمایت قدرتمند ایران مطمئن است. با این وجود، صحبت‌ها داغ است و درک این موضوع که طرفین به آرامی به سمت یک رویارویی نظامی همه‌جانبه پیش می‌روند، آشکارتر می‌شود.
مشخص نیست که آیا اسرائیل دوباره قصد دارد یک حمله نظامی پیشگیرانه را در مرزهای شمالی خود برنامه‌ریزی کند یا خیر؛ اما اگر چنین شود، سوریه این‌بار هدف نخواهد بود. در حال حاضر، تهدیدی که نصرالله علیه اسرائیل ایجاد می‌کند، بسیار بیشتر از هر تهدیدی در سوریه است. در واقع، هم اسرائیل و هم حزب‌الله از نیات تهاجمی طرف مقابل آگاهند. اسرائیل در حال از هم پاشیده‌شدن توسط درگیری داخلی است که انسجام نظامی و آمادگی جنگی آن را تضعیف می‌کند و لبنان نیز مدت‌ها در هرج و مرج داخلی، فروپاشی اقتصادی و اجتماعی غوطه‌ور است. این هر دو باعث ایجاد یک وضعیت ناآرام شده است.
سرلشکر آهارون حلیوا، رئیس اداره اطلاعات اسرائیل در کنفرانس هرتزلیا در ماه مه ادعا کرد؛ «نصرالله به اقدامی نزدیک است که می‌تواند منطقه را وارد جنگ بزرگ کند. او به انجام این اقدام از لبنان یا سوریه نزدیک است.» در ماه‌های پس از آن، اداره اطلاعات ارزیابی‌های بیشتری صادر کرده و به رهبران سیاسی اسرائیل درباره خطر یک جنگ مهم در شمال و درباره فرسایش قدرت بازدارندگی اسرائیل در برابر حزب‌الله، به‌ویژه، جبهه شمالی هشدار داده است (دنیای‌اقتصاد در گزارشی در تاریخ ۲۶تیرماه۱۴۰۲ با عنوان «فرسایش بازدارندگی اسرائیل» به این مساله پرداخته است).
ج- وضعیت آشفته لبنان همزمان با سالگرد انفجار بیروت: همزمان با فرا رسیدن سالگرد انفجار بیروت در ۴ اوت۲۰۲۰ لبنان میزبان تجمعات متعدد و گسترده علیه گروه‌ها و ساختار سیاسی است و بیم آن می‌رود همین تجمعات لبنان را دوباره وارد دوره‌ای جدید از منازعات و حتی جنگ داخلی کند.
