چالش‌ها و فرصت‌های بازار ازبکستان
به گزارش پایگاه خبری اتاق ایران، در این نشست محمدرضا کرباسی، معاون امور بین‌الملل اتاق ایران با بیان اینکه حجم مبادلات تجاری ایران و ازبکستان از ۱۸۰ میلیون دلار در سال ۹۷ به ۳۸۰ میلیون دلار در سال ۹۸ افزایش یافته است، گفت: در پنج ماه اول سال ۲۰۲۱ حجم تجارت دو کشور ۱۴۶ میلیون دلار بود که نشان‌‌‌دهنده ۳۹ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل است؛ با وجود این، بخش خصوصی دو کشور اصلا از این حجم روابط اقتصادی راضی نیستند. چرا که ظرفیت‌‌‌های بسیار مناسب برای همکاری اقتصادی دو کشور وجود دارد و امیدواریم در یک سال آینده تا اواسط سال ۲۰۲۲ حجم روابط دو کشور به میزان چشمگیری افزایش یابد.
کرباسی ادامه داد: خوشبختانه طی ماه‌‌‌های گذشته موفق شدیم دو موافقت‌‌‌نامه همکاری‌‌‌های اقتصادی بین اتاق ایران با اتاق بازرگانی ازبکستان از یک طرف و اتاق ایران با اتحادیه صادرکنندگان تجار ازبکستان امضا کنیم. قطعا با تکمیل اتاق مشترک بازرگانی ایران و ازبکستان در آینده نزدیک شاهد ثبت جلسات منظم بین اعضای اتاق مشترک ایران و ازبکستان با اعضای اتاق مشترک ازبکستان و ایران خواهیم بود تا به این ترتیب بتوانیم خواسته‌‌‌های فعالان اقتصادی دو طرف را در یک توافق دوجانبه و در بازی برد-برد به سطح مطلوبی افزایش دهیم.
او با اشاره به ظرفیت‌‌‌های مشترک همکاری دو کشور گفت: دو کشور ظرفیت‌‌‌های مستعد و مناسبی را در توسعه همکاری‌‌‌های خود از جمله در بخش دارو و تجهیزات پزشکی، خدمات فنی و مهندسی دراجرای پروژه‌‌‌های مورد نظر طرف ازبک، همکاری در بخش مصالح ساختمانی و فولاد و فلزات دارند و در کنار آن با توجه به ظرفیت خوب طرف ازبک در تولید پنبه، زمینه خوبی برای همکاری در بخش نساجی وجود دارد. همچنین در زمینه کشاورزی امکان توسعه همکاری‌‌‌های اقتصادی محتمل است و امیدواریم در آینده نزدیک این ظرفیت‌‌‌ها با همکاری متقابل دو اتاق مشترک به منصه ظهور برسد و شاهد توسعه همکاری اقتصادی ایران و ازبکستان در این زمینه‌‌‌ها باشیم.
کرباسی در ادامه به موانع موجود در توسعه روابط اقتصادی دو کشور اشاره کرده و ادامه داد: موانعی پیش روی فعالان اقتصادی وجود دارد که نیازمند نگاه مقامات عالی دو کشور برای رفع آنها هستیم. یکی از این موانع عدم‌اجرای موافقت‌‌‌نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور است که نیازمند این است که اتاق بازرگانی ازبکستان با مذاکره با مقامات ازبکی زمینه تحقق این مهم را پیگیری کند. ما هم با وزارت صنعت و سازمان توسعه تجارت در حال مذاکره هستیم و انتظار داریم این موافقت‌‌‌نامه در اولین فرصت به امضای دو کشور برسد.
او افزود: همچنین درخواست داریم زمینه افزایش تعداد پروازهای بین دو کشور فراهم شود که این امر تسهیل‌‌‌کننده رفت و آمد فعالان اقتصادی ایران و ازبکستان است. در کنار آن ضوابط کارگزاری بانکی هم از اولویت ویژه‌‌‌ای برخودار است و امیدواریم در آینده نزدیک این زمینه هم با همکاری بانک‌های مرکزی و تجاری دو کشور فراهم شود.
کرباسی با بیان اینکه مقامات ازبک به خدمات خوب فنی و مهندسی ایران اذعان دارند و در طول سال‌های گذشته شرکت‌های پیمانکار ایرانی پروژه‌‌‌های موفقی در ازبکستان اجرا کرده‌‌‌اند، گفت: ما انتظار داریم در ادامه همکاری‌‌‌ها در این بخش زمینه صدور ضمانت‌‌‌نامه برای حضور شرکت‌های فنی و مهندسی در ازبکستان فراهم شود تا شرکت‌های ایرانی بتوانند در پروژه‌‌‌های مهندسی این کشور مشارکت جدی‌‌‌تری داشته باشند.
او به مشکلات مربوط به حملونقل زمینی و ریلی بین ایران و ازبکستان اشاره کرد و گفت: امیدواریم این مشکلات با مذاکرات مقامات ازبکستان و ترکمنستان حل شده و زمینه ترانزیت و انتقال کالا از طریق ترکمنستان به ازبکستان فراهم شود تا ما آسان‌‌‌تر بتوانیم مراودات اقتصادی بین ایران و ازبکستان را چه از طریق جاده و چه از طریق ریل فراهم کنیم.
کرباسی ابراز امیدواری کرد این نشست سرآغازی برای توسعه همکاری‌‌‌های اقتصادی ایران و ازبکستان باشد و در آینده شاهد روند رو به رشد این همکاری‌‌‌ها باشیم.
در ادامه این نشست مصطفی گودرزی، رایزن بازرگانی سفارت ایران در تاشکند گفت: اگرچه روابط اقتصادی ایران و ازبکستان در سال‌های اخیر از روند رو به رشد برخوردار بوده، اما شیوع کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن به‌ویژه محدودیت‌های حملونقل تاثیرات منفی بر روابط اقتصادی دو کشور به جا گذاشت. با این همه تلاش‌‌‌های بسیار صورت گرفت تا ارتباطات مقامات، تجار و بازرگانان دو کشور تداوم یابد. خوشبختانه با بهبود نسبی شرایط کرونا و کاهش محدودیت‌ها روابط دو کشور در مسیر پیشرفت قرار گرفته و رشد قابل ملاحظه در مبادلات تجاری بین دو کشور در شش ماه نخست ۲۰۲۱ موید این موضوع است.
او با بیان اینکه این نشست گام موثری در جهت تحرک‌‌‌بخشی به روابط دو کشور خواهد بود، تاکید کرد: همکاری‌‌‌های حملونقلی، بانکی و تجاری به‌ویژه در زمینه برقراری تعرفه‌‌‌های ترجیحی با طرف ازبک در حال پیگیری و پیشرفت است.
غفورجان عثمان‌‌‌اف، معاون اتاق بازرگانی ازبکستان هم گفت: روابط اقتصادی ایران و ازبکستان رو به رشد و توسعه است و هر دو کشور جهت تامین رفاه مردمان خود حرکت در راه رشد و توسعه اقتصادی را وظیفه خود می‌دانند. هم در ازبکستان و هم در ایران تحولات مثبت در زمینه رشد روابط اقتصادی را شاهد هستیم.
او با تاکید بر نقش تجار دو کشور در رشد و توسعه روابط بازرگانی و سرمایه‌گذاری ایران و ازبکستان ادامه داد: در اواخر سال گذشته میلادی یادداشت تفاهم تشکیل اتاق مشترک ایران و ازبکستان امضا شد و ترکیب طرف ازبکی این اتاق مشترک را به طرف ایرانی اعلام کردیم. محافل کاری و تجار هر دو کشور توقعات خاصی از این اتاق مشترک دارند.
عثمان‌‌‌اف گفت: مساله تعرفه ترجیحی و افزایش تعداد پروازها بین دو کشور و همکاری‌‌‌های بانکی محورهای استراتژیکی برای تحقق رشد و توسعه همکاری‌‌‌های دو کشور هستند. انجام پروژه‌‌‌های بزرگ صنعتی با مشارکت صنعتکاران ایران در ازبکستان و تولید محصولات برای رقابت جهانی و صادرات آنها به کشورهای خارجی مورد توجه ماست. ما به رشد و توسعه همکاری‌‌‌های حملونقلی و بانک‌های تجاری دو کشور علاقه‌‌‌مند هستیم.
معاون اتاق بازرگانی ازبکستان پیشنهاد داد: دفاتر تجاری شرکت‌های ازبکی در ایران و دفاتر شرکت‌های ایرانی در ازبکستان با هدف معرفی و بازاریابی کالاهای هر دو کشور و توسعه روابط اقتصادی فی‌مابین افتتاح شوند. عثمان‌‌‌اف ادامه داد: همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان همکاری‌‌‌های شانگهای نیز می‌تواند به رشد همکاری‌‌‌های بازرگانی دو کشور منجر شود. همان‌طور که آقای کرباسی گفت اگر موافقت‌‌‌نامه تعرفه‌‌‌های ترجیحی هم امضا شود امکانات بزرگی برای محافل کاری دو طرف فراهم خواهد شد. ما انتظار نداریم با تشکیل کمیته مشترک ایران و ازبکستان بازارهای هر دو کشور دچار رقابت شوند؛ بلکه انتظار داریم به همکاری‌‌‌های دوجانبه و ایجاد ظرفیت‌‌‌های جدید از طریق تشکیل این اتاق منجر شود. در این نشست امیت بابایوف، رایزن بازرگانی سفارت ازبکستان در تهران با بیان اینکه توسعه مناسبات دوجانبه با ایران در همه حوزه‌‌‌های اقتصاد، حملونقل، تجارت و ارتباطات اهمیت زیادی برای ازبکستان دارد گفت: در سال‌های اخیر روابط دو کشور جهت‌‌‌ها و افق‌‌‌های تازه‌‌‌ای یافته است. به واسطه رهبران قدرتمند و دیپلماسی فعال دو کشور در حال حاضر روابط ایران و ازبکستان از سطح کیفی خوبی برخودار است. به‌ویژه آخرین نشست کمیسیون مشترک دو کشور که دسامبر۲۰۱۹ در تاشکند برگزار و اسناد سرمایه‌گذاری و تجاری بین دو کشور امضا شد زمینه همکاری‌‌‌های مشترک را بیشتر فراهم کرد. ما امیدواریم دستاوردهای نشست پیش روی کمیسیون مشترک که قرار است در تهران برگزار شود بیشتر از نتایج نشست تاشکند باشد.
او با بیان اینکه در سال‌های اخیر همکاری‌‌‌های اقتصادی و تجاری و سرمایه‌گذاری بین دوکشور توسعه مناسبی یافته و سودآوری شرکت‌های تجاری هر دو کشور در زمینه‌‌‌های فعالیت‌‌‌هایشان رشد قابل ملاحظه‌‌‌ای داشته است بیان کرد: در حال حاضر ۳۴۴ شرکت با سرمایه ایرانی در ازبکستان در حال فعالیت هستند. فقط در سال ۲۰۲۱ معادل ۴۱ شرکت جدید ایرانی در ازبکستان به ثبت رسیده است. مفتخرم اعلام کنم تا جولای ۲۰۲۱ حجم روابط تجاری دو کشور به بیش از ۲۴۰ میلیون دلار رسیده است. البته این شاخص‌‌‌ها به هیچ وجه منطبق بر ظرفیت‌‌‌های تجاری دو کشور نیست و انتظار می‌رود زمینه برای تحقق ظرفیت‌‌‌های دو کشور فراهم شود. بابایوف تاکید کرد: ازبکستان آمادگی برگزاری نمایشگاه‌‌‌های تخصصی در هر دو کشور و اعزام هیات‌‌‌های تجاری در هر دو کشور را دارد. در این نشست، اعضای هیاتمدیره اتاق مشترک ایران و ازبکستان مشخص شدند. بر اساس رای‌گیری صورت گرفته، بر این اساس اکرم مهدوی‌‌‌زاده اردستانی، علیرضا صانعی نیک‌‌‌آبادی، موسی آقایی، حامد امینی مصلح‌‌‌آبادی، محمد جعفری، علی تقی‌‌‌پور و سیدکمال‌‌‌الدین حسینی به ترتیب بیشترین آرا را به خود اختصاص داده و به عنوان اعضای هیاتمدیره اتاق مشترک ایران و ازبکستان معرفی شدند.
