مرزهای جنگ سرد فروریخت

آرزو دیلمقانى

مرزهایی که روزی بوسیله سیم‌های خاردار و ماشین‌های نظامی کنترل و حفاظت می‌شدند، با گسترش اتحادیه اروپا برداشته شدند. الحاق ۹ کشور اروپایی که اکثر آنها را کشورهای اروپای شرقی تشکیل می‌دهند، اتحادیه اروپا را به عمق کشورهای کمونیستی سابق کشاند. ۹ کشور اروپایی که در سال ۲۰۰۴ به اتحادیه اروپا پیوسته بودند مرزهای خود با اروپای مرکزی را باز کردند تا نشان دهند که تفکیک‌های باقی‌مانده از جنگ سرد به پایان رسیده است.

اکنون دراروپا می‌توان از جمهوری لتونی در شرق تا پرتغال را بدون نیاز به نشان دادن پاسپورت و گرفتن ویزا سفر کرد. پس از باز شدن این مرزها مردم آزادانه از مرزهایی گذشتند که روزی کشورهای کمونیستی را از دنیای غرب جدا می‌کرد.

آنجلا مرکل، صدر اعظم آلمان که وی نیز زمانی شهروند آلمان شرقی کمونیست بود در جمع دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان، مریک توپولانک، نخست‌وزیر جمهوری چک و خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسون اروپا در حالی که دروازه‌های قدیمی به صورت سمبلیک باز می‌شد گفت که این لحظه‌ای بسیار تاریخی است که ما مدت زمان زیادی در انتظار آن بودیم.

اکنون با باز شدن مرزهای جدید این قاره سبز، محدوده شینگن به اندازه ۳/۱ کشور آمریکا وسعت پیدا کرده است و کشورهای لهستان، اسلوونی، مجارستان، جمهوری چک، اسلواکی، مالت، لیتوانی و استونی به معاهده شینگن پیوسته‌اند.

اکنون چهار‌صد‌میلیون اروپایی از ۲۴ کشور عضو معاهده شینگن هستند و برای سفر به تمامی نقاطی که در این قاره سبز به عضویت این معاهده در آمده است محدودیتی ندارند.

۲۲‌سال پیش شینگن روستایی در لوکزامبورگ بود، اما امروز به منطقه‌ای با ۴۰۰‌میلیون جمعیت ۲۴‌کشور اروپایی تبدیل شده است.

در سال ۱۹۸۵ کشورهای بلژیک، فرانسه، آلمان، لوکزامبورگ و هلند به عضویت شینگن در آمدند و تصمیم گرفتند مرزهای بین خود را بشکنند. در سال ۱۹۹۵ اسپانیا و پرتغال به جمع شینگن پیوستند، ۱۹۹۷ سالی است که اتریش و ایتالیا جزو کشورهای عضو شینگن شدند. در سال ۲۰۰ یونان به سایر کشورها پیوست. در سال ۲۰۰۱ کشورهای دانمارک، فنلاند، سوئد، ایسلند و نروژ به شینگن پیوستند و سال ۲۰۰۷‌سال ورود کشورهای جمهوری چک، استونی، مجارستان، لتونی، جمهوری لیتوانی، مالت، لهستان، جمهوری اسلواکی، جمهوری اسلوونی است و انتظار می‌رود که سال آینده یعنی سال ۲۰۰۸ کشور سوئیس نیز به معاهده شینگن بپیوندد.

در نظرسنجی‌های اخیر که توسط کمیسیون اروپا صورت گرفته است نشان می‌دهد که ۴۸‌درصد از شهروندان اروپایی معتقدند که اتحادیه اروپا بیشتر از دولت‌های خودشان در حل کردن مشکلات موفق خواهد بود و این در حالی است که حدود ۳۰‌درصد از شهروندان اروپایی به دولت‌های خود بیش از اتحادیه اروپا اعتماد دارند، اما برخی نیز معتقدند که با گسترش معاهده شینگن که موجب گسترش مرزهای اروپا خواهد شد این اعتماد مردم را از بین خواهد برد.

آغاز سفرهای بی‌دغدغه در مسیری ۴هزار کیلومتری از شهر تالین در کشور استونی تا شهر لیزبون در کشور پرتغال موجب خواهد شد تا از این پس آمارهای مهاجرت‌های غیر‌قانونی و جرم و جنایت افزایش یابد و این موضوع به یکی از نگرانی‌های اصلی منتقدان گسترش مرزهای اروپا تبدیل شود.

روز پنج‌شنبه هفته گذشته زمانیکه مرزهای بین اتریش و اسلواکی با حضور رابرت فیکو، نخست‌وزیر اسلواکی و آلفرد گوزنباور، صدرالعظم اتریش برای گسترش اتحادیه اروپا از دریای بالتیک تا دریای آدریاتیک گشوده می‌شد، صدرالعظم اتریش اعلام کرد که گسترش مرزهای شینگن موجب افزایش ترس از جرم و خشونت در اتریش نخواهد شد.

کمیسیون اروپا نیز اعلام کرد که یک‌میلیارد یورو هزینه شده است تا بتوانیم امنیت را در گستره جدید اروپا برقرار سازیم که این برنامه شامل تاسیس پایگاه‌هایی در مرزهای جدید است.

باوجود آنکه اکنون سفر در محدوده مرزهای شینگن می‌تواند به راحتی صورت بپذیرد، اما به مسافران توصیه می‌شود که هنگام سفر مدارک لازم را همراه خود داشته باشند چرا که پلیس در ایستگاه‌های ایست بازرسی مستقر در مرزها این اجازه را دارد که از افراد مشکوک ویزا بخواهد، این در حالی است که مسافران غیر‌اروپایی می‌توانند با اخذ ویزای شینگن به تمامی این ۲۴ کشور سفر کنند.

در میان کشورهای اروپایی بریتانیا و ایرلند همچنان خود را از پیوستن به اتحادیه اروپا دور نگه داشته‌اند، اما قراردادهایی را که به امنیت این قاره مربوط می‌شود را امضا کرده‌اند.

در پی پیوستن کشور استونی به معاهده شینگن، پرتغال به طور نمادین ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را به اسلوونی واگذار کرد.

دوره شش‌ماهه ریاست پرتغال بر اتحادیه اروپا ۳۱ دسامبر به طور رسمی پایان می‌یابد و اسلوونی که از سال ۲۰۰۴ به عضویت اتحادیه اروپا در آمده است پس از پرتغال ریاست این اتحادیه را بر عهده خواهد داشت.

اسلوونی تا ۳۱ ژانویه سال ۲۰۰۸ رییس اتحادیه اروپا خواهد بود و پس از آن مسئولیت و اختیارات خود را در اختیار فرانسه خواهد گذاشت. در این مدت اسلوونی اولین کشوری که از کشور سابق یوگوسلاوی به اتحادیه اروپا پیوسته است رهبری ۴۹۰‌میلیون نفر از ۲۷ کشور اروپایی را بر عهده خواهد داشت.

ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا که به طور سمبلیک از طرف پرتغال به این اسلوونی واگذار شد در مراسم پیوستن این کشور به معاهده شینگن در مرز این کشور با ایتالیا صورت گرفت.