با نفوذ هرچه بیشتر فناوری اطلاعات در زندگی روزمره مردم و تلاش نهادهای مالی برای نوآوری در خدمت‌رسانی و جذب مشتریان بیشتر با بهره‌گیری از ابزار IT، گستره فعالیت کارگزاران در بازار وسیع‌تر شده است؛ به‌طوری که در سال‌های اخیر با شدت گرفتن رقابت میان کارگزاران و در راستای الگوبرداری از بازارهای جهانی، ارکان بازار سخن از راه‌اندازی نسل جدیدی از کارگزاری با عنوان نئوبروکر یا کارگزار مجازی را در بازار سرمایه ایران به میان آورده‌اند. درکنار این تحولات صنعت بانکداری پیش‌تر توانسته است از نسل جدید بانکداری نوین یا همان نئوبانک در دهه ۹۰ شمسی رونمایی کند. نئوبانک‌ها با ارائه خدمات ۲۴‌ساعته توانسته‌اند بخشی از خدمات بانکی را غیرحضوری کنند و از این جنبه سرعت گردش پول در بازار را افزایش داده و هماهنگ با نیاز جامعه امروز گام بردارند.

اگر صنعت بانکداری را در مجازی‌سازی خدمات پیشگام بدانیم، وقت آن رسیده است که با توجه به تعدد شرکت‌های نرم‌افزاری در حوزه بازار سرمایه و افزایش ابزارهای نوین مالی در این بازار خدمت‌رسانی به سرمایه‌گذاران دستخوش تغییرات اساسی شود و حرکت به سوی خدمات مجازی بیش از پیش سرعت یابد.

یکی از ابعاد اصلی مفهوم کارگزار مجازی یا نئو بروکر، ارائه خدمات بازار سرمایه از بستر فناوری اطلاعات است. درحال حاضر تنها بخشی از خدمات قابل ارائه در صنعت کارگزاری به‌صورت غیرحضوری ارائه می‌شود.

این خدمات محدود به ثبت‌نام مشتریان و امکان ثبت معاملات از طریق سامانه‌های معاملاتی برخط است. اما آنچه اشاره به مفهوم کارگزار مجازی دارد فراتر از شرایط موجود در بازار سرمایه ایران است.

در ابتدای امر باید به این نکته توجه کرد که مجازی کردن خدمات در بازار سرمایه به منظور پاسخگویی به نیاز بخشی از مخاطبان این بازار است و این رویکرد قصد حذف کارگزاران سنتی را ندارد. در واقع کارگزار مجازی به‌دنبال تسهیل ارائه خدمت به مشتریان بازار سرمایه است و برای این منظور از کلیه ابزارها و بالاخص فناوری اطلاعات بهره می‌جوید تا خدمت مربوطه را آسان، سریع، مطمئن و با کیفیت بیشتری دراختیار مشتریان خود قرار دهد.

یکی از خصیصه‌های دیگر نئوبروکرها، ارائه خدمات ارزان‌قیمت است؛ این درحالی است که ارائه خدمت به مشتریان با رویکرد سنتی متناسب با ظرفیت نیروی انسانی به‌کارگیری‌شده و امکانات فیزیکی مانند تعدد شعب خدمت‌رسان است و توسعه خدمات به منظور جذب مشتریان بیشتر مستلزم افزایش ظرفیت سخت‌افزاری موجود است و از این منظر هزینه‌های هنگفتی را به صاحبان این صنعت تحمیل می‌کند.

نئو بروکر به زبان ساده به معنای بروکر یا کارگزار جدید است؛ این لغت در تشابه نئوبانک که درحال حاضر در فضای کسب‌و‌کار دیجیتال نامی آشناست برای کارگزاری مجازی به کار می‌رود. نئو‌بروکر درواقع رویکردی متفاوت است که سعی دارد مدل کسب‌و‌کار کارگزاری را به‌طور کلی مورد بازنگری قرار دهد و آن را با دنیای امروز و مخاطبان آن متناسب سازد. در نگاه اول بارز‌ترین ویژگی این نوع از کارگزاری نداشتن شعبه فیزیکی با معنا و کاربرد سابق است؛ اما آنچه نئوبروکر را از کارگزاری‌های فعلی متمایز می‌سازد بازبینی کلیه فرآیندها متناسب با نیاز روز سرمایه‌گذار است. پیشرفت فناوری و توسعه سرعت اینترنت، به‌همراه گوشی‌های هوشمند کمک شایانی در توسعه کسب‌وکارهای دیجیتال کرده است و با تحولات اخیر در بازار سرمایه ایران می‌توان امیدوار بود که با شناخت نیازهای مشتریان و امکانات دیجیتال موجود گام‌های نخستین برای ایجاد و راه‌اندازی نئوبروکرها در بازار برداشته شود. درحال حاضر دستورالعملی جهت تاسیس کارگزاری مجازی در سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب نرسیده است و گمان می‌رود سازمان مربوطه نیز در انتظار دریافت پیشنهادهای جدی از سوی نهادهای مالی فعال در بازار است که با بررسی تمامی جوانب و شناخت کافی از مفهوم کارگزاری مجازی صورت پذیرد. با توجه به موارد مطروحه پیشین، تصور می‌شود که یکی از الزامات اعلام حضور نهادهای مالی برای تاسیس کارگزاری مجازی، دسترسی به زیرساخت‌های نرم‌افزاری صنعت کارگزاری در بازار سرمایه ایران است. بنابراین یکی از کاندیداهای اصلی تاسیس نئوبروکر در ایران، شرکت‌های نرم‌افزاری  OMS هستند. درحال حاضر بخش زیادی از فرآیندها بر بستر نرم‌افزاری این شرکت‌ها در حال وقوع است.

 

اخبار مرتبط