پیروزی انقلاب نان در شمال آفریقا
احتمال سرایت ناآرامیها به مصر، اردن و مراکش
عکس : AFP
احتمال سرایت ناآرامیها به مصر، اردن و مراکش پیروزی انقلاب نان در شمال آفریقا
رییس‌جمهوری تونس از کشور گریخت
احسان ابطحی
زین‌العابدین بن علی، رییس‌جمهوری تونس، جمعه شب و به دنبال ناآرامیهای یک ماه اخیر که به دلیل بیکاری و فساد گسترده ایجاد شده‌بود، این کشور واقع در شمال آفریقا را ترک کرد و اداره امور را به محمد غنوشی، نخست‌وزیر تونس که مدت مدیدی است این سمت را در اختیار دارد، واگذار کرد.
به گزارش بلومبرگ به نقل از خبرگزاری رسمی تونس -TAP- غنوشی که روز جمعه خود را به عنوان کفیل ریاست‌جمهوری معرفی کرد، قرار بود دیروز با احزاب سیاسی مختلف برای تشکیل کابینه ملاقات کند.
اما ظرف ۲۴ ساعت برای دومین بار در این کشور صاحب قدرت تغییر کرد و رییس دادگاه شورای قانون اساسی کشور تصاحب قدرت توسط نخست وزیر را غیر قانونی دانست و سخنگوی مجلس سفلا و رییس پارلمان فواد مبازع قدرت را به مدت ۲ ماه در دست گرفت تا کشور برای انتخابات جدید آماده شود.
در همین حال و به گزارش شبکه خبری العربیه متعلق به عربستان سعودی، حکومت نظامی اعمال شده از سوی دولت باعث شده‌بود تا جمعه شب و بامداد جمعه خیابان‌های شهر تونس - پایتخت کشور تونس- خالی از جمعیت باشد، با این همه گزارش‌های پراکنده‌ای از غارت اموال در این مدت منتشر شده است.
مالیکا ذغال، از کارشناسان امور شاخ آفریقا و پروفسور زندگی و اندیشه‌های اسلامی در دانشگاه هاروارد در کمبریج واقع در ایالت ماساچوست درباره تحولات اخیر تونس گفت: «این تظاهرات فعالیت همه بخش‌های جامعه را قطع کرده است و من بر این باورم رژیم متوجه نشد که چه اتفاقی رخ داده است.» این در حالی است که به گزارش خبرگزاری TAP، غنوشی از مردم تونس خواست تا با یکدیگر متحد باشند. او همچنین تاکید کرد که این روز - روز فرار زین‌العابدین بن علی- روزی بسیار حیاتی و سر‌نوشت‌ساز هم برای کشور و هم برای تغییرات سیاسی آینده است. نخست‌وزیر تونس اضافه کرد که گروه‌های مختلف تونس از جمله نهاد‌های مدنی و چهره‌های متعدد ملی در مذاکرات آینده حضور خواهند داشت.
بن‌علی در عربستان
سخنان غنوشی در شرایطی عنوان شد که بر‌اساس بیانیه‌ای که دربار سلطنتی خاندان آل‌سعود دیروز آن را در اختیار خبرگزاری رسمی عربستان قرار داد زین‌العابدین بن علی، رییس‌جمهوری ۷۴ ساله و خلع شده تونس وارد عربستان شده‌است. در ادامه این بیانیه آمده‌است که ریاض ورود بن علی و خانواده او را خوشامد می‌گوید.
در بخش دیگری از بیانیه دربار سلطنتی آل‌سعود آمده است: «عربستان سعودی حمایت کامل و برادرانه خود را از مردم تونس ابراز می‌دارد و انشا‌الله همه شهروندان تونسی در کنار یکدیگر قرار خواهند گرفت تا بر این دوران دشوار در تاریخ خود غلبه کنند.»
ابتدا گفته شده بود که بن‌علی به جزیره مالت خواهد رفت، اما پس از آن اخبار منتشر شده حکایت از آن داشت که او به فرانسه می‌رود. دیروز اما بی.بی.سی به نقل از رسانه‌های فرانسوی گزارش داد که نیکلا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه، از صدور مجوز فرود هواپیمای بن‌علی در این کشور خود‌داری کرده است.
بن‌علی در شرایطی از تونس گریخت که تظاهرات مردم این کشور که حدود یک ماه بود ادامه داشت، روز جمعه به اوج خود رسید و هزاران نفر از مردم در برابر ساختمان وزارت کشور قرار گرفتند و قصد داشتند به این ساختمان حمله کنند. ناآرامیهای تونس که در کرانه دریای مدیترانه واقع شده‌است، زمانی آغاز شد که یک مرد ۲۶ ساله در استان «سیدی بوزید» در اعتراض به بیکاری دست به خود‌سوزی زد. پس از آن بود که دیگر مردم تونس هم در اعتراض به بیکاری، فساد و سرکوب‌های دولتی دست به تظاهرات زدند و ناآرامیها در این کشور آغاز شد. مطابق آخرین بر‌آورد‌ها نرخ بیکاری در تونس در سال ۲۰۱۱ میلادی به ۱/۱۳ درصد خواهد رسید.
این در حالی است که در اواخر روز جمعه، تلاش‌های پلیس برای بازگرداندن آرامش ادامه داشت، صدای تیر‌اندازی در مرکز شهر تونس به گوش می‌رسید و هلی‌کوپتر‌ها بر‌فراز این شهر پرواز می‌کردند. غنوشی در گفت‌و‌گویی تلفنی با یک تلویزیون محلی خواستار آن شد که شهروندان به نیروهای امنیتی بپیوندند تا از اموالشان مراقبت شود. او همچنین اوضاع را به عنوان یک هرج و مرج امنیتی توصیف کرد.
انتخابات جدید
محمد الکتیری، تحلیلگر امور خاورمیانه و آفریقا در گروه اوراسیا درباره اوضاع تونس گفت: «خروج بن‌علی از تونس به احتمال زیاد منجر به کاهش ناآرامیها در این کشور نخواهد شد.»
این کارشناس امور خاورمیانه و آفریقا ادامه داد: «اگر خاندان بزرگ بن‌علی و نزدیکان او اجازه یابند تا با دارایی‌های خود از کشور خارج شوند، احتمال دارد تظاهرات دوباره آغاز شود.»
ناآرامیهای منطقهای
مارینا اتاوای، مدیر برنامه خاورمیانه در موسسه موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی مستقر در واشنگتن، پایتخت ایالات‌متحده درباره تحولات اخیر تونس و تاثیر آن بر دیگر کشورهای منطقه می‌گوید: «اعتراضات مردم تونس می‌تواند تظاهرات مردم سایر کشورهای منطقه از جمله مصر، مراکش و اردن را که اخیرا به دلیل نارضایتی از اوضاع اقتصادی به خیابان‌ها ریخته بودند، تقویت کند.» این در شرایطی است که رسانه‌های منطقهای و فرامنطقه‌ای اعتراضات اخیر مردم تونس و شماری دیگر از کشورهای عربی منطقه را به عنوان «انقلاب نان» توصیف کرده‌اند.
اتاوای در بخش دیگری از سخنانش درباره تحولات اخیر تاکید کرد که بن‌علی و سایر رهبران قدرتمند کشورهای عرب منطقه هیچ گروه مخالف سازماندهی شده‌ای را باقی نگذاشته‌اند.
عکس: رویترز
ارسال نظر