مدیرعامل شرکت فولاد مهر سهند در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد
مشکلات بزرگ در مسیر تولیدکنندگان فولاد
ظرفیت تولید این شرکت برای محصولات گوناگون به چه میزان بوده و با چند درصد از ظرفیت مشغول فعالیت است؟
ظرفیتی که وزارت صنعت، معدن و تجارت در پروانه بهره‌برداری شرکت ما عنوان کرده سالانه ۳۲۰هزار تن تولید انواع لوله، پروفیل و قوطی است که با استفاده از ورق فولادی تولید می‌شود. این یعنی می‌توان همه انواع محصولات را به میزان پروانه بهره‌برداری تولید کرد. شرکت فولاد مهر سهند تولیدکننده مقاطع فولادی در اندازه‌های متنوع قادر به تولید روزانه بیش از هزار تن محصول از قبیل پروفیل با مقاطع ۲۰×۱۰ تا ۱۴۰×۱۴۰ (لوله ۱۹تا ۱۱۴) و همچنین چارچوب مورد استفاده در صنعت ساختمان که یک صنعت مادر به منظور به حرکت درآوردن چرخ بسیاری از صنایع کوچک و بزرگ پایین‌دستی می‌تواند قلمداد شود، است. این شرکت با تامین رول‌های فولادی از دیگر تولیدکنندگان کشور به عنوان مواد اولیه مصرفی همواره سعی در بالا بردن سهم کشور از درآمدهای ارزی داشته و توانایی افزایش این ظرفیت را نیز داراست. بخش اعظمی از تولیدات این شرکت شامل انواع پروفیل قوطی مربع و مستطیل است و بیشترین میزان تولید در این شرکت شامل این پروفیل‌هاست.
جایگاه این شرکت را در میان تولیدکنندگان محصولات فولادی کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عملکرد شرکت‌های برتر در حوزه تولید لوله و پروفیل و فولادی بر اساس شاخص‌هایی چون ارزش فروش، سود عملیاتی، سود خالص، میزان بودجه مصرفی در تحقیق و توسعه، سرمایه در گردش و تعداد کارکنان مورد سنجش قرار می‌گیرد. شرکت فولاد مهر سهند به صورت مستقل و با برند انحصاری خود از سال ۱۳۸۷ وارد دنیای رقابت شد و در این فرآیند تلاش کرده است با وجود امکانات و منابع در اختیار، جایگاهی مناسب برای خود در میان برترین‌های این صنعت در ایران کسب کند. با بررسی‌های میدانی می‌توان ادعا کرد از لحاظ کمی، این شرکت در جایگاه ۵ شرکت برتر در صنعت تولید لوله و پروفیل فولادی کشور و برترین تولیدکننده در شمال‌غرب کشور است. اما به لحاظ کیفی، بدون شک محصولات این شرکت با توجه به تیم مهندسی و متخصصان مجرب آن، شیوه تولید محصول بر اساس استانداردها و ملزومات خصوصیات فنی، نزدیک‌ترین مشخصات با خواسته‌های مشتریان مختلف اعم از داخلی و خارجی را دارد و از این حیث جزو کیفی‌ترین عرضه‌کنندگان محصولات آهنی از جمله لوله و پروفیل در سطح کشور است. همچنین این شرکت قادر است نیازهای خاص مشتری را در تولید محصولات سفارشی تامین کرده و محصولی با مناسب‌ترین قیمت و با بهترین کیفیت را در بازار عرضه کند. از نظر ظرفیت تولید نیز این شرکت می‌تواند با دو شیفت کاری سالانه بیش از ۳۲۰هزار تن تولید محصول داشته باشد که این آمار در تولید محصول جهت تامین نیاز بازار به نوع خود بسیار قابل توجه است.
شرکت فولاد مهر سهند برای تولید محصولات خود از چه تکنولوژی‌هایی بهره می‌برد؟
شرکت فولاد مهر سهند با بهره‌گیری از تکنولوژی مدرن روز، با استفاده از روش نورد سرد و فرمینگ و سیستم جوش ERW در حال تولید انواع لوله و پروفیل فولادی است که نگهداری، تعمیرات و تامین قطعات این خطوط نیز نیازمند توان، تخصص و تجربه بالا مهندسی است. همچنین یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در تولید لوله و پروفیل، مرحله برشکاری است، زیرا بر اساس تعریف، اصول و ساختار مهندسی شرکت، سطوح انتهایی محصولات باید عاری از هرگونه پلیسه بوده و دقیقا تحت زاویه ۹۰ درجه نسبت به سطح افق برشکاری شوند، بنابراین سیستم برش در خطوط تولید این شرکت، برای اجرای این روش بهینه‌سازی و طراحی شده و اره سرد برش با توانایی فنی مخصوص به خود وظیفه برش لوله و پروفیل‌های تولیدی این شرکت را در انتهای دستگاه تولید، در اندازه‌های تعیین شده و سرعت‌های مختلف دارد. ضمنا تمامی تکنولوژی‌های دستگاه برش در این شرکت و توسط متخصصان و مهندسان فنی آن بومی‌سازی و برای نخستین بار در کشور به مرحله طراحی و ساخت رسیده که این فناوری برای شرکت فولاد مهر سهند معادل ۲۵۰ هزار دلار صرفه‌جویی اقتصادی در پی داشته است.
آیا چالشی در خصوص تامین مواد اولیه دارید؟
مشکلات بسیاری که در مسیر تولید در حال حاضر وجود دارد، در سال جاری همچون سال گذشته نیز عدم تامین مواد اولیه موجب بروز مشکلات جدی در حوزه تولید لوله و پروفیل به‌وجود آورده است که بالارفتن و افزایش ناگهانی قیمت‌ها در کشور، خود گواه این موضوع است. در حال حاضر تولیدکنندگان صنعت فولاد برای تامین مواد اولیه خود با مسائل و مشکلاتی مواجه هستند. کاملا واضح است مواد اولیه، نخستین و مهم‌ترین عامل برای چرخش یک واحد صنعتی به شمار می‌رود و با وجود ۷ درصد از ذخایر معدنی کل دنیا در کشور ما و وجود ۸ معدن بزرگ سنگ آهن در سطح کلاس جهانی در ایران، نباید شاهد بروز چنین مشکلاتی در کارخانه‌های تولید فولاد بود. وجود معادن فلزی همچون چادرملو انگوران، سنگان و بسیاری از منابع بزرگ دیگر اثبات‌کننده غنای ایران در حوزه سنگ‌های معدنی فلزی است، اما با دارا بودن چنین معادن ارزشمندی، از چند سال گذشته کمبود مواد اولیه فولاد به ویژه ورق سیاه، تولیدکنندگان لوله و پروفیل را با چالش‌های جدی مواجه کرده است تا جایی که این موضوع به راحتی در حال تحت تاثیر قرار دادن و تهدید حیات صنعت فولاد و کارخانه‌های تولیدکننده و به تبع آن بیکاری کارگران این کارخانه‌ها در کشور شده است. این در حالی است که اهمیت و لزوم گردش صنایع کشور به ویژه صنعت فولاد برای جبران فقدان درآمدهای نفتی که در چند سال اخیر دچار شدیدترین تحریم‌ها بوده است، بسیار ویژه و حساس است، اما در حال حاضر کلیه کارخانه‌های تولیدکننده لوله و پروفیل حداکثر با ۲۰درصد ظرفیت کاری در حال فعالیت هستند و با اینکه در گذشته واردات ۳ میلیون تنی ورق کمی از مشکلات تولیدکنندگان کاسته بود، اکنون در خلأ واردات این محصول، تولید ورق جوابگوی مصرف داخلی نیست و شرکت فولاد مبارکه نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق سیاه، بخش بزرگی از تولیدات خود را وارد چرخه صادرات کرده است.
بازار مصرف محصولات شرکت فولاد مهر سهند معمولا چه صنایعی هستند و محصولات خود را به چه صورت به فروش می‌رسانید؟
بخشی از پروفیل‌های فولادی برای استفاده در صنعت ساختمان کاربرد دارند. این پروفیل‌ها که به صورت گروهی از شماره یک تا ۷ (از لحاظ اندازه و مشخصات) تقسیم‌بندی شده‌اند می‌توانند در ساخت پنجره و چارچوب آنها مورد استفاده قرار گیرد. پروفیل‌های مربع و مستطیل با مقاطع کوچک به عنوان نرده‌های فلزی برای در و پنجره منازل، کناره راه‌پله‌ها و همچنین نرده‌کشی اطراف دیوارهای کارخانه‌ها و زمین‌های محصور شده و نرده پیاده‌روها و خیابان‌ها به‌کار می‌روند. همچنین این پروفیل‌های با مقاطع بزرگ‌تر که معروف به ستونی هستند موارد استفاده متعددی در صنعت و ساختمان‌سازی دارند. این پروفیل‌ها که در مقاطع مربع از ۶۰×۶۰ میلی‌متر تا ۲۷۰×۲۷۰ میلی‌متر و در مقطع مستطیل از ۴۰×۱۰۰ میلی‌متر تا ۱۳۵×۳۰۰ میلی‌متر ساخته می‌شوند و ضخامت آنها از ۵/ ۲ تا ۸ میلی‌متر هستند می‌توانند در ساختن ستون و اسکلت فلزی ساختمان‌ها به‌کار روند. پروفیل‌های قوطی مربع و مربع مستطیل در خودروسازی نیز استفاده می‌شود و حتی اگر این پروفیل‌ها با مشخصات فیزیکی قابل اطمینانی ساخته شوند می‌توانند در ساختن شاسی تریلرها و نفت‌کش‌ها نیز استفاده شوند. همچنین این پروفیل‌ها در ساخت انواع اسکلت مبلمان‌ها و صندلی‌ها نیز کاربرد فراوانی دارند. پروفیل‌هایی که به صورت Z تهیه می‌شوند اکثرا برای پوشش سقف سوله‌ها به‌کار می‌روند. در کاربرد لوله سیاه فولادی از لوله درزدار جهت انتقال مایعات و تولیدات پروفیل‌های قوطی، ساختن مصنوعات و سازه فلزی استفاده می‌شود.
در خصوص فروش محصولات فولادی خود با چه چالش‌هایی مواجه هستید و چه تدابیری در این خصوص اندیشیده‌اید؟
اصلی‌ترین مشکل در حال حاضر کمبود ورق فولادی به عنوان مواد اولیه واحدهای تولیدی است. طی دو سال گذشته فروش این شرکت به‌خاطر کمبود شدید مواد اولیه به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. از یکسو فشار خارجی تحریم‌ها و از دیگر سو فشار‌های داخلی دولت به بهانه تنظیم بازار و ممنوعیت صادرات باعث شده محدودیت‌ها علیه این صنعت به بیشترین حد خود رسیده و عملا در پاره‌ای از اوقات، واحد‌ها با توقف تولید مواجه شده اند. همچنین قوانین دست و پاگیر گمرکی در حوزه فروش صادراتی و دخالت ۴۰ نهاد و سازمان در امر صدور مجوز صادرات و مشکلات صادرکنندگان در موضوع رفع تعهد ارزی که در بسیاری از مواقع، روند تایید پرونده‌ها با کندی انجام شده یا حتی انجام نمی‌شود؛ در صورتی که در ابلاغیه‌ها محدودیتی برای استفاده از هیچ روش فروش صادراتی وجود ندارد. اما می‌توان گفت اصلی‌ترین مشکلی که فروش داخلی و صادراتی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است عدم تامین مواد اولیه برای تولیدکننده است.
چه بخشی از محصولات خود را در بازار داخلی و چه بخشی را در بازارهای صادراتی به فروش می‌رسانید؟
بدون شک ماندگاری بنگاه‌های اقتصادی در گرو حضور موثر و پررنگ در بازارهای داخلی آن کشور است، زیرا مشتری قبل از خرید کالا به مطالعه و ارزش‌گذاری می‌پردازد و درنهایت کالا یا خدمات شما را انتخاب می‌کند. فروش داخلی این شرکت از بدو شرکت تاسیس شرکت فولاد مهر سهند به شکل مداوم دایر بوده و در حال حاضر و در سال ۱۴۰۰ (برخلاف چند سال گذشته) بخش اعظم فروش شرکت فولاد مهر سهند و در واقع قریب به ۹۰درصد آن در بازارهای داخلی عرضه می‌شود. این در حالی است که در سال ۱۳۹۸ بیش از یک‌سوم محصولات این کشور در بازارهای بین‌المللی عرضه شد، اما در دو سال اخیر با توجه به مشکلات زیادی که در صنعت کشور رخ داد این میزان صادرات افت محسوسی پیدا کرده است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، قطع‌های مکرر و زودهنگام برق در داخل کشور و همچنین عدم پایبندی به ارسال مواد اولیه از طرف شرکت‌های تولیدکننده مواد خام نام برد. همچنین بازاریابی و فروش محصولات در بازارهای بین‌المللی با رویکرد هویت بخشی به برند فولاد مهر در بازارهای هدف صادراتی و همچنین تحقیقات و توسعه فنا‌وری‌ها و دانش‌های جدید و رقابتی از طریق تولید محصولات ویژه صادراتی، تلاش در جهت خوش‌نامی و ارتقای برند شرکت و ارزآوری از جمله اهداف شرکت برای صادرات محصولات خود به دیگر نقاط دنیا بوده است گفتنی است شرکت فولاد مهر سهند با اتکا به توان ملی و خود‌باوری صنعتگران و نخبگان ایرانی، اینک یکی از صادرکنندگان موثر در بخش صادرات غیر نفتی به حساب می‌آید و در حال حاضر، با افتخار کالای ایرانی را به عراق، ترکمنستان، عمان، افغانستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، کویت، قطر، ازبکستان، امارات، ترکیه، سوریه، سنگاپور، قبرس، آفریقای‌جنوبی، اندونزی و لبنان صادر می‌کند، اما در سال‌های اخیر، پاره‌ای مسائل که در بالا نیز ذکر شد تا حدی فروش صادراتی شرکت فولاد مهر سهند را به عنوان صادرکننده نمونه کشوری در سال ۱۳۹۹ به کشور‌های همسایه تحت‌الشعاع خود قرار داده است.
شرکت فولاد مهر سهند برای توسعه تولید و تنوع در محصولات خود چه برنامه‌هایی را برای آینده در نظر گرفته است؟
بی شک برای بقا در بازارهای امروز و حفظ برند باید گامی فراتر از حفظ شرایط موجود برداشت. با گذشت زمان و ورود فناوری‌های جدیدتر و تغییر نیاز مشتریان، سازمان‌های تولیدی باید در فکر تامین نیازهای جدید و پاسخگویی مناسب به درخواست‌های مشتریان باشند. امروزه گاه باید سازمان‌ها برای رشد و ارتقا دست به ایجاد یک نیاز جدید بزنند، مطالعه بازار به ما این امکان را می‌دهد که بازارهای جدید و محصولات جدید را شناسایی کرده و نسبت به ورود به این بازارها به تنظیم استراتژی بپردازیم. شرکت فولاد مهر سهند به‌عنوان یک واحد تولیدکننده لوله و پروفیل فولادی برای افزایش ظرفیت و تولید محصول جدید و مرتبط، تصمیم به اجرای طرح‌های توسعه‌ای در این واحد گرفته است. این شرکت در حال حاضر مشغول به فراهم‌آوری مقدمات تولید لوله‌های گاز‌رسانی خانگی با استاندارد ۳۳۶۰ و همچنین لوله‌های آب‌رسانی با استاندارد ۳۷۶۵ در این واحد است.
