استاد بازی‌‌ها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانه‌‌ای

کیسینجر ارائه‌ امتیازات سادات به اسرائیلی‌ها را به‌عنوان پیشنهاد آمریکایی مطرح کرد. او از سادات خواست که در این‌ بین خیلی مشتاق به نظر نرسد، بلکه باید بگوید که به خانه می‌رود تا درباره آنچه آنها بحث کرده‌اند فکر کند. در همین حال، کیسینجر «با رابین سخت می‌گرفت.» سادات عاشق ایده‌ توطئه با آمریکا بود. سادات در تلاش برای اینکه مفید باشد، گفت: «رئیس‌جمهور فورد می‌تواند ژست فشار بر مرا اتخاذ کند. او می‌تواند [به اسرائیلی‌ها] بگوید که اصرار کرده که من موضع خود را اصلاح کنم.» این دقیقا همان تاکتیکی بود که کیسینجر در مذاکرات قبلی بارها از اسرائیلی‌ها در مذاکرات اولیه خواسته بود.

سادات بر خلاف آنها نیازی به آموزش خصوصی نداشت. این جلسه ۲۰دقیقه تمام به طول انجامید، از جمله بحث درباره کمک اقتصادی به مصر که در آن فورد متعهد شد پس از انعقاد توافق، ۸۰۰میلیون دلار از کنگره بخواهد. فورد و سادات با هم بیرون رفتند تا به خبرنگاران خیس شده زیر باران که صبورانه در حیاط قلعه منتظر آنها بودند، اطلاع دهند؛ درحالی‌که آواز «ما باید فائق آییم» را برای تقویت روحیه‌ آنها می‌خواندند. برای تلنگر زدن به رابین، فورد به پرسشی درباره نامه‌ سنا پاسخ داد و گفت که «ارزیابی مجدد» وی با ارائه‌ «یک طرح آمریکایی» به پایان می‌رسد.

چهارشنبه، ۱۱ژوئن۱۹۷۵، واشنگتن دی‌سی

فورد اکنون مشتاق مواجهه با رابین بود. کیسینجر در ۹ژوئن به فورد گفته بود که عدم مماشات وی باعث ایجاد حرکت شده است. فورد پاسخ داد: «من ترجیح می‌دهم از آن لذت ببرم.» کیسینجر به او توصیه کرد که نسبت به رابین سختگیر باشد و گفت: «رابین باهوش و خجالتی است؛ اما نه آن‌قدرها هم سرسخت.» اگر رابین به این موضوع پرداخت، فورد باید با موافقت با تنها یک‌میلیارد دلار از درخواست کمک تعلیقی ۲.۵میلیارد دلاری اسرائیل، او را در بند کمک محکم نگه دارد. فورد در تکمیل جمله‌ کیسینجر گفت: اگر رابین سر خم نکرد، «آنها را در سطح همین امسال نگه دارید.» پیش‌ازاین، فورد رهبری کنگره را در جریان دیدار خود با سادات قرار داده بود. فورد به آنها [رهبری کنگره] گفت که اگر موفق نشود اسرائیل را به حرکت درآورد، به ژنو خواهد رفت. انتظار داشت که حرفش به رابین منتقل شود.

کیسینجر و رابین برای اولین ملاقات خود از زمان شکست مذاکرات در ۱۱هفته قبل، مانند دو شوالیه که برای دویدن مسلح می‌شوند، آماده شدند. کیسینجر برای اینکه به رابین نشان دهد که نیزه‌اش تیز است، روزی که از جلسات سالزبورگ به واشنگتن بازگشت، دینیتز را به جلسه‌ای فراخواند. کیسینجر با بازگرداندن و احیای کانال با رابین، به دینیتز اطمینان داد که سادات با تمدید UNEF برای بیش از یک‌سال موافقت کرده است و دینیتز را مطلع کرد که فورد انتظار دارد رابین نیز ایده‌های جدیدی ارائه دهد. دینیتز پیشنهاد کرد که کیسینجر به رابین در کابینه‌ اسرائیل کمک کند؛ کابینه‌ای که پیش از عزیمت رابین به واشنگتن تشکیل می‌شود، آن هم با موافقت بر سر سه موضوع مهم تسلیحاتی که معلق مانده بودند (اف-۱۵، موشک‌های لنس و بمب‌های هدایت‌شونده لیزری). کیسینجر که علاقه‌ای به رشوه دادن نداشت، به دینیتز گفت که اگر رابین و فورد راهی برای پیشرفت پیدا کنند، «این یک مشکل حل‌شدنی است.»

رابین احساس کرد زره و نیزه او هم قوی است. رابین از نامه‌ سنا خوشحال بود و مطمئن بود که افکار عمومی و مطبوعات آمریکا در کنار اسرائیل هستند. اما متوجه شد که سادات تهدیدی برای برتری اسرائیل در صحنه‌ آمریکا است. این رهبر جذاب، شهرنشین و پیپ کِش مصری با لبخندی دل‌نشین، با صحبت درباره‌ صلح با اسرائیل، مخاطبان تلویزیون آمریکایی را به خود جلب کرد. در ۵ ژوئن، یک هفته قبل از ورود رابین به واشنگتن، سادات کانال سوئز را با تمام شکوه و تشریفاتی که آمریکایی‌ها آن را تحسین می‌کنند، باز کرد. هنگامی‌که ناوشکن مصری «ششم اکتبر»- با سادات در داخل اتاقک فرماندهی‌اش در لباس سفید دریاسالاری- به سمت پایین کانال از «پورت سعید» به «اسماعیلیه» می‌رفت، رزم‌ناو «یو اس اس لیتل راک» گل سرسبد ناوگان ششم ایالات‌متحده در ردیف سوم قابل ‌مشاهده بود. در همین حال، یک ناوشکن ناخوانده‌ شوروی در بندر پورت سعید دیده شد؛ اما کسی او را تحویل نگرفت.

رابین با پیش‌بینی سود بادآورده‌ روابط عمومی برای مصر در ایالات‌متحده، یک حمله‌ پیشگیرانه را آغاز کرد؛ تاکتیکی که او به‌عنوان رئیس ستاد ارتش اسرائیل در آغاز جنگ ۶روزه با تاثیرات ویرانگر به‌کار برده بود. سه روز قبل از مراسم کانال، رابین از عقب‌نشینی یک‌جانبه‌ نیمی از نیروهای ارتش اسرائیل و تانک‌های مستقر در خط مقدم سینا در نزدیکی کانال و همچنین عقب‌نشینی توپخانه و موشک‌هایی که می‌توانند عبور از کانال را تهدید کنند، خبر داد. یک مقام ارشد اسرائیلی به نیویورک‌تایمز گفت: «ما می‌خواستیم نشان دهیم که هیچ انحصار مصری‌ای در صلح‌جویی وجود ندارد.»

کیسینجر هنگام فرود در پایگاه نیروی هوایی اندروز در کنار هواپیما بود تا به رابین خوشامد بگوید؛ ژستی که پروتکل آن را الزامی نکرده بود. رابین تحت تاثیر قرار نگرفت. او بعدتر به پرز و آلون گفت که کیسینجر او را با «چهره‌ای ترش‌رو و درهم‌کشیده» ملاقات کرده است. هنگامی‌که با هم سوار کادیلاک سیاه کیسینجر به سمت «خانه‌ بلر» رفتند، کیسینجر به رابین گفت که رئیس‌جمهور از دست او [رابین] عصبانی است و او [کیسینجر] نیز از افشای اطلاعات ناراحت است. رابین گزارش داد: «کیسینجر در تمام طول راه سعی کرد مرا بترساند؛ اما من می‌دانستم که این فقط تاکتیک او و بخشی از بازی است.» «بازی» صبح روز بعد به‌طور جدی آغاز شد؛ یعنی زمانی که کیسینجر قبل از ملاقات با رئیس‌جمهور فورد با رابین در خانه‌ بلر تماس گرفت. انگار دو شوالیه دور هم می‌چرخیدند و به دنبال شکاف یا رخنه‌ای در زره دیگری برای ضربه زدن می‌گشتند. کیسینجر با شکایت از نامه‌ سناتورها شروع کرد؛ رابین از این درخواست طفره رفت که بداند در صورت شکست مجدد مذاکرات، آیا اسرائیل دوباره در معرض یک «ارزیابی مجدد» قرار خواهد گرفت یا خیر. به کیسینجر برخورد؛ رابین گفت که او نیز از اتهام گمراه کردن فورد آزرده‌خاطر شده است.

کیسینجر با اشاره به اینکه می‌تواند از سادات امتیازاتی برای هشدار زودهنگام، مدت‌زمان توافق و تحریم شرکت‌های آمریکایی که با اسرائیل تجارت می‌کردند بگیرد، به دنبال گشایش بود. اما در عوض اسرائیل باید از گذرگاه‌ها عقب‌نشینی کند. کیسینجر گفت: «بقیه‌ خط هیچ تفاوتی ندارد.» رابین پاسخ داد: «این امر، این همه تفاوت را در جهان ایجاد می‌کند» و توضیح داد که عقب‌نشینی ارتش اسرائیل از خط کنونی‌اش مستلزم بازسازی گسترده‌ زیرساخت‌های دفاعی آن در سینا است که ممکن است ۲ تا ۳سال طول بکشد.