تهدید جدید برای زنجیره عرضه

تا پیش از این، کووید-۱۹ موجب شده بود که زنجیره‌‌‌‌‌‌‌های عرضه جهان با اخلال مواجه شوند و کمبود کالاها قیمت‌ها را به اوج رسانده بود. حالا درست وقتی که بحران پاندمی کمی آرام گرفته، تنش اوکراین این تهدید را ایجاد کرده است که زنجیره‌‌‌‌‌‌‌های عرضه شکننده موجود، بیش از پیش با مشکل مواجه شوند.

به گزارش سی‌‌‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌‌‌ان، روسیه تولیدکننده عمده کالاست؛ کالاهایی از نفت و گاز طبیعی گرفته تا پالادیوم و گندم. اوکراین هم صادرکننده عمده گندم و نئون است. بحران روسیه- اوکراین، درباره قابل‌دسترس بودن حجم زیاد عرضه این کالاهای حیاتی تردید ایجاد کرده است.

موسسه معتبر «مودیز» هشدار داده است که بحران اوکراین «فقط وضعیت را برای شرکت‌های بسیاری از صنایع وخیم‌‌‌‌‌‌‌تر می‌‌‌‌‌‌‌کند»، به‌ویژه شرکت‌هایی که به منابع انرژی وابسته هستند.

اروپا به‌طور خاص بیشترین فشار را از جهش قیمت‌های انرژی احساس خواهد کرد چون برای گاز طبیعی به روسیه وابسته است. قیمت نفت در سرتاسر جهان افزایش یافته و این موضوع باعث شده است که قیمت بنزین افزایش یابد و باز به همین دلیل چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز هزینه شرکت‌های هواپیمایی و دیگر صنایع همچون پلاستیک‌‌‌‌‌‌‌سازی که به نفت وابسته‌‌‌‌‌‌‌اند، تغییر می‌کند.

بحران اوکراین همچنین فشار بیشتری بر کمبود عرضه ریزتراشه کامپیوتر در سطح جهان وارد می‌‌‌‌‌‌‌آورد، کمبودی که طی دوران پاندمی ظهور کرد و به علت عمده جهش قیمت خودروهای صفر و کارکرده تبدیل شد.

مودیز همچنین اعلام کرده است که روسیه عرضه‌‌‌‌‌‌‌کننده ۴۰‌درصد از پالادیوم جهان است، یک منبع کلیدی مورد‌استفاده در تولید نیمه‌‌‌‌‌‌‌هادی‌‌‌‌‌‌‌ها. به‌علاوه، مودیز افزوده است که اوکراین تولیدکننده ۷۰‌درصد از گاز نئون جهان است، گازی که در تولید تراشه‌‌‌‌‌‌‌های کامپیوترها مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. این تحلیلگر ارشد مودیز همچنین می‌گوید: ‌‌‌‌‌‌‌«می‌‌‌‌‌‌‌توانیم انتظار داشته باشیم در صورت تداوم درگیری نظامی، معضل کمبود جهانی تراشه وخیم‌‌‌‌‌‌‌تر شود.‌»

در پی بحران کریمه طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵، قیمت‌های نئون سر به فلک کشید. تیم اوی، بر این باور است که گرچه سازندگان تراشه منابع زیادی را ذخیره کرده‌‌‌‌‌‌‌اند، اما به هر حال موجودی این منابع محدود است و دوام چندانی ندارد.

وی گفت: ‌‌‌‌‌‌‌«اگر طی‌ ماه‌های آینده یک توافق ایجاد نشود، تشدید کمبودها مورد انتظار است و این ریسک قابل‌توجهی را متوجه خودروسازان، شرکت‌های تولیدکننده محصولات الکترونیک، سازندگان گوشی‌های موبایل و دیگر صنایع خواهد کرد.

تردیدهای پیش‌رو

تلفیق قیمت‌های بالای انرژی و افزایش فشار بر عرضه تراشه کامپیوترها، تصویر تورم را پیچیده‌‌‌‌‌‌‌تر می‌‌‌‌‌‌‌سازد. در ‌ماه ژانویه قیمت‌های مصرف‌‌‌‌‌‌‌کننده با بیشترین سرعت طی حدود ۴۰ سال‌گذشته افزایش یافت. گرچه بسیاری از اقتصاددانان انتظار دارند که در اواخر سال‌جاری میلادی تورم تا حد قابل‌ملاحظه‌‌‌‌‌‌‌ای کاهش یابد، حالا اما این چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز مورد تردید قرارگرفته است.

جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو، روز چهارشنبه خطاب به کنگره گفت: «اثرات کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت بحران اوکراین بر اقتصاد آمریکا، جنگ جاری، تحریم‌ها و رویدادهای پیش‌رو شرایط بسیار نامطمئنی را ایجاد کرده است.»

مودیز اعلام کرده است که تنش اوکراین-روسیه این پتانسیل را دارد که هزینه حمل‌ونقل را افزایش دهد؛ چون صنعتی است که بیش از سایر صنایع با انرژی سر و کار دارد. تحلیلگر مودیز نوشته است: ‌‌‌‌‌‌‌«در شرایطی که مشخص خواهد شد جهان توانسته است بر سویه اُمیکرون غلبه کند، یک چالش جدید ایجاد شده است که پایان آن مشخص نیست.‌»