آیا اکوسیستم منطقه ۲۲ در خطر است؟
تنش آبی در «چیتگر»
گفتوگو با مدیرعامل شرکت نوسازی و عمران چیتگر درباره بحران تامین آب دریاچه
اما بعد از گذشت یک دهه از بهره‌‌‌برداری این دریاچه یکی از مدیران سابق بهره‌‌‌برداری از دریاچه هشدار داده است که ممکن است سرانجام دریاچه چیتگر مانند دریاچه ارومیه شود. او اخیرا گفته سال گذشته به بهانه کمبود آب تهران مسیر آبرسانی دریاچه تغییر کرده و سهمیه آب دریاچه را به تصفیه‌‌‌خانه تهران فرستادند. این خبر در حالی اعلام شده که تا چند روز دیگر آب در بستر رودخانه کن جاری خواهد شد و زمان آن رسیده است که شهرداری تهران و شرکت آب منطقه‌‌‌ای برای فراهم کردن شرایط آبگیری به دنبال برنامه‌‌‌ریزی برای رفع مشکلات و موانع اداری و فنی این فرآیند باشند. امسال دریاچه برای زنده ماندن ۲.۵ میلیون مترمکعب آب نیاز دارد و با توجه به ظرفیت خطوط انتقال و تصفیه‌‌‌خانه دریاچه ضروری است هر چه سریع‌‌‌تر تمهیدات این کار فراهم شود به گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود که اگر امسال هم حق‌آبه دریاچه را ندهند، کاهش ارتفاع آب به بیش از ۳.۵ متر برسد که به لحاظ زیست‌‌‌محیطی خطر بالقوه‌‌‌ای برای غرب تهران و شاید برای کل تهران باشد.
با این حال محسن صالحی، مدیرعامل شرکت نوسازی و عمران چیتگر به «دنیای‌اقتصاد» ضمن پذیرش عدم‌جاری شدن حق‌آبه دریاچه از رایزنی با آبفا در سطوح بالای مدیریتی شهرداری تهران خبر داد و گفت: در مدیریت شهری، مجموعه ۲۵۰ هکتاری دریاچه، به مثابه یک موجود زنده و دارای اکوسیستمی ویژه شناخته می‌شود که نگهداشت و توسعه فضای سبز، کنترل کیفیت آب ورودی به دریاچه، حفاظت و حراست از اموال شهر، رفتار گردشگران با پرندگان و آبزیان، نظارت بر استاندارد لوازم شهربازی و ارتقای خدمات‌‌‌رسانی در سرویس‌‌‌های بهداشتی تنها بخش کوچکی از وظایف مدیریت مجموعه دریاچه شهدای خلیج‌‌‌فارس است که با گروهی از کارشناسان متخصص و با سابقه شهری، در حال انجام آن هستیم. اما این همه ماجرا نیست.
وی ادامه داد: بخش عمده‌‌‌ای از وظایف مدیریتی شرکت، معطوف به تعاملات فی‌‌‌مابین مجموعه‌‌‌های شهری و سایر ارگان‌‌‌های خدمات‌‌‌رسانی و عمرانی است. به عنوان مثال، در طرح جامع دریاچه، پیش‌بینی شده است که بعد از آبگیری کامل دریاچه در زمان افتتاحیه، هرساله به میزان ۲ میلیون مترمکعب از رودخانه کن، حق‌آبه به دریاچه اختصاص یابد. لازم به توضیح است که گنجایش مخزن اصلی دریاچه، ۷ میلیون مترمکعب است و در فصول گرم به دلیل تبخیر آب، نیاز است که سالانه ۲ میلیون مترمکعب آب، از رودخانه کن، بعد از گذر از مسیر ۷کیلومتری و تصفیه در تصفیه‌‌‌خانه دریاچه، وارد دریاچه شده تا تراز آب در سطح استاندارد باقی بماند. اما بنا به دلایلی این مهم در سال ۱۴۰۱ محقق نشد و سطح آب دریاچه به مقدار قابل ملاحظه‌‌‌ای پایین آمده که این موضوع بسیار نگران‌‌‌کننده است.
صالحی تاکید کرد: با توجه به تحلیل اثرات پایین آمدن سطح آب دریاچه بر محیط‌زیست و تبعات احتمالی آن بر شهر و شهروندان، با همکاری اعضای شورای اسلامی شهر تهران، شهردار تهران و مدیران ارشد شهری بالاخص معاونت خدمات شهری شهرداری تهران درصدد هستیم که امسال با تعامل سازنده با وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌‌‌ای، نسبت به تحقق حق‌آبه مقرر سالانه دریاچه و رفع دغدغه بحق شهروندان و ساکنان محله‌‌‌های اطراف دریاچه اقدام کنیم.
صالحی با اشاره به سرعت گسترش منطقه ۲۲ اظهار کرد: آمار و ارقام، نشان‌دهنده رشد منطقه شهری بعد از افتتاح دریاچه است و پر‌بیراه نیست اگر بگوییم رشد سریع منطقه ۲۲ شهر تهران، مدیون وجود دریاچه است. پس به نوعی، اختصاص حق‌آبه دریاچه، ادای حق شهر و شهروندان است و باید در زمان مناسب این مهم به اجرا درآید.
همچنین در ادامه، مدیرعامل شرکت نوسازی و عمران چیتگر با اشاره به اکوسیستم دریاچه خلیج‌‌‌فارس که وابسته به آب است، افزود: اکنون چند گونه ماهی و لاک‌‌‌پشت، قسمتی از چرخه اکوسیستم دریاچه را شکل می‌دهند که هر ساله با فرا رسیدن فصل مهاجرت، از اوایل آذر تا انتهای اسفند، پذیرای گله‌‌‌های پرشمار پرندگان مهاجر از جمله کاکایی‌‌‌ها، قره غازها و اردک‌‌‌ها هستیم که کاهش آب دریاچه، مطمئنا بر کیفیت زندگی آنها تاثیرگذار خواهد بود.
صالحی افزود: مجموعه فرهنگی گردشگری دریاچه شهدای خلیج فارس دارایی استراتژیک شهر تهران به شمار می‌‌‌آید و شهروندان تهرانی و گردشگران گرانقدر، در این دارایی سهیم هستند. دریاچه چیتگر از ابتدای بهره‌‌‌برداری با هدف ترویج گردشگری ارزان‌قیمت و با تمرکز بر گسترش گردشگری خانوادگی به عنوان یکی از مجموعه‌‌‌های گردشگرپذیر شهر تهران بین شهروندان و گردشگران شناخته شده و اگر بنا بر هر دلیلی معضل کمآبی گریبانگیر این مجموعه گردشگری شود، تبعات زیست محیطی و شهری آن می‌تواند تاثیر نامطلوبی بر اقتصاد گردشگری شهر بگذارد. وی در مورد وضعیت اقبال گردشگران به این دریاچه و ضرورت حل مشکل بی‌‌‌آبی و کمآبی این مجموعه تاکید کرد: در نوروز سال‌جاری، به صورت روزانه ما میزبان بیش از ۲۰۰هزار نفر از شهروندان تهران و گردشگران بودیم و همچنین در تابستان روزانه به طور متوسط بین ۲۰ تا ۳۰هزار نفر از شهروندان برای گذران اوقات فراغت و تفریح به مجموعه دریاچه مراجعه کردند که این آمار در روزهای پایانی هفته به بیش از ۵۰هزار نفر در روز هم رسید اما با توجه به رویکرد جدید شهرداری تهران، بهره‌‌‌برداری از دریاچه شهدای خلیج‌‌‌فارس به سازمان فرهنگی هنری شهرداری واگذار شد. از این رو هرگونه توسعه و بارگذاری در مجموعه، علاوه بر لزوم مطابقت طرح‌‌‌های پیشنهادی با اسناد بالادستی، نیازمند جذب سرمایه‌گذار بر مبنای سیاست‌‌‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری است و شرکت نوسازی و عمران چیتگر به عنوان نماینده سازمان فرهنگی هنری شهرداری، آمادگی دارد تا ظرفیت‌‌‌های سرمایه‌گذاری در مجموعه دریاچه را برای مخاطبان و سرمایه‌گذاران ارائه کند.
ناگفته نماند فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری در مجموعه دریاچه شهدای خلیج فارس فقط به جزایر و غرف محدود نمی‌شود و در سایر زمینه‌‌‌ها به‌ویژه در حوزه نوآوری شهری و محصولات و خدمات دانش‌بنیان در زمینه تفریح، اوقات فراغت و گردشگری شهری پذیرای طرح‌‌‌های سرمایه‌گذاری و مشارکت است.
وی با اشاره به ویژگی‌‌‌های مجموعه دریاچه چیتگر همچون پیست استاندارد دوچرخه‌‌‌سواری به طول تقریبی ۶ کیلومتر، رینگ پیاده‌‌‌روی پیرامون دریاچه به طول تقریبی ۵ کیلومتر، دو آمفی‌تئاتر روباز بزرگ، رستوران شناور و... گفت: با این ویژگی‌‌‌ها مجموعه فرهنگی گردشگری دریاچه شهدای خلیج‌‌‌فارس به یکی از محبوب‌‌‌ترین و شاخص‌‌‌ترین مراکز تفریحی و گردشگری شهر تهران تبدیل شده است. مضافا استقبال ویژه شهروندان از برنامه‌‌‌های ورزشی، دریاچه را به کانون گردشگری سلامت‌‌‌محور و گردشگری تندرستی مبدل ساخته است. همکاری با فدراسیون ورزش‌‌‌های همگانی و انجمن‌‌‌های ورزشی، بستر مناسبی را برای شناسایی استعدادهای محلی و ترویج ورزش همگانی فراهم آورده است.
