توفان سیاسی در اوکراین

زلنسکی در بیانیه‌ای که یکشنبه‌شب تصمیم خود را در آن اعلام کرد، گفت: «اُلکسی رزنیکوف بیش از ۵۵۰روز جنگ تمام‌عیار را پشت سر گذاشته است. من معتقدم که این وزارتخانه به رویکردهای جدید و سایر قالب‌های تعامل با ارتش و جامعه به‌طور کلی نیاز دارد.» تصمیم برای جایگزینی رزنیکوف در وزارت دفاع در حالی اتخاذ می‌شود که اوکراین در میانه یک ضد حمله بزرگ قرار دارد و به آرامی قلمرو خود را در جنوب و شرق به‌دست می‌آورد. هفته گذشته، مقامات اوکراینی گفتند که روستای روبوتین جنوبی را تصرف کرده‌اند و این نشان می‌دهد که این حمله به لایه اول میدان‌های مین، تله‌های تانک، سنگرها و خندق‌هایی که مسکو بین نیروهای اوکراینی و کریمه تحت اشغال روسیه مستقر کرده، نفوذ کرده است. به گفته یکی از مقامات دفتر رئیس‌جمهور که مجاز به صحبت علنی درباره این برکناری نبود، این تغییر و تحولات ناشی از چندین عامل بود.

این عوامل شامل درک این موضوع بود که با طولانی شدن جنگ، اوکراین به رهبری با رویکردهای جدید نیاز خواهد داشت. افزون بر این، غوغای انتقاد گروه‌های جامعه مدنی و رسانه‌های اوکراین درباره رسوایی‌های قراردادهای نظامی و درخواست‌های خود رزنیکوف برای کناره‌گیری از قدرت از دیگر دلایل هستند. اگرچه عمروف از اعضای یک حزب سیاسی مخالف است – وی یک بانکدار سابق و یک سرمایه‌گذار است- اما از زمان شروع جنگ چندین نقش مهم را برای دولت زلنسکی به عهده گرفته است. او مذاکره‌کننده ارشد اوکراینی ابتکار غلات دریای سیاه و مذاکره‌کننده برجسته درباره تبادل زندانیان بود. او یک تاتار کریمه‌ای، یعنی یکی از اعضای گروه قومی است که در شبه جزیره کریمه تحت اشغال روسیه مورد آزار و اذیت قرار گرفته است.

صبح دیروز دوشنبه، رزنیکوف که در هفته‌های اخیر بارها با پرسش هایی درباره آینده خود مواجه بوده از جمله درباره اینکه آیا او به‌عنوان سفیر در بریتانیا به سمت های دیپلماتیک گماشته خواهد شد یا خیر؟ با این حال، وی گفت که نامه استعفای خود را به رئیس پارلمان اوکراین ارائه کرده است. او در شبکه‌های اجتماعی بدون اشاره به ماموریت جدید نوشت: «خدمت به مردم اوکراین و کار برای ارتش در ۲۲ماه گذشته، به‌عنوان سخت‌ترین دوره تاریخ مدرن اوکراین، افتخار بود.» از زمان شروع جنگ، رزنیکوف به چهره عمومی اوکراین در صحنه جهانی تبدیل شده است. او از جمله تعداد انگشت‌شماری از مقامات ارشد امنیتی زلنسکی بود که در کی‌یف، پایتخت، باقی ماندند. با وجود تصمیم برای جایگزینی رزنیکوف، اما اوکراین در طول تهاجم، ثبات بسیار بیشتری را نسبت به روسیه تجربه کرده است.

مسکو در بحبوحه انتقاد از تاکتیک‌های میدان نبرد خود دستخوش تغییرات متعددی در رهبری نظامی شده است و در ماه ژوئن شورش کوتاه مدتی از سوی رهبر واگنر «یوگنی پریگوژین» رخ داد که با ساقط کردن هواپیمای وی غائله واگنر هم ختم شد. در اکتبر۲۰۲۲، کرملین ژنرال «سرگئی سوروویکین» را به فرماندهی نیروهای خود در اوکراین منصوب کرد. او تنها سه ماه دوام آورد تا اینکه ژنرال «والری گراسیموف»، عالی‌ترین افسر نظامی روسیه جایگزین او شد. مقامات ایالات متحده گفتند که ژنرال سوروویکین از برنامه‌های شورش پریگوژین اطلاع قبلی داشت.

رزنیکوف به‌دلیل مذاکره درباره انتقال مقادیر زیادی تسلیحات اهدایی غربی مورد ستایش قرار گرفته و بر گسترش ارتش و گذار آن از تسلیحات شوروی به سیستم‌های غربی نظارت داشت. در ماه اول جنگ، ارتش اوکراین تهاجم روسیه را با کمک نظامی خارجی (که عمدتا سلاح‌های ضد تانک بودند) رد کرد؛ اما از آن زمان به بعد زرادخانه گسترده‌ای از تسلیحات سنگین غربی را به جای تسلیحات ساخت شوروی در خود جای داده و نیروهای اوکراینی همواره از سوی متحدان غربی مورد آموزش قرار می‌گیرند.