در گفت‌وگو با مدیرعامل پاکان بررسی شد
چالش قیمت‌گذاری در صنعت سلولزی
این در شرایطی است که عملا ارگانی که مسوولیت مداخله در قیمت‌ها و بازار را بر عهده دارد از تخصص بالایی برخوردار نیست و تصمیم‌هایی که در حوزه‌های مختلف گرفته می‌شود هیچ تناسبی با هزینه‌های تولید و شرایط موجود در حوزه اقتصادی کشور ندارد.
بارهای دولت بر دوش تولیدکننده و مصرف‌کننده
امیرحسن مهرجو، مدیرعامل پاکان در این خصوص در گفت‌وگو «دنیای‌اقتصاد» با بیان اینکه قیمت‌های سال قبل محصولات حوزه سلولزی با رشد دو برابری روبه‌رو شده افزود: این موضوع در این مدت فشار مضاعفی را بر دوش مصرف‌کننده گذاشت و از سوی دیگر تولیدکننده را نیز با چالش روبه‌رو کرد، زیرا تولیدکنندگان که منتظر دریافت مواد اولیه موردنیاز خود برای تولید هستند، با چالش‌هایی در حوزه برنامه‌ریزی مستمر و مطمئن روبه‌رو می‌شوند چراکه همان سیاستی که باعث بروز مشکل در حوزه مصرف‌شده، در حوزه تولید نیز باعث خطا می‌شود. به گفته وی به‌طورکلی تولیدکننده تمایل دارد تولید بیشتر را باکیفیت بالاتر عرضه کند، اما مشکلاتی که طی یکی دو سال اخیر در شرایط اقتصادی ایجاد شده مانع از چنین تصمیم‌های کیفیت‌مداری شده است. به‌عنوان مثال تا حدود 8 سال پیش در صنعت سلولزی، تولیدکننده ماده اولیه «تیشوی درجه‌یک» وجود نداشت که بتواند از خمیر کاغذ، تیشو تولید کند، اما اکنون چند سالی است که با سرمایه‌گذاری‌های یک شرکت ترکیه‌ای و یک شرکت داخلی تیشوی ورژن در داخل تولید می‌شود و بنابراین عملا این ماده اولیه وارد نمی‌شود، اما ماده اولیه آن‌که خمیرکاغذ است، وارداتی است و مثل بسیاری از محصولات دارای قیمت روز و لحظه‌ای است و نوسانات ارزش پول ملی باعث افزایش قیمت مداوم این محصول شده است؛ در نتیجه شرکت‌های تولیدکننده تیشوی داخلی که خمیرکاغذ خود را وارد می‌کنند اغلب با تردید و احتیاط نسبت به واردات مواد اولیه اقدام می‌کنند و از طرفی با شرایط تحریمی که انتقال ارز را با مشکل روبه‌رو کرده، عرضه خمیرکاغذ برای تولیدکننده داخلی به‌سختی صورت می‌گیرد که این موضوع باعث کمبود محصولات سلولزی در دوره‌های مختلف شده است. از سوی دیگر در ماه‌های گذشته نیز سهمیه ارز نیمایی برای واردات این محصولات برداشته‌شده و در نتیجه در سال 99 قیمت این محصولات 3 بار افزایش یافت که بی‌سابقه بود.
حاشیه سود تولید پایین است
مهرجو با بیان اینکه در مقایسه با بیست سال گذشته سیستم پخش از بقالی‌ها به فروشگاه‌های زنجیره‌ای حرکت کرده گفت: این شیوه توزیع در همه جای دنیا هزینه‌های پخش را به‌شدت کاهش داده، اما در ایران دقیقا برعکس این موضوع اتفاق افتاده، زیرا هزینه‌های بالای این فروشگاه‌ها باعث شده نه‌تنها هزینه‌های کانال‌های توزیع کاهش نیابند که حتی به بیش از دو برابر برسد؛ بنابراین با توجه به نبود اهرم نظارتی و سیاست‌گذاری دولت و درنتیجه سوءاستفاده‌هایی که از این فضا شده، اختلاف بین قیمت مصرف‌کننده و تولیدکننده افزایش‌یافته و این اختلاف اکنون به 40 تا 60 درصد رسیده است که رقم عجیبی است؛ به عبارتی اکنون از یک کالایی که 10 هزار تومان در بازار به فروش میرسد حدود 4500 تومان به تولیدکننده میرسد که بین 4000 تا 4500 تومان آن نیز قیمت تمام شده است و این به معنای آن است که نحوه توزیع سود بین تولید و پخش و فروشگاه‌های زنجیره‌ای به نفع تولید نبوده و نیست و این مسائل در همین سال‌های اخیر باعث شده چیزی حدود 30درصد تولیدکنندگان از حوزه محصولات سلولزی خارج شوند. مدیرعامل پاکان در ادامه بابیان اینکه موضوع حمایت از تولید و کمک به تامین مالی شرکت‌ها از طریق سیستم بانک‌ها همواره شعار مسوولان بوده و هست، افزود: اما در عمل بانک‌ها به‌راحتی تسهیلاتی در اختیار تولید قرار نمی‌دهند و اگر هم وامی پرداخت می‌شود، با نرخ‌های بالای 20 درصد است و این در حالی است که صدها مشکل دیگر در حوزه تولید از خرید و تامین مواد اولیه با قیمت‌های تصاعدی گرفته تا هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، هزینه خواب سرمایه، هزینه‌های سربار، حقوق و دستمزد و... در کنار حاشیه‌های سود پایین، بازپرداخت مبالغ فروش با دوره‌های طولانی‌مدت و مواردی ازاین‌دست وجود دارند که تولید را تهدید می‌کنند. با این حال بانک‌ها بلافاصله از ابتدای همان ماهی که وام را در اختیار تولیدکننده قرار می‌دهند، اقساط خود را دریافت می‌کنند و لذا این تسهیلات، کمکی به تولید نمی‌کند و تنها تولید را به بانک وابسته می‌کند.
به گفته وی این در شرایطی است که بانک باید تسهیلات را با یک دوره تنفس مناسب و با درصد سود متناسب در اختیار تولیدکننده قرار دهد؛ در غیر این صورت حمایت‌هایی که اکنون وجود دارند، تنها به معنای اسارت تولیدکننده هستند.
فروش 65 میلیارد تومانی تا پایان سال
به گفته وی شرکت پاکان، به‌عنوان یکی از باسابقه‌ترین شرکت‌های تولیدکننده محصولات سلولزی، در سال 1367 تاسیس شد که در آن زمان یکی از پیشروهای این صنعت بود و دستمال‌کاغذی، نوار بهداشتی، پوشک و انواع دستمال‌های سفره را با تمرکز بر بازار کترینگ‌ها، هواپیمایی، رستوران‌های بزرگ، هتل‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و... تولید و به بازار عرضه می‌کرد و به‌تدریج با تغییراتی که به‌تناسب در تولید این محصولات با فناوری‌های مناسب‌تر و جدیدتر ایجاد شد، این شرکت نیز تولیدات خود را به روز کرد. مدیرعامل پاکان در ادامه گفت: گروه افق دلپذیر در سال گذشته مذاکراتی را برای خرید شرکت پاکان انجام داده و در اردیبهشت‌ماه 1399 این کارخانه خریداری و تحویل گرفته شد و طی این یک سال نیز تغییراتی در سیستم پخش، سیستم توزیع مویرگی، تنوع محصول متناسب با خرده‌فروشی و تغییر تولید محصولات مصرفی در منازل و مصرف‌کننده‌های فردی را تجربه کرده است. این شرکت در حال حاضر 40 نفر نیروی کار در اختیار دارد که با برنامه‌های جدید و خطوط جدید تولید، این تعداد تا پایان سال به 60 نفر میرسد و با 25میلیارد تومان سرمایه، در سال گذشته با رشد 300درصدی فروش در مقایسه با سال 98 رقم 23میلیارد تومان فروش را ثبت کرده و انتظار می‌رود این رقم در سال‌جاری به 65میلیارد تومان برسد.
وی گفت: این شرکت در نظر دارد در 5 سال آینده سهم بازار خود را به 20درصد برساند و این در حالی است که اکنون این رقم بیش از 5درصد نیست، زیرا سهم بیشتر بازار در اختیار هتل‌ها، رستوران‌ها و... بوده که در نتیجه کرونا این سهم با کاهش روبه‌رو شده است؛ با این حال برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در یک سال گذشته بر ساختار توزیع مویرگی محصولات و از طریق سوپرمارکت‌ها و خرده‌فروشی‌ها مبتنی است که سهم بازار را با افزایش روبه‌رو خواهد کرد.
تولید کیفی در دستور کار همیشگی
به گفته مدیرعامل این شرکت، از گذشته شرکت پاکان روی کیفیت محصولات تولیدی خود تاکید و برنامه‌ریزی داشته و تنها شرکت سلولزی است که از اروپا گواهی کیفی دریافت کرده است. از طرف دیگر در مجموعه افق دلپذیر نیز همواره مدیران روی موضوع کیفیت تاکید ویژه‌ای داشته و دارند؛ بنابراین از زمانی که پاکان توسط افق دلپذیر خریداری شد، محصولات تولیدی این شرکت همگی با تیشوی ورژن تولید می‌شوند که هرچند قیمت تمام‌شده را افزایش داده، اما در عوض محصولات تولیدی همگی باکیفیت بسیار بالا تولید شده‌اند.
وی بابیان اینکه نوسان قیمت در صنعت کاغذ موضوع بسیار مهمی است که بسته‌بندی را در صنایع سلولزی تحت‌الشعاع خود قرار داده گفت: این موضوع تولیدکننده را ناچار می‌کند به سمت استفاده از کاغذهای درجه دوم حرکت کند. با این حال ما همچنان از مقوای درجه یک استفاده می‌کنیم، اما افزایش هزینه‌های تولید اگر جبران نشود، در بلندمدت به زیان تولیدکننده منتهی می‌شود.
مهرجو ادامه داد: با این حال شرکت پاکان طرح‌های بسته‌بندی خود را تغییر داده و از چاپخانه‌های جدید استفاده کرده تا قیمت تمام‌شده را با حفظ کیفیت مناسب پایین نگه دارد.
وی افزود: مهم‌ترین موضوع برای رشد سهم بازار طبعا کیفیت، قیمت و توزیع مناسب محصول است که پاکان روی موضوع کیفیت برنامه‌ریزی بلندمدتی کرده که البته هر روز باید ارتقا یابد و اکنون در این مسیر مستمر قرار داریم و بر این اساس در حال حاضر در خطوط تولید شرکت پاکان ارتقای استانداردهای تولید در همه ابعاد از مواد اولیه گرفته تا ماشین‌آلات و بهداشت محیط کار و کارکنان و ... در دستور کار قرار دارد. در حوزه پخش نیز با توجه به اینکه پخش پگاه در اختیار گروه افق دلپذیر است بنابراین توزیع و پخش مویرگی را تقویت کرده‌ایم تا دسترسی به کالای عرضه‌شده برای مصرف‌کننده آسان‌تر شود. درعین‌حال در حال رایزنی با فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستیم تا با شرایط مناسب‌تری بتوانیم محصولات خود را در این فروشگاه‌ها عرضه کنیم.
