عرضه خودرو در بورس قیمت‌ها را متعادل می‌کند
دیدگاه مخالفان و موافقان سیستم فروش خودرو از طریق قرعه‌کشی
احمد نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان که یکی از مخالفان سرسخت سیستم فروش خودرو از طریق قرعه‌کشی است، می‌گوید: این روش بیشتر باعث شد سود به جیب دلالان رود و در اصل باید قیمت خودرو در حاشیه بازار و توسط خود کارخانه تعیین شود. اما نمایندگان مجلس راه‌حل دیگری برای کاهش نرخ بین بازار و کارخانه اعلام کردند که آن عرضه خودرو در بورس کالا بود؛ این روش فروش را نه تنها نمایندگان بلکه کارشناسان زیادی تایید کردند. امیر حسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو می‌گوید: تا زمانی که قیمت‌گذاری دستوری است و این رانت‌خواری در سطح ملی است، بهترین روش فروش خودرو قرعه‌کشی است، چرا که این رانت را عادلانه بین مردم پخش می‌کند.
به گفته این کارشناس صنعت خودرو روش صحیح فروش خودرو این است که این کالا در بازار با نرخ آزاد باید فروخته شود که اکنون نمی‌شود؛ هم‌اکنون به لحاظ قوانین و سیاستی که داریم عادلانه‌ترین روش، فروش خودرو در بورس است که می‌تواند خیلی از مشکلات را حل کند، اما وقتی تولید خودرو بالا رود و قیمت‌ها متعادل شود، فروش خودرو در بورس هم غیرمنطقی خواهد بود. علاوه بر این احسان خاندوزی وزیر اقتصاد نیز گفته نگاه به بورس کالا به صورت یک سازوکار نماد و به عنوان منطق تخصیص منابع در کشور است. بورس کالا باید بیشتر از این وزن گیرد. عرضه کالاهایی همچون خودرو در این بورس به حذف رانت‌ها کمک می‌کند. مهدی بیات منش کارشناس حوزه بورس کالا نیز می‌گوید: خودروهای تولیدی در داخل کشور به دو بخش تقسیم می‌شود. بخش اول، خودرو‌هایی که مشمول قیمت‌گذاری شورای رقابت است و بخش دوم که مشمول قیمت‌گذاری دستوری نیستند.
به عنوان مثال خودروهای تولیدی گروه بهمن یا بخشی از خودروهای شرکت ایران‌خودرو مشمول قیمت‌گذاری دستوری نمی‌شوند. در شرایط فعلی امکان عرضه این‌گونه خودروها در بورس کالا وجود دارد، خودرو‌هایی مثل تارا، هایما از جمله خودروهای قابل عرضه در بورس کالا هستند. به گفته این کارشناس با سیستم حراج در بورس کالا، به نظر می‌رسد که تولیدکننده خودرو از این مکانیزم منافع مناسب و بیشتری خواهد برد، اما باید توجه داشت سیستم فعلی حراج و عرضه، عامل و ابزاری برای بالا بردن و افزایش قیمت به صورت کاذب نشود و مسوولان بورس کالا با نظارت دقیق می‌توانند مانع این مشکل شوند.
وی گفت: ممکن است اولویت صنعت خودرو به جای کاهش بهای تمام شده به افزایش سودآوری از طریق افزایش قیمت فروش معطوف باشد. در حالی که می‌شود با کاهش بهای تمام شده قیمت خودرو به طور مثال در سهمیه فولاد، انرژی و کنترل مناسب عرضه در بورس کالا موضوع را مدیریت کرد. در کل موضوع عرضه خودرو در بورس کالا گام بسیار مهمی است که اگر این عرضه شامل تمام محصولات خودرو شود می‌توان حرکتی بزرگ برای حذف قرعه‌کشی قلمداد شود. به گفته مدیر عرضه بورس کالا برای اولین بار پذیرش خودرو شاهین در بورس کالا انجام شده است و در حال تکمیل مراحل برای عرضه در بورس کالا است. از سال گذشته بعد از بحث عرضه خودرو در بورس، خودرو شاهین و به تازگی وانت کارا بهمن موتور عرضه شد؛ حال با عرضه این خودرو در بورس قیمت آن ۹۷ میلیون بعد از عرضه در بورس کاهش یافت و در بازار آزاد هم نزدیک ۴۰ میلیون افت قیمت داشته است. وانت کارا تک کابین که تا پیش از عرضه در بورس کالا ۳۵۰ میلیون معامله می‌شد، الان در بازار آزاد ۳۱۶ میلیون معامله می‌شود! البته قیمت آن در بورس کالا به ۲۹۰ میلیون رسیده است.
