رشد نهال های فولادی درمناطق کمتر توسعه یافته

گروه صنعت ومعدن- رضا زائر‌حیدری:فراز و نشیب بازار فولاد‌های ساختمانی یا آنگونه که بازاریان آن را می‌نامند، بازار آهن طی پنج ماه آغازین سال ۱۳۸۵ همه نگاه‌ها را متوجه خود ساخت، اما طی همین مدت در نیمه پنهان صنعت فولاد تحولاتی به وقوع پیوست که بر روی آینده کشور تاثیری به مراتب عمیق‌تر درپی خواهد داشت. طی این مدت طرح توسعه فولاد کشور به تدریج شکل نهایی به خود گرفت، به تصویب رسید و عملیات اجرایی آن آغاز شد.

طی این دوره کم وبیش پنج ماه، احداث هشت واحد فولاد استانی در مناطق کمتر توسعه یافته از کشور به تصویب رسید و عملیات اجرایی آن با فاصله‌ای کوتاه از تصویب طرح آغاز شد. براساس نظر شورای‌عالی اقتصاد، حداقل ۵۱درصد از سهام هر یک از واحد‌های استانی یک سال پس از راه‌اندازی هر طرح به بخش‌خصوصی واگذار خواهد شد. ۳۵ سال سابقه صنعت فولاد در کشور و وجود هزاران نیروی متخصص و متعهد به دولت این اطمینان را می‌دهد که هر یک از این طرح‌های ۸۰۰هزار تنی پس از واگذاری به بخش‌خصوصی، مانند یک نهال کوچک رشد خواهد کرد و ساختار منطقه را دگرگون خواهد ساخت. فراموش نکنیم که کارخانه فولاد پوهانگ تنها با یک کوره یک‌میلیون تنی کار خود را آغاز کرد، اما ۱۷ طرح توسعه و بهبود این شرکت را به یکی از بازیگران بزرگ صنعت فولاد در جهان مبدل ساخت.

طی این مدت با انتقال مجتمع فولاد سبا از ذوب‌آهن اصفهان به فولاد مبارکه راه برای تکمیل طرح توازن ذوب آهن هموار شد. طی سالیان گذشته، شرکت‌های فولاد برای تامین نیازهای مالی طرح‌های توسعه خود وادار به دریافت وام‌هایی با بهره سالانه تا ۲۵‌درصد از بانک‌ها و مؤسسات مالی شدند و این امر در یک زمان موجب کندی و یا توقف حرکت چرخ‌های توسعه فولاد شد.

نمی توان از نظر دور داشت که اگر کوره بلند شماره ۳ ذوب‌آهن به موقع راه‌اندازی شده بود، تاثیر افزایش بهای جهانی فولاد بر روی بازار داخلی به مراتب کمتر از وضعیت کنونی بود و البته نباید فراموش کرد که نیاز کشور به فولاد رو به فزونی است.

واگذاری فولاد سبا به مجتمع فولاد مبارکه و تصویب طرح توسعه شهید خرازی در اوایل سال ۸۵ ، زمینه رشد و توسعه این مجتمع عظیم را تا رسیدن به ظرفیت ۹‌‌میلیون تن ایجاد کرد. اینک اطمینان داریم که در آینده بزرگ‌ترین واحد فولاد منطقه متعلق به ایران خواهد بود.

طی این مدت مجتمع فولاد هرمزگان، پس از سالیان طولانی از شکل یک نامبر روی صفحات کاغذی خارج شد و کلنگ احداث آن بر زمین خورد. هیچ محدودیتی برای توسعه فولاد و ایجاد ثروت و رفاه در این استان محروم وجود ندارد، اما تلاش زیادی باید

به عمل آید تا زیر ساختار های لازم و شاید مهم‌تر از همه گاز طبیعی مورد نیاز منطقه صنعتی خلیج فارس تأمین شود.

طی این دوره نه چندان طولانی طرح‌های دیگر توسعه فولاد مانند فولاد اکسین در خوزستان، طرح توازن ذوب آهن، طرح گسترش

فولاد خوزستان و گروه ملی صنعتی ایران دنبال شد.

به جز یازده طرح تصویبی شورای‌عالی اقتصاد‌، اجرای پروژهای فولاد با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۷‌میلیون ‌تن در گوشه و کنار ایران با دقت و حوصله دنبال شد.

طی پنج ماهی که بازار آهن در تلاطم بود، صنعتگران فولاد به دور از هیاهوی بازار و در سکوت به کار خود ادامه دادند تا زمینه تولید ۳۰‌میلیون تن فولاد در سال در ایران اسلامی فراهم شود. در این میان به توسعه مناطق محروم توجه شد.

همچنین ایجاد زیر ساختارهای مورد نیاز و استفاده از منابع موجود، رفع موانع لجستیکی ، پاسخ به نیاز‌های رو به رشد صنایع مختلف ایران، خروج تدریجی دولت از صنعت فولاد، حداکثر استفاده از توانایی شرکت‌ها و متخصصین ایرانی، توسعه معادن و زدودن زنگار فقر از مناطق معدنی، تامین منابع مالی مورد نیاز و ده‌ها نکته ریز و درشت دیگر نیز از نظر دور نماند و اکنون، اگر چه در این باره زیاد گفته نشده است، در جایی ایستاده‌ایم که می‌توانیم به راهی که صنعت فولاد در آن گام نهاده است، افتخار کنیم.