رئیس انجمن پخش دارو و مکمل‌های دارویی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» مطرح کرد
پرداخت اعتبارات دولتی، رمز موفقیت آزادسازی ارز دارو
به گزارش «دنیای اقتصاد» در کنار انتقادات به وزارت بهداشت و درمان، برخی فعالان داروسازی کشور ضمن ارزیابی مثبت از آزادسازی نرخ ارز دارویی بر این باورند که اجرای دقیق و صحیح این طرح به ملاحظاتی نیاز دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد. در همین راستا رئیس انجمن پخش دارو و مکمل‌های دارویی، ضمن تقدیر از مجموعه وزارت بهداشت به‌ویژه سازمان غذا و دارو از برخورد کارشناسی در زمینه اصلاح قیمت دارو، این رویکرد را یک اتفاق خوب در صنعت دارو برشمرد و گفت: تخصیص ارز ترجیحی به شرکت‌ها در عین اینکه همیشه با کمبود، مشکل در تخصیص و محدودیت مواجه بود، منجر به تبعات منفی ازجمله کمبود دارویی در کشور نیز می‌شد.
جزئیات آزادسازی ارز دارو
سید‌ابراهیم هاشمی درباره جزئیات طرح آزادسازی ارز دارو بیان کرد: طی روزهای اخیر اصلاح قیمت داروها انجام و مقرر شده مابه‌التفاوت آن از طریق سازمان برنامه و بودجه به بیمه‌ها پرداخت شود تا بیمه‌ها بتوانند پوشش بالاتری داشته باشند و مردم کماکان دارو را با قیمت شهریور سال گذشته خریداری کنند. یعنی هرچند دارو گران می‌شود، اما هزینه پرداختی مردم اضافه نمی‌شود و بیمه‌ها این افزایش قیمت را پوشش می‌دهند. به گفته هاشمی، برای افرادی هم که از حمایت بیمه برخوردار نیستند، از سه ماه قبل برنامه‌ریزی شده و ۶ میلیون نفر از افراد بدون اینکه اطلاع داشته باشند، از پوشش بیمه برخوردار شده‌اند و با مراجعه به سامانه می‌توانند پی ببرند که از بیمه سلامت برخوردارند. برای اتباع خارجی مانند افغانی‌ها نیز که به صورت قانونی وارد کشور شده‌اند، شرایطی پیش‌بینی شده که بتوانند از این مزایا استفاده کنند. درمجموع با اصلاح قیمت دارو، مردم هزینه اضافه‌ای برای دارو پرداخت نمی‌کنند و همه گروه‌ها در این طرح دیده شده‌اند.
مزایای آزادسازی ارز دارو
وی با اشاره به مزایای آزادسازی ارز دارویی گفت: با آزادسازی ارز، دیگر کسی برای ثبت سفارش دردسرهای ارز ترجیحی را ندارد و ارز نیمایی به آنها اختصاص می‌یابد. تمام کالاهایی که مشمول ارز نیمایی می‌شوند، دیگر مشکلی در تامین آنها وجود ندارد. هاشمی با بیان اینکه در بخش داروسازی به جز ماده اصلی دارویی یا ماده موثره، سایر مواد اولیه و ملزومات بسته‌بندی با ارز نیمایی تامین می‌شد و مشکلی وجود نداشت؛ افزود: اما همواره در بخش تامین ماده موثره که با ارز دولتی تامین می‌شد، مشکل وجود داشت که حال با آزادسازی ارز دارو مشکل در این بخش هم رفع می‌شود.
نواقص طرح
وی با اشاره به نواقص این طرح اظهار کرد: کلیات طرح عالی است اما اشکالات کوچکی در قیمت‌گذاری وجود دارد، اما به دلیل این اشکالات نمی‌توان کل طرح را زیر سوال برد و می‌توان در آینده این مسائل کوچک را برطرف کرد. هاشمی اساس اجرایی شدن این طرح را پرداخت بودجه از سوی سازمان برنامه و بودجه به بیمه‌ها دانست و گفت: شاکله اجرای موفق این طرح تعهد سازمان برنامه و بودجه به وعده‌های داده شده است.
کمبود نقدینگی، بزرگ‌ترین مساله
هاشمی با بیان اینکه هم‌اکنون نقدینگی بزرگ‌ترین مساله شرکت‌های پخش است، گفت: حال که شرکت‌های تولیدکننده باید هزینه بیشتری پرداخت کنند، مساله مهم تامین نقدینگی آنها است؛ چرا که هزینه آنها برای تامین ماده موثره چند برابر می‌شود. وی با تاکید بر اینکه اگر مساله نقدینگی به عنوان شاه‌کلید این موضوع حل شود، 99 درصد مشکل کشور در حوزه دارو حل خواهد شد، افزود: طبق پیش‌بینی ما از سه هفته پس از اجرای طرح تا حداکثر دوماه آینده، به‌طور قطع ما دیگر کمبود دارو در حوزه تولیدی نخواهیم داشت، مگر اینکه این کمبود در دنیا وجود داشته باشد. هاشمی با یادآوری اینکه اگر به داد مساله نقدینگی شرکت‌ها نرسند، قطعا به مشکل برمی‌خوریم، تصریح کرد: درخواست اول فعالان صنعت پخش پرداخت مطالبات آنها است و دوم اینکه مابه‌التفاوت نرخ ارز به موقع پرداخت شود. امیدواریم این تفاهم‌نامه به مصوبه هیات وزیران یا قانون تبدیل و اجرای آن الزامی شود.
حساسیت بالای حوزه دارو
رئیس انجمن پخش دارو و مکمل‌های دارویی خاطرنشان کرد: درمجموع اقدام بزرگی براساس مطالعات عمیق و کارشناسی انجام گرفته و حساسیت این موضوع باید در بالاترین سطوح مسوولیتی درک شود. چون دارو مانند کالاهای غذایی نیست و با جان انسان‌ها ارتباط دارد. پس لازم است که این حساسیت درک شود و مسوولان عهد خود را درباره تامین مالی آن ادا کنند. همچنین باید به مردم و داروخانه‌ها درباره جزئیات طرح و دلایل اصلاح قیمت داروها اطلاع‌رسانی شود.
راهکارهای تامین نقدینگی
هاشمی درباره راهکارهای تامین نقدینگی افزود: برای تامین این نقدینگی، یک راهکار پیشنهادی این بود که به بیمه‌ها اعتبار بدهند تا بیمه‌ها مطالبات داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها را بپردازند و نقدینگی سریع‌تر به حوزه پخش برگردد و حوزه پخش هم به تامین‌کننده بپردازد تا مشکل حل شود. برای این منظور پرداخت علی‌الحساب 4 هزار میلیارد تومانی برای بیمه‌ها از جانب سازمان برنامه و بودجه دیده شد و قرار بود تا شنبه پرداخت شود؛ اما عملا هنوز خبری از پرداخت این مبلغ نیست.
دردسر جدید شرکت‌های پخش
وی ادامه داد: راه‌حل دوم این است که دانشگاه‌های علوم پزشکی طلب 8 هزار میلیارد تومانی شرکت‌های پخش را به آنها بپردازند. اما با وجود گذشت چندین روز از این وعده هنوز خبری از پرداخت مطالبات نیست و اتفاقا با اعلام این خبر دردسر جدیدی برای ما ایجاد شده است؛ به‌طوری که دانشگاه‌ها دیگر هزینه جاری را هم نمی‌پردازند. لذا در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های پخش با مشکل نقدینگی مواجه شده‌اند و نتوانسته‌اند پول تامین‌کننده‌ها را بپردازند. در شرایطی که با اجرای این طرح باید حمایت‌ها چندبرابر شود، اما وضعیت برعکس شده است. هاشمی تاکید کرد: اگر سازمان برنامه و بودجه به تعهدات خود در پرداخت به موقع بودجه‌ها عمل کند، بیمه‌ها نیز پول دارو را فقط در بخش دارو هزینه می‌کنند و دانشگاه‌های علوم پزشکی هم اعتبار دارویی را فقط در بخش دارو صرف می‌کنند و در جای دیگر هزینه نمی‌کنند. وی ادامه داد: اگر سازمان برنامه و بودجه، بیمه‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی امور را به درستی و براساس فرآیند تعریف‌شده انجام ندهند، آبرویی از مجموعه دارویی کشور خواهد رفت که دیگر قابل بازگشت نخواهد بود.
افزایش 28 درصدی هزینه‌ها
این فعال صنفی گفت: از بهمن سال 1400 تا روزهای اخیر حتی یک قلم دارو گران نشده بود و قیمت دارو برخلاف سایر هزینه‌ها ثابت نگه داشته شد. درصورتی که در تاریخ 1 فروردین 1401 هزینه‌های تولید شامل حقوق پرسنل 57 درصد افزایش یافت و تمام هزینه‌های تولید، مواد جانبی و بسته‌بندی گران شد. هاشمی با بیان اینکه 60درصد هزینه شرکت‌های پخش مربوط به هزینه‌های پرسنلی است، اظهار کرد: ما از ابتدای سال جاری با 28 درصد افزایش هزینه در حوزه پرسنلی مواجه بوده‌ایم که با احتساب افزایش سایر هزینه‌ها، هزینه‌های ما 40 درصد رشد داشته است. با این حال درآمد ما ثابت و حتی فروش ما پایین آمده بوده، به‌طوری که فروش دارو در فروردین 1401 نسبت به مدت مشابه سال گذشته کمتر بود.
تاثیر آزادسازی نرخ ارز بر واردات
رئیس انجمن پخش دارو و مکمل‌های دارویی همچنین درباره تاثیر اجرای این طرح بر واردات گفت: در حال حاضر میزان داروی وارداتی بسیار کم است. چون داروهای تولیدی مشابه داخل، وارد کشور نمی‌شود و فقط داروهایی که در ایران تولید نمی‌شوند یا توان تولید کفاف بازار را نمی‌دهد، آن هم به صورت محدود وارد کشور می‌شود. مساله واردات هم می‌تواند با اجرای این مصوبه حل شود.
اقدامات انجام شده در فاز دارویار
وی همچنین با اشاره به اقدامات انجام شده در فاز دارویار اظهار کرد: در مقاطعی مسوولان اجازه ندادند داروی جدید وارد فهرست داروهای ایران شود و مردم ایران را از داروهای جدید دنیا حتی برای تولید داخل محروم کرده بودند که این مسیر باز شده و حدود 350 قلم دارو به تعهدات بیمه‌ای اضافه شده تا مردم بتوانند با قیمت مناسبی این داروها را خریداری کنند که مهم‌ترین بخش آن مربوط به داروهای مزمن به ویژه دیابت است. بخش دوم شامل داروهای غیرنسخه‌ای یا OTC (شامل قرص استامینوفن و سرماخوردگی، شربت دیفن هیدرامین و سایر داروهای معمول) است که 100 قلم از این داروها را نیز به پوشش بیمه‌ها برگرداندند.
هاشمی با تاکید بر اینکه داروهای غیرنسخه‌ای نباید تحت پوشش بیمه باشند، افزود: وقتی این داروها تحت پوشش بیمه هستند، به صورت گسترده از سوی پزشکان تجویز می‌شوند و مردم نیز آنها را به‌طور بی‌رویه مطالبه می‌کنند. لذا باید برای ورود داروهای OTC به حوزه بیمه‌ای محدودیت قائل شوند و فروش بیش از تعداد مشخصی از این داروها باید با نرخ آزاد محاسبه شود.
دلیل نارضایتی داروخانه‌ها
وی درباره دلایل نارضایتی داروخانه‌ها از اجرای طرح اصلاح قیمت دارو گفت: هر طرحی که بودجه پایدار داشته باشد و تضمین شود که در ادامه راه پول به آن تخصیص می‌یابد؛ مورد استقبال واقع می‌شود. هنوز با گذشت 9 ماه، در تامین اجتماعی پول نسخ کاغذی آبان ماه سال 1400 را پرداخت نکرده‌اند. داروخانه‌ها هنوز مطالبات خود را از سال قبل دریافت نکرده‌اند و حال با اجرای این طرح، مطالبات بیمه‌ای آنها افزایش می‌یابد. تاکنون داروخانه‌ها داروهای غیرنسخه‌ای را به صورت نقد به بیماران می‌فروختند و حال به بیمه ارجاع می‌شود و ماه‌ها طول می‌کشد تا آن را پرداخت کنند. این عدم اطمینان باعث نارضایتی شده است. شاه‌کلید اجرای آن سازمان برنامه و بودجه است و می‌تواند ردیفی را ستاره‌دار کند که اگر نهادی خارج از آن هزینه کرد، به محکومیت دچار شود و مسوولان اعتبار دارو را در جای دیگر هزینه نکنند.
ظرفیت عظیم صنعت دارو
هاشمی با انتقاد از اینکه عظمت داروسازی کشور نادیده گرفته می‌شود، با اشاره به پیشرو بودن داروسازی ایران در منطقه گفت: ایران در سطح جهانی یکی از قوی‌ترین صنایع داروسازی دنیا را در اختیار دارد. متاسفانه مردم از این موضوع اطلاع ندارند. وی یادآور شد: اگر دور جدید تحریم‌ها را که از سال 98 شروع شد، با تحریم سال 90-89 مقایسه کنیم، در این سال بخش عمده‌ای از داروهای تخصصی ما به ویژه داروهای ضدسرطان، داروهای بایوتک و های‌تک همیشه موجود نبود؛ اما بخش عمده‌ای یعنی 85درصد آنها امروز در داخل کشور تولید می‌شود و همواره در دسترس بیماران قرار دارد و تولید این داروها با تکنولوژی‌های بسیار پیچیده برای مملکت ما یک افتخار است.
