افزایش نرخ انقباض اقتصادی دنیا

مونا مشهدی رجبی- با وجود اینکه برخی از کارشناسان اقتصادی و سازمان‌های جهانی خبر از اتمام بحران اقتصادی در دنیا می‌دهند و بر این باورند که روند اصلاح اقتصادی با نرخ بسیار کند آغاز شده است، ولی بانک جهانی در گزارش اخیر خود شبهه اصلاحات اقتصادی را کاملا تکذیب کرد. رابرت زولیک رییس بانک جهانی در مصاحبه ای که با سایت این مرکز انجام داده است، گفت: «در سال ۲۰۰۹ میلادی اقتصاد دنیا با نرخی بیشتر از برآوردهای قبلی منقبض خواهد شد و در این وادی بیشترین آسیب اقتصادی به کشورهای فقیر و اقتصادهای شکننده وارد می‌شود.

در این سال‌ها موج‌های مختلفی اقتصاد دنیا را هدف قرار می‌دهد و هر یک از این امواج فشارهای وارد شده به اقتصاد دنیا را بیشتر می‌کند. ابزارهایی که تا کنون برای اصلاح اقتصاد دنیا استفاده شد، کارایی لازم را نداشت و نه تنها نتوانست مانع از کاهش نرخ رشد اقتصادی دنیا شود، بلکه زمینه را برای تشدید انقباض اقتصادی فراهم کرد.

اقتصاد دنیا در یک سال گذشته بحرانی‌ترین شرایط بعد از جنگ جهانی دوم را تجربه کرد و اگر این روند ادامه پیدا کند، می‌تواند زمنیه‌ساز فروپاشی اقتصادی شود. در سال جاری میلادی سیر انقباض اقتصادی در دنیا ادامه پیدا می‌کند و در سال ۲۰۱۰ میلادی روند اصلاحات به‌تدریج آغاز می‌شود. البته در این بازه شش ماهه باید نظارت دولت‌ها بر اقتصاد ادامه داشته باشد، در غیر این صورت اصلاح اقتصاد دنیا به تعویق می‌افتد.»

زولیک ادامه داد: «با وجود اینکه آمارهای اقتصادی از ثبات نسبی بازارهای مالی حکایت دارد ولی این ثبات موقتی است. انتظار می‌رود در ماه‌های آینده بازارهای مالی در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و صنعتی تنزل پیدا کند و بیکاری با نرخی فزاینده ارتقا یابد و کاهش ظرفیت‌های تولیدی موجب تزلزل بیشتر اقتصاد دنیا شود.

بر طبق برآورد تازه بانک جهانی در سال ۲۰۰۹ میلادی ارزش تولید ناخالص داخلی دنیا با نرخ ۳درصد منقبض شد، در حالی‌که پیش از این انتظار می‌رفت نرخ انقباض اقتصادی دنیا در سال ۲۰۰۹ میلادی برابر با ۷/۱درصد باشد. در این سال اغلب کشورهای در حال توسعه دنیا کاهش فزاینده نرخ رشد اقتصادی را شاهد خواهند بود و از انتهای سال ۲۰۱۰ میلادی زمینه برای افزایش درآمد صادراتی و جذب سرمایه‌های خارجی فراهم می‌شود.

رییس بانک جهانی در جلسه‌ای در حضور وزرای اقتصاد و بازرگانی کشورهای گروه هشت برگزار کرده بود، گفت: «از آغاز سال ۲۰۱۰ میلادی رشد اقتصادی در اغلب کشورهای دنیا آغاز می‌شود ولی نرخ بازسازی و اصلاح اقتصادی به اندازه‌ای کم خواهد بود که شرایط حاکم بر اقتصاد مشابه شرایط سال بحران یعنی سال ۲۰۰۹ میلادی است.

در این سال موج‌های آسیب‌های اقتصادی همچنان کشورهای در حال توسعه و فقیر دنیا را هدف قرار خواهد داد. بنابراین سازمان‌های جهانی باید تلاش بیشتری برای به جریان انداختن منابع مالی و اعتبارات در دنیا و کاهش هزینه‌های پرداخت شده توسط فقرا در اثر بحران ایجاد شده در کشورهای ثروتمند دنیا انجام شود.»

بانک جهانی در گزارش تحقیقی خود نوشته است: «در سال جاری میلادی شکاف مالی موجود برای کشورهای در حال توسعه دنیا در سال ۲۰۰۹ میلادی بین ۳۵۰ تا ۶۳۵میلیارد دلار خواهد بود که رقم قابل توجهی است و می‌تواند آسیب‌های اقتصادی دنیا را بیشتر کند. در ماه‌های اخیر تقاضا برای دریافت وام از بانک جهانی افزایش چشمگیری پیدا کرده است.

در سال جاری میلادی ۳۳میلیارد دلار وام به کشورهای کم‌درآمد و کشورهای با درآمد متوسط پرداخت شد، در حالی‌که در سال ۲۰۰۸ میلادی مجموع وام‌های ارائه شده از بانک جهانی به کشورهای طبقه متوسط و پایین برابر با ۲/۱۳میلیارد دلار آمریکا بود.»

رابرت زولیک، رییس بانک جهانی در آستانه نشست وزرای اقتصاد کشورهای گروه هشت خواستار کمک بیشتر کشورهای توسعه یافته به کشورهای فقیر و در حال توسعه شد. گرچه پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصادی جهان از سال ۲۰۱۰ آغاز شود ولی این روند به هیچ وجه اطمینان بخش نیست و کشورهای فقیر و در حال توسعه از تاثیرات منفی شوک بحران اقتصادی و مالی در سال ۲۰۱۰ در امان نخواهند بود. خبر دیگر اینکه صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی کرد، رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۱۰ به بیش از ۴/۲درصد خواهد رسید. این رقم در گزارش قبلی صندوق کمتر از ۹/۱درصد اعلام شده بود.