مدیر گروه کارخانه‌های آرشیا:
افزایش قیمت زیتون به نفع دلالان است
مدیر گروه کارخانه‌های زیتون آرشیا با بیان این مطلب افزود: این نابسامانی‌ها باعث شده امروز به عنوان مثال ۱۲۰۰ هکتار زمین در شرق گلستان از کشت زیتون به باغ هلو تغییر کاربری دهد و همین مساله عینا در غرب کشور نیز در شرف وقوع است و این در حالی است که امروز با این ظرفیت بالایی که برای تولید زیتون وجود دارد، عملا واردکننده روغن زیتون هستیم و ۷۰ درصد باغاتی که در نتیجه طرح‌های غیرکارشناسی در سال‌های گذشته ایجاد شده‌اند، اصلا محصول نمی‌دهند که این مساله به زیان باغداری است که با امید و آرزو از بانک کشاورزی تسهیلات گرفته و اکنون بدهکار است.
***
به گفته دکتر علیرضا نبی دلیل این چنین شکست‌هایی نیز آن است که کارشناس وزارت جهاد به جای آنکه سر زمین و در کنار کشاورز باشد، پشت میز خود نشسته و به این ترتیب مشکلات این حوزه هیچ‌وقت حل نمی‌شوند. به عنوان مثال دولت واردات زیتون را ممنوع کرده تا از باغدار داخلی حمایت کند؛ این در حالی است که کشور نیازمند واردات است و این تصمیمات تنها باعث قاچاق محصولی بی‌کیفیت و تاریخ مصرف گذشته شده است.
وی با بیان اینکه نماینده مجلس نیز که باید جلوی این اقدامات را بگیرد و در جهت مصالح کشور قوانین درست تصویب کند تا روغن زیتون به لیتری ۲۲۰ هزار تومان نرسد، عمدتا نگران نتیجه آرا در حوزه انتخابیه خود در دوره بعدی است و با این نگرانی که باغداران ممکن است از وی حمایت نکنند از تولید به‌هر قیمتی حمایت می‌کند؛ درحالی‌که باید به شرکت‌های با اصالت و خوشنام اجازه دهد زیتون موردنیاز را وارد کرده و در مسیر تضمین سلامت مردم با قیمت مناسب گام بردارند.
نارسایی عملکرد دولت در حوزه کشاورزی
این کارآفرین معتقد است: عملکرددولت در موضوعات مختلف برای تولیدکنندگان مشکل ایجاد می‌کند. به عنوان مثال دولت در بحث تامین مواد اولیه با برخی بی‌برنامگی‌ها و نداشتن استراتژی مشکلات بزرگی را به تولیدکنندگان کشور تحمیل می‌کند. وزارت جهاد کشاورزی، تعادل و توازنی برای حمایت از باغدار و تولیدکننده برقرار نمی‌کند. این موضوع باعث می‌شود تولیدکننده همواره نگران وضعیت صنعت خود باشد و باغدار هم نگران حمایت یا عدم حمایت دولت از تولیدات خود.
نبی به تجربه شخصی خود از خرید روغن زیتون در مونیخ آلمان اشاره کرد و گفت: قیمت یک بطری روغن زیتون در این شهر ۱۳ یورو بود که ۱۰ یورو از آن توسط اداره بهداشت و در راستای حمایت از سلامت مردم به جای پرداخت یارانه دارو تامین می‌شد و مصرف‌کننده تنها ۳یورو می‌پرداخت.
وی افزود: در وزارت جهاد یک دفتر زیتون راه‌اندازی شده که اختیار مدیر آن از یک مدیر در یک شهرستان دورافتاده کمتر است و با این نگاه مشکلات زیتون حل نمی‌شوند. در حال حاضر ایران سالانه میلیون‌ها دلار حق عضویت در سازمان‌ها و مجامع و کنوانسیون‌های بین‌المللی می‌پردازد، اما عملا در بین ۴۰ کشور اول تولید زیتون هیچ جایگاهی ندارد.
ظرفیت‌های تولید زیتون و موانع آن
نبی با بیان اینکه ظرفیت بالایی در تولید زیتون داریم، گفت: اما این سیاست‌ها مانع از توسعه صنعت شده و قیمت امروز به ۲۲۰ هزار تومان رسیده و اگر سیاستی درست اتخاذ نشود به ۵۰۰ هزار تومان هم خواهد رسید و معلوم نیست جایگاه حمایت از مصرف‌کننده در نگاه دولت کجاست. این در حالی است که منافع ناشی از این قیمت‌ها نه به باغدار می‌رسد نه کارخانه‌دار و تنها دلال از این منافع و آشفته‌بازار سود می‌برد و باید گفت ممنوعیت واردات زیتون تنها به نفع دلالان است.
وی در ادامه در رابطه با موضوع ظرفیت‌های تولید زیتون چنین ابراز عقیده کرد: ما دارای میلیون‌ها هکتار زمین در کشور هستیم که دولت و منابع طبیعی می‌تواند این زمین‌ها را در اختیار کشاورزان قرار داده و بعد از آنکه به نتایج مطلوبی از کشت محصول رسید، حتی آن را به نام کشاورز سند بزند؛ این در حالی است که برخی مدیران دولتی اصولا یا به این مسائل فکر نمی‌کنند و امروز زمین یک رانت مهم در دست برخی مدیران است که به‌جای پشتیبانی از تولید و مانع‌زدایی، روابط و بده‌بستان‌هایی به وجود آمده که عموما ضدتولید هستند.
مدیر گروه کارخانه‌های آرشیا در ادامه سخنانش با بیان اینکه تمامی موارد مذکور باعث شد در راه‌اندازی نوع فعالیت به ۴ مولفه فکر کنیم گفت: اولا این محصول مورد استفاده عموم است؛ دوم اینکه منطق کائنات را به دنبال دارد و خداوند در هفت جای قرآن به آن اشاره کرده، سوم آنکه این محصول ماشینی نیست و دست کشاورز در تولید و چیدن آن نقش مهمی دارد و در نهایت اینکه این محصول فراسودمند است و بهداشت و شادابی را برای مصرف‌کننده خود به ارمغان می‌آورد. این کارخانه در ابتدا با ۱۵ نفر نیروی کار، فعالیت خود را آغاز کرد و امروز این تعداد به هزار و ۵۷ نفر رسیده است.
نبی با بیان اینکه واحد تحقیق و توسعه آرشیا در خلال این سال‌ها تنها از یک محصول یعنی زیتون بیش از ۴۰ محصول جانبی را ایجاد کرده به نمونه‌هایی مانند محصول شکم‌پر، سس زیتون، مربا، لواشک، نان، کوکو، کیک، خورش و ... اشاره کرد. وی با مطالعه اتفاقی کتاب قانون ابوعلی سینا با خواص درمانی برگ زیتون برخورد کرده و سه محصول یعنی عرق برگ زیتون، دمنوش و صابون برگ زیتون را با همین ایده تولید و راهی بازار کرده است.
چالش بسته‌بندی جدی است
نبی گفت: چالش دیگر در حوزه تولید که بازهم یک پای دولت در آن است مشکل هزینه‌های تولید به‌خصوص در حوزه بسته‌بندی است. به گفته نبی، دولت برای حمایت از صنایع شیشه داخلی که اغلب آنها دولتی بوده و به نهادهای مختلف مرتبط هستند، واردات شیشه را ممنوع کرده است و این در حالی است که شرکت‌های شیشه داخلی نه تولید متنوعی را به مصرف‌کننده ارائه می‌کنند و نه محصولی با قیمت مناسب.
وی افزود: ما به عنوان شرکتی که اکنون ۴۰ محصول متنوع تولید می‌کنیم از یک شیشه بسته‌بندی استفاده می‌کنیم و تنها تفاوت در بسته‌بندی به برچسب‌های آن محدود شده است؛ زیرا شرکتی که شیشه را از آن می‌خریم تنوع را در دستور کار ندارد و از حمایت‌های دولتی سود می‌برد و نیازی به رقابت نمی‌بیند. در نتیجه باید گفت صنعت بسته‌بندی نیز از این معضل رنج می‌برد.
افزایش قیمت‌ها به نفع دلال
وی با بیان اینکه تولیدات این شرکت هرچند در حوزه قیمت‌گذاری دولتی نیستند و بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین قیمت می‌شوند، اما با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستند، گفت: در زنجیره تولید مشکلات زیادی وجود دارد و از سوی دیگر به دلیل رشد تقاضا آرشیا تنها در بهمن و اسفند سال قبل در دو مرحله ناچار به افزایش دو مرحله‌ای قیمت شد که این مساله اصلا کمکی به تولیدکننده و مصرف‌کننده نمی‌کند و تنها به نفع دلالی است که محصول را انبار کرده و بعد از رشد قیمت وارد بازار می‌کند. این در حالی است که تنها یک فقره دستکاری در تعرفه‌های واردات مواد اولیه و بسته‌بندی ۳۵درصد هزینه‌های مذکور را برای ما افزایش داده است.
به گفته وی محصولات این شرکت به بازارهای خوبی مانند افغانستان، کالیفرنیا، ونکوور کانادا، ملبورن استرالیا و مناطقی که حضور ایرانیان در آنها پررنگ است صادر می‌شوند و مصرف‌کنندگان ما در این کشورها محصولات را به سایرین هم معرفی کرده‌اند و امروز ما ماهانه یک کانتینر محصولات مختلف را تنها به کانادا صادر می‌کنیم.
وی با بیان اینکه بعد از شیوع کرونا و تغییر سبک زندگی مردم برای پیشگیری به‌جای درمان و حتی جایگزینی سلامت به‌جای بقیه نیازها مانند تفریح، محصولات فراسودمند در همه جای دنیا مورد توجه قرار گرفته، ادامه داد: همین موضوع باعث شد آرشیا در سال ۹۹ با رشد مصرف در بین مردم در مقایسه با سال ۹۸ روبه‌رو شود و هدف امسال آن نیز دوبرابر شدن فروش و تولید در مقایسه با سال ۹۹ است؛ زیرا پیش‌بینی می‌شود با آغاز واکسیناسیون و بازگشت شرایط عادی، مصرف محصولات فراسودمند مانند روغن‌زیتون جایگاه ویژه‌ای در بین مردم خواهد یافت.
