دنیای اقتصاد: به نظر می‌رسد شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در اولین سفر خود به اروپا پس از پنج سال، قصد استفاده از فرصت‌ها را برای سست کردن پیوندهای این قاره با ایالات متحده و ایجاد جهانی آزاد از سلطه آمریکا دارد. رهبر چین سه کشور فرانسه، صربستان و مجارستان را برای سفر انتخاب کرده است که هرکدام، کم و بیش، به نظم پساجنگ آمریکا در جهان با بدگمانی می‌نگرند و چین را به‌عنوان وزنه تعادل ضروری می‌بینند و مشتاق تقویت روابط اقتصادی هستند. «راجر کوهن» و «کریس باکلی» در گزارش ۵مه در نیویورک‌تایمز نوشتند، در زمان تنش با بسیاری از کشورهای اروپایی -بر سر استقبال «بدون محدودیت» چین از روسیه به‌رغم جنگ در اوکراین - شی که روز یکشنبه وارد فرانسه شد، می‌خواهد نفوذ فزاینده چین را در این قاره نشان دهد و نزدیکی عمل‌گرایانه را دنبال کند.

دنیای اقتصاد: ترکیه روز جمعه اعلام کرد که تمام تجارت با اسرائیل را تا زمانی که «آتش‌بس دائمی» در نوار غزه برقرار نشود، متوقف می‌کند؛ این جدیدترین تحریم علیه اسرائیل و تحریمی است که بر افزایش فشار جهانی برای پایان دادن به جنگ در این منطقه تاکید می‌کند. اعلامیه ترکیه بر اساس بیانیه‌های روز قبل مبنی بر توقف همه تجارت با اسرائیل تا زمانی است که «کمک‌های بشردوستانه بی وقفه و کافی به غزه اجازه ورود داده شود.» اما حتی زمانی که ترکیه این اقدامات را اعلام کرد، اسرائیل به هشدارهای مکرر خود مبنی بر آماده شدن برای حمله به شهر رفح در جنوب غزه ادامه داد که به گفته سازمان ملل می‌تواند منجر به «قتل عام» در غزه شود. «گلسین هارمن»، «آرون باکسرمن» و دیگران در گزارش ۳مه در نیویورک‌تایمز نوشتند، عمر بولات، وزیر بازرگانی ترکیه در اعلام تعلیق تجارت، از «نگرش سازش‌ناپذیر اسرائیل» صحبت کرد.

دنیای اقتصاد: جردن باردلا، ۲۸ساله، چهره جدید راست افراطی در فرانسه است. او که سنجیده، تمیز و بزرگ‌شده در حومه شمالی پاریس است، سخنرانی‌های خود را با اشاره به ویکتور هوگو مزین می‌کند و معتقد است که «هیچ کشوری با انکار یا شرمساری خود موفق نمی‌شود.» به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، این عبارت، در تظاهرات اخیر در شهر مونت‌بلیارد در شرق، در میان جیغ و دادهای کر کننده که فریاد می‌زدند «جردن! جردن!» شنیده شد؛ جمعیتی که ساعت‌ها برای دیدن او صف کشیده بودند.باردلا که پسر یکی از مهاجران ایتالیایی است و کالج را ترک کرده است، در ۱۶سالگی به حزب جبهه ملی (یا تجمع ملی امروزی) پیوست و تحت حمایت مارین لوپن، نامزد همیشگی راست‌گرایان افراطی فرانسه قرار گرفت. او با لحن میانه‌رو، مظهر عادی‌سازی حزبی است که زمانی تهدیدی شبه‌فاشیستی برای جمهوری تلقی می‌شد.

دنیای‌اقتصاد: دست‌کم ۲۵نفر روز شنبه در دانشگاه ویرجینیا دستگیر شدند؛ چراکه تظاهرات درباره جنگ در غزه ادامه داشته و فعالیت دانشگاه‌ها را همچنان مختل کرده و فضای جشن را در حول و حوش مراسم فارغ‌التحصیلی در سراسر کشور خراب کرده است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، دستگیری‌ها و تلاش‌های تهاجمی برای سرکوب اعتراض‌ها نشان می‌دهد که پایان ترم بهار تا چه اندازه برای دانشگاه‌ها پرآشوب بوده است؛ چراکه بسیاری از آنها اکنون در حال برگزاری مراسم آغاز تعطیلات آخر هفته در پس‌زمینه اعتراضات پرتنش در دانشگاه‌های خود هستند. دانشجویان طرفدار فلسطین نیز به‌نوبه خود نشان داده‌اند که به چالش کشیدن دانشگاه‌های خود بر سر روابط مالی خود با اسرائیل و شرکت‌های نظامی ادامه خواهند داد. روز شنبه، پلیس با تجهیزات ضد شورش ده‌ها نفر را در دانشگاه ویرجینیا با اسپری‌های حاوی گاز اشک‌آور پراکنده کرد. اعتراضات اما محدود به ویرجینیا نبود و دانشگاه‌های دیگر را هم فرا گرفت. مسوولان دانشگاه‌های آمریکایی در تلاش برای ایجاد تعادل بین آزادی بیان و امنیت دانشگاه هستند؛ اما در این زمینه به مشکل برخورده‌اند.

قطر دارای مزیت عظیم ثروتی است که مکاتب رئالیستی/نئورئالیستی/نئوکلاسیکی آن را به‌عنوان شاخصی از قدرت در نظر می‌گیرند: در سال۲۰۱۹، تولید ناخالص داخلی قطر ۲۰۱میلیارد دلار بود که حدود ۰.۱۷درصد از اقتصاد جهان را تشکیل می‌داد. قدرت اقتصادی قطر در درجه‌ اول به بخش هیدروکربن مربوط می‌شود؛ صادرات نفت و انرژی از دهه۱۹۵۰ بر اقتصاد مسلط بوده است. پس از روسیه و ایران، قطر دارای سومین ذخایر بزرگ گاز در جهان، تقریبا ۸۶۶تریلیون فوت مکعب است. شاخص‌های قوی اقتصاد کلان قطر در نیمه‌ دوم دهه۲۰۰۰ تقویت شد؛ یعنی زمانی که بخش گاز طبیعی مایع (LNG) توسعه سریعی را تجربه کرد.

دنیای اقتصاد: عربستان سعودی و اسرائیل دو متحد مهم آمریکا در خاورمیانه هستند و دولت بایدن امروز عمیقا با هر دو درگیر است و تلاش می‌کند یک معاهده دفاعی متقابل با عربستان سعودی ایجاد کند و به اسرائیل در درگیری‌هایش با حماس و ایران کمک کند. توماس فریدمن، پنج‌شنبه دوم ماه مه در یادداشتی در نیویورک‌تایمز نوشت: اما تیم بایدن با این دو شریک دیرینه به وضعیت بی‌سابقه‌ای رسیده است که فرصتی بزرگ و در عین حال خطری بزرگ برای آمریکا ایجاد می‌کند. این از تضاد در سیاست داخلی آنها ناشی می‌شود. به بیان صریح، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان بدترین افراط‌گرایان مذهبی کشورش را به زندان انداخته است؛ درحالی‌که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بدترین افراط‌گرایان مذهبی رژیمش را در کابینه خود قرار داده است. محمد بن‌سلمان با تمرکز شدید خود بر رشد اقتصادی پس از چندین دهه از «خواب‌زدگی» عربستان سعودی، مهم‌ترین انقلاب اجتماعی تاکنون را در پادشاهی بیابانی به راه انداخت و یکی از مهم‌ترین امواج شوک‌برانگیز را به سراسر جهان عرب فرستاد. اکنون این موج به نقطه‌ای رسیده است که ایالات متحده و عربستان سعودی در حال بنا نهادن سنگ‌های پایانی برای اتحاد رسمی هستند که می‌تواند نفوذ چین در خاورمیانه را مهار کند و از طریق راه‌های الهام‌بخش مسالمت‌آمیز، تغییرات مثبت بیشتری در این منطقه نسبت به تهاجمات نظامی ایالات متحده به عراق و افغانستان ایجاد کند.

دنیای‌اقتصاد: یک مقام آمریکایی به واشنگتن‌پست گفت، ایالات متحده به قطر گفته است که اگر حماس به رد آتش‌بس با اسرائیل ادامه دهد، باید آنها را اخراج کند. به گفته این مقام مسوول که مانند دیگرانی که برای این گزارش مصاحبه کردند، به شرط ناشناس ماندن صحبت کرد، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه این پیام را در ماه آوریل محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، به نخست‌وزیر قطر ارائه کرد. سه دیپلمات آشنا به این وضعیت گفتند که مقامات قطر که از سال۲۰۱۲ به درخواست آمریکا میزبان رهبری سیاسی حماس بوده است، از ماه‌ها پیش چنین درخواستی را پیش بینی کرده بودند، اما انتظارات در هفته‌های اخیر در بحبوحه افزایش ناامیدی از بن‌بست طولانی مدت در توافق آتش‌بس، شدیدتر شده است.

در سال۱۹۴۰، به دنبال شکست تحقیرآمیز فرانسه در حمله رعدآسای آلمان نازی، مارک بلوخ، تاریخدان فرانسوی نخبگان گوشه‌نشین را به‌دلیل ناتوانی در پیش‌بینی و مواجهه با تهدید پیش روی کشور محکوم کرد. امروز امانوئل مکرون با یادآوری سخنان بلوخ، هشدار می‌دهد، نخبگان اروپا گرفتار همان رضامندی و خشنودی مهلک شده‌اند.رئیس‌جمهور فرانسه در مصاحبه با نشریه اکونومیست از کاخ الیزه، به تشریح این دیدگاه آخرالزمانی خود پرداخت.

دنیای اقتصاد: آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز دوشنبه به دنبال اجرای طرح‌هایی برای تامین امنیت و بازسازی غزه پس از پایان جنگ اسرائیل و حماس بود؛ اما سکوت در میان کشورهای عربی (که مقامات آمریکایی تصور می‌کنند به نظارت بر این سرزمین ویران‌شده کمک می‌کنند) بر دشواری واشنگتن برای طرح «روز بعد» تاکید کرد. ‌«میسی رایان» در گزارش اول مه در واشنگتن‌پست نوشت، بلینکن در سخنانی در نشست مجمع جهانی اقتصاد در پایتخت عربستان گفت که دولت متبوعش به پیگیری چند ماهی خود برای برقراری ترتیباتی برای غزه که از سال۲۰۰۷ تحت کنترل حماس است، ادامه خواهد داد.

دنیای‌اقتصاد: مقامات حماس و فتح -جناح‌های اصلی فلسطینی که مدت‌ها برای کسب قدرت در غزه و کرانه باختری با هم در رقابت بودند- اخیرا در پکن برای آنچه مقامات چینی روز سه‌شنبه آن را «مذاکرات عمیق و صریح برای ترویج آشتی درون فلسطینی» خواندند، ملاقات کردند.«دیمین کِیو» و «آدام راسگون» در گزارش ۳۰آوریل در نیویورک تایمز نوشتند، انتظار نمی‌رفت که مذاکرات در پکن نتیجه زیادی داشته باشد. بمباران غزه توسط اسرائیل، حمایت از حماس را در کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل که در آن تشکیلات خودگردان فلسطین -تحت کنترل فتح- برای چندین دهه مدیریت شهرها و شهرک‌ها را بر عهده داشته، عمیق‌تر کرده است. مقامات آمریکایی پیشنهاد کرده‌اند که تشکیلات خودگردان فلسطین می‌تواند به اداره غزه پس از جنگ کمک کند؛ اگرچه این امر به احتمال زیاد نیاز به تایید حماس دارد.

دنیای‌اقتصاد: پس از ۲۴ساعت پرتنش که در آن افسران پلیس با تظاهرات‌کنندگان طرفدار فلسطین که کمپ‌های اعتراضی برپا کرده بودند و ساختمان‌های دانشگاهی را در سراسر کشور تصرف کرده بودند، تنش‌ها همچنان ادامه دارد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، روز سه‌شنبه، مدیران یوسی‌ال‌ای، برای اولین بار برپایی کمپ‌های اعتراضی در جهت حمایت از فلسطین را غیرقانونی اعلام کرد. مری اوساکو، معاون ارتباطات راهبردی یوسی‌ال‌ای، بامداد چهارشنبه گفت که دانشگاه پس از وقوع «اقدامات خشونت‌آمیز وحشتناک» در یک کارزار اعتراضی از پلیس درخواست کمک کرده است. او جزئیات بیشتری ارائه نکرد و اداره پلیس لس‌آنجلس بلافاصله به سوالات پاسخ نداد.

دنیای‌اقتصاد: طی یک ماه گذشته، تفلیس پایتخت گرجستان در آشوب غرق شده است. معترضان شب به شب به خیابان‌های شهر آمده‌اند. درگیری بین نمایندگان مجلس در این کشور رخ داده و در اوایل هفته، درگیری بین پلیس و معترضان در یک تظاهرات بزرگ در مرکز شهر رخ داد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، محرک ناآرامی‌ها تصمیم اوایل ماه جاری توسط حزب حاکم، رویای گرجستان، برای ارائه لایحه‌ای در پارلمان بود که اپوزیسیون طرفدار غرب معتقد است می‌تواند برای سرکوب مخالفان و ممانعت از تلاش‌های کشور برای پیوستن به اتحادیه اروپا استفاده شود.

طبق آمار موسسه بین‎المللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI) هزینه‌های نظامی جهانی برای نهمین سال متوالی افزایش یافته است. این هزینه‌ها در سال۲۰۲۳ میلادی با ۶.۸درصد به ۲.۴۴۳تریلیون دلار افزایش یافت که معادل ۲.۳درصد از تولید ناخالص داخلی جهان است. اوکراین در سال۲۰۲۳ بزرگ‎ترین مقدار افزایش هزینه‌های نظامی در جهان را نسبت به تولید ناخالص داخلی (یعنی با افزایش ۱۱درصد به ۳۷درصد تولید ناخالص داخلی) به خود اختصاص داده است. هزینه‌های نظامی اوکراین ۵۱درصد افزایش یافته و به ۶۴.۸میلیارد دلار رسیده است. به این ترتیب اوکراین از جایگاه یازدهم به لحاظ هزینه‌های نظامی در سال۲۰۲۲ به جایگاه هشتم در سال۲۰۲۳ رسیده است. روسیه نیز در رتبه دوم هزینه‌های نظامی نسبت به لحاظ تولید ناخالص داخلی (با افزایش ۱.۲درصد به ۵.۹درصد تولید ناخالص داخلی) قرار دارد.

دنیای اقتصاد: یک خواربارفروشی مدرن که قفسه‌های آن مملو از همه چیز از ماکارونی گرفته تا شراب است، نقطه‌ای در مرکز هاوانا را پر می‌کند که زمانی توسط یک گل‌فروشی دولتی منفعل اشغال شده بود. اما اکنون سقف و دیوارهای آن تعمیر و رنگ‌آمیزی شده است. یک شرکت دولتی شیشه در حومه هاوانا اکنون نمایشگاهی برای یک تجارت خصوصی دارد که مبلمان ساخت کوبا را می‌فروشد. در بندر پایتخت کوبا، لیفتراک‌ها با احتیاط تخم‌مرغ‌های آمریکایی را از یک کانتینر یخچالی تخلیه می‌کنند. این سرمایه‌گذاری‌ها بخشی از انفجار هزاران کسب‌وکار خصوصی است که در سال‌های اخیر در سرتاسر کوبا فعال شده‌اند؛ یک تغییر قابل توجه در کشوری که در آن چنین شرکت‌هایی مجاز نیستند؛ آن هم کشوری که در آن فیدل کاسترو به قدرت رسید و انقلاب کمونیستی‌ای را راه انداخت که مصمم به حذف مفاهیم سرمایه‌داری مثل مالکیت خصوصی است.

دنیای اقتصاد: با ارائه طرح جدید آتش‌بس و تبادل اسرا امیدها برای توقف جنگ در غزه افزایش یافته است. بر اساس طرح جدید، اسرائیل پذیرفته است در قبال آزادی تعداد کمتری از اسرایش آتش‌بس ۴۵روزه را بپذیرد. با این حال هنوز حماس به طرح جدید واکنشی نشان نداده است.