واکنش جالب استاد ایرانی به پیش‌بینی‌های جنجالی زلزله‌شناس هلندی

چندی پیش، زلزله‌شناس مشهور هلندی «فرانک هوگربیتس» درباره احتمال وقوع یک زلزله شدید دیگر پیش بینی‌های کرده بود که این امر با وقوع زلزله ۶.۸ ریشتری مراکش، دوباره او را در کانون توجه قرار داد.

«فرانک هوگربیتس» که پیش از این با پیش‌بینی زلزله ترکیه مشهور شده بود، مدعی است که بین همترازی اجرام آسمانی با فعالیت‌های لرزه‌ای در زمین ارتباطاتی وجود دارد و ادعاهایش بر اساس پژوهش‌هایش در این زمینه است. در حقیقت به باور هوگربیتس، همترازی زمین با دیگر سیاره‌ها، نیروی جاذبه کافی برای ایجاد زمین‌لرزه در زمین ایجاد می‌کند.

«دکتر مازیار حسینی» استاد دانشگاه در رشته مهندسی سازه و زلزله که دوره‌های تخصصی مهندسی زلزله و مدیریت بحران را در ژاپن و آمریکا گذرانده است در این رابطه می‌گوید: فرضیه مطرح شده توسط زلزله شناس هلندی، موضوع بسیار پیچیده و پر چالشی است و به لحاظ علمی، هنوز ثابت نشده و قطعیت نیافته است. اما در پاسخ به این مسأله که آیا بین وضعیت اجرام آسمانی با فعالیت لرزه‌ای کره زمین ارتباط علمی وجود دارد، پاسخ من این است که چنین چیزی می‌تواند وجود داشته باشد، اما به بررسی‌های چند رشته‌ای با دامنه آماری قابل قبول برای اثبات نهایی نیاز دارد. 

خبر مهم برای متقاضیان کار در خارج کشور

مازیار حسینی افزود: در واقع طبق قانون گرانش نیوتن، نیروی گرانشی بین اجرام با جرم آن‌ها نسبت مستقیم و با مربع فاصله بین آن‌ها رابطه معکوس دارد.

به عبارت دیگر وقتی در گردش مداری، فاصله بین دو جرم کمترین مقدار را پیدا کند، میزان نیروی گرانش بین آن‌ها با توان دوم فاصله موجود، افزایش می‌یابد.

این نیرو به عنوان نیروی تحریک کننده (trigger) می‌تواند بر شروع گسیختگی یک گسل آماده لغزش، تاثیر داشته باشد.

وی گفت: در واقع همان طور که وقوع یک لغزش و گسیختگی در بخشی از یک گسل فعال می‌تواند انرژی ناحیه گسیخته شده را کاهش داده و اضافه کرنشی به نواحی مجاور تحمیل کند، همین نیرو علی رغم میزانش که گاهی کم است، سبب تحریک و گسیختگی ناحیه مجاور می‌شود؛ مثال این قضیه، در زلزله بزرگ سال ۲۰۱۱ سندای ژاپن دیده شد. اما همه این‌ها در حد فرضیات و در مرحله مطالعات علمی بوده و تا اثبات، تایید و استفاده کاربردی از آن‌ها فاصله زیادی داریم.

این استاد دانشگاه گفت: حال ممکن است این پرسش پیش آید که آیا می‌توان بر اساس رصد وضعیت اجرام آسمانی، وقوع زلزله‌های آتی را پیش بینی کرد؟ پاسخ این است که قطعا با اطمینان قابل قبول نمی‌توان چنین پیش بینی‌هایی داشت. 

وی افزود: روابط حاکم بر گسیختگی و لغزش گسل‌ها، بسیار پیچیده و دارای ابعاد و مولفه‌های متعددی است که صرفاً با یک مولفه (وضعیت اجرام) قابل دستیابی و استنتاج قطعی نیست. شاید اگر این موضوع در مراجع علمی معتبر مطرح شده بود، امروز بحث‌های منطقی تری می‌شد راجع به فرضیه زلزله شناس هلندی انجام داد.

مازیار حسینی گفت: پیش بینی‌های اینچنینی، مبنای اثبات شده علمی و قطعی ندارد، اما صد در صد هم نمی‌توان رابطه وضعیت اجرام آسمانی با فعالیت‌های لرزه‌ای کره زمین را مردود اعلام کرد؛ اثبات یا نفی چنین موضوعاتی، نیازمند بررسی همه جانبه، چند رشته‌ای علمی در بازه‌های زمانی میان مدت و بلند مدت دارد.

در واقع می‌توان گفت ادعای زلزله شناس هلندی، تامل برانگیز بوده و جای فکر و بررسی علمی دارد، اما قطعیت آن فعلا اثبات نشده است.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.