استانداردسازی تولید صادراتی

 نشست‌خبری رئیس سازمان استاندارد در نشست خبری خود به مناسبت صدمین سالگرد تاسیس این سازمان، جنجالی شد. مهدی اسلام‌پناه در ابتدا از رجیستر شدن آیفون ۱۴ خبر داد و در ادامه، با تماسی که در میانه نشست خبری از سمت هیات دولت  با اوگرفته شد، منکر صحبت‌های خود شد و گفت همه چیز با تصویب وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مشخص می‌شود.

رئیس سازمان استاندارد در ادامه با انتقاد از خودروسازان، آنها را به دروغگویی متهم و تاکید کرد که سازمان ملی استاندارد، هیچ مانعی برای ترخیص خودروهای داخلی و خارجی نتراشیده است و دلیل دپوی خودروهای داخلی، مربوط به استاندارد نیست. این نشست خبری در ادامه با پاسخ اسلام‌پناه به سوال خبرنگار «دنیای اقتصاد» همراه بود و او در خصوص اهمیت یکپارچه‌سازی استانداردهای ملی و بین‌المللی، سخن گفت. در انتها نیز رئیس سازمان ملی استاندارد با تاکید بر تولید بنزین با کیفیت یورو۵ به صورت انبوه در ایران، از برخورد قاطع با کم‌فروشی در جایگاه‌های بنزین خبر داد.

پاسخگویی ۹۷ درصدی و شفافیت ۹۶درصدی در استاندارد

مهدی اسلام‌پناه، رئیس سازمان ملی استاندارد در نشست خبری روز گذشته خود از  پاسخگویی ۹۷ درصدی و شفافیت ۹۶درصدی در ساز مان متبوعش خبر داد.

او تاکید کرد: نکته مهم، رشد شاخص‌های سازمان در دولت سیزدهم است. بر اساس گزارش سازمان اداری و استخدامی کشور رضایتمندی مردم از سازمان، ۷ درصد بالاتر از نرمال رضایتمندی مردم از سایر دستگاه‌هاست؛ پاسخگویی سازمان در گزارش سال ۱۴۰۱ از ۷۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۹۷درصد به سال ۱۴۰۱ رشد یافته است؛اطلاع رسانی و تبیین از ۷۰ درصد به ۹۳ درصد رسیدهاست؛ ارتقای بهره وری از زیر ۵۰درصد به ۸۲ درصد افزایش یافته و شفافیت از ۶۰ درصد به ۹۶ درصد رسیده است. این یعنی می‌توان در بازه های کوتاه نیز کار بزرگ کرد. هوشمندسازی نیز به ۹۸درصد ارتقا یافته است. تمام سامانه‌های ما یا در دست توسعه هستند یا به بهره‌برداری از ارتقای هوشمندسازی دست یافته‌اند.

اسلام‌پناه همچنین گفت: در حوزه مبارزه با کم‌فروشی با وجود بین دستگاهی بودن این موضوع، ما مسوولیت بررسی اوزان این بحث را داریم. خوشحالم اعلام کنم که در کمتر از یک‌سال از ۴۱ درصد کم‌فروشی ۱۸.۵درصد کم شده و نفع بازار بیشتر شده است. به ازای هر واحد خرید که شامل بسته‌بندی و پیش‌بسته‌بندی می‌شود، ۱۸.۵درصد کم‌فروشی کمتر شده است؛ موارد ترند شده در فضای مجازی حداقلی بودند و موضوعات بزرگ‌تری در قالب توزیع چند هزار تنی و کاهش کم‌فروشی را داشتیم و باید به حد نرمال دست یابیم.

رتبه خوب استاندارد ایران با وجود تحریم

رئیس سازمان ملی استاندارد در ادامه گفت: برگزاری جایزه کیفیت جهان اسلام نکته دیگری است که پس از رونمایی از مدل این جایزه شکل گرفت. شاخص کیفیت کالا در سال ۱۴۰۲ تحت عنوان یک گزارش اعلام خواهد شد. روز شنبه، روش‌شناسی این شاخص و جزئیات بیشتر آن را که به لطف دانشگاه امیرکبیر تهیه شده است اعلام می‌کنیم. ما در ۵۶ قلم کالا و در ۳۱ استان این گزارش را تهیه کرده‌ایم. جهت استحضار باید بگویم خودرو و دخانیات از پایین‌ترین رضایت برخوردار بودند و صنایع شوینده بالاترین حد رضایتمندی‌ را داشتند. این احقاق حق‌الناس است و ما در خوشه‌بندی‌ها برای شاخص رضایت، کوچک‌ترین موارد را رصد کرده و به‌طور کاملا علمی شاخص‌ها را بالا برده‌ایم.

وی در ادامه تاکید کرد: رشد جایگاهی «اینسو» جمهوری اسلامی یا همان سازمان ملی استاندارد ایران در نظامات استاندارد جهان از رتبه ۲۶ به ۲۲ رسیده است. ما حتی برای پرداخت حق عضویت تحت تحریم آمریکا هستیم. با وجود این تحریم‌ها رتبه خوبی داریم.

مفهوم تعارض را نمی‌فهمم!

اسلام‌پناه در پاسخ به اینکه برخورد این سازمان با تعارضات منافع در خود به چه صورت خواهد بود، تصریح کرد:  مفهوم تعارض را خیلی نمی‌فهمم که چه چیزی است. سازمان از زمانی که به‌طور مستقل و بی طرف زیر نظر رئیس‌جمهور کار کرد، جایگاهی را به دست آورد تا تعارض منافعی در آن وجود نداشته باشد. جایگاه ما در قانون مشخص است و قانون در ماده ۳ تقویت و توسعه می‌گوید که این سازمان مرجع رسمی و حاکمیتی کشور است و وظیفه سیاستگذاری، ارتقای کیفیت و نظارت را بر عهده دارد. سازمان استاندارد شبیه ندارد. اداره این سازمان توسط ریاست‌جمهوری انجام می‌شود؛ یعنی این سازمان از شأن و جایگاه والایی برخوردار است.

رئیس سازمان استاندارد در ادامه تاکید کرد: در خصوص رجیسترها، آیفون ۱۴ رجیستر خواهد شد و از لحاظ تکنولوژی هم مشکلی ندارد. ما برای ایجاد رقابت و حق انتخاب ملت این محصول را مشمول استانداردهای اجباری خود قرار ندادیم و اگر شرایط مهیا باشد و مشکلی در این خصوص وجود نداشته باشد، ان‌شاءالله رجیستر این محصول توسط وزارت ارتباطات به زودی انجام خواهد شد.

البته دیری نپایید که این سخنان اسلام‌پناه از سوی شخص او در همان جلسه به واسطه تماس یکی از اعضای دولت با وی، تکذیب شد. این موضوع در فضای مجازی و سایت‌های خبری به سرتیتر خبرها تبدیل شد.

اگر دست ما بود، خودمان خودرو وارد می‌کردیم

اسلام پناه به موضوع خودرو نیز ورود کرد و در ادامه گفت: ما برای واردات میلیون‌ها خودرو آماده هستیم؛ چه خودروی نو و چه خودروی کارکرده. این وظیفه ای است که طبق قانون بر عهده داریم. ما وظیفه‌ای در واردات نداریم؛اما اگر با ما بود حتما این کار را هم می‌کردیم. تعداد خودروهایی را که وارد شده اعلام کرده‌اند و جمعا ۵ تا ۶هزار خودرو وارد شده و تقریبا حدود نصف این عدد ترخیص شده است. ما اعلام کرده‌ایم که به محض اظهار هر خودرو مشروط بر اینکه گواهی وارد کردن را قبل از فروش گرفته باشند، در کمتر از ۲۴ساعت اجازه ترخیص را می‌دهیم.

رئیس سازمان استاندارد افزود: صاحب کالا مشخصات  کالا را اظهار نمی‌کند؛ چون قصد دارد با بالا‌رفتن دلار و کالای خود را گران بفروشد. ما خودروها و کالاهایی را که با چنین وضعی ترخیص نمی‌شوند به نفع دولت ضبط می‌کنیم و اموال را ظرف سه‌ماه به تملک دولت در خواهیم آورد.

با بزرگواری به خودروسازان استاندارد دادیم!

اسلام‌پناه گفت: هیمنه استاندارد به عنوان سازمانی بزرگ به نحوی است که همه علاقه دارند خود را پشت این سازمان مخفی کنند. قبل از این بلبشوی خودرویی، معاونان ما به انبارهای خودروی کشور رفتند. ما به خودروسازان با محبت و بزرگواری، استاندارد سازمان را داده‌ایم. شما خبرنگاران رمزینه کیو آر کد کالاها را  اسکن و تاییدیه‌ها را مشاهده کنید. چطور کالایی مورد تایید ما است؛ اما مانع فروش هستیم؟ همین مدیران عامل اعلام می‌کنند که ۱۹ هزار خودروی دپوشده را فاکتور کرده‌ایم. تا قبل از تاییدیه سازمان ما، امکان فاکتور کردن وجود ندارد. استانداردهای ۸۵گانه ما باید باعث شود که خودرو به سمت جهانی شدن حرکت کند، نه اینکه خودروهایی در حد صدسال پیش تولید کنند.

کم‌کاری ما دروغ محض است

رئیس سازمان استاندارد تاکید کرد: کم کاری ما دروغ محض است. هر احدی، چه حقیقی و چه حقوقی باشد و  بتواند ادعای این‌چنینی خود را درباره مانع‌تراشی ثابت کند، هر چه را بگوید انجام می‌دهیم.

سازمان ملی استاندارد مقبول ترین و مرجع ترین سازمان در حوزه خودرو است. هنوز قانون نیامده بود که ما استاندارد های خود را تدوین کرده بودیم. ما برای خودروهای نو و کارکرده تدابیر را قبل از شروع به کار اتخاذ کرده ایم. سازمان ملی استاندارد هیچ مانع تراشی ای ندارد و این دروغ قابل پیگیری است.

اسلام پناه در ادامه عنوان کرد: تدوین استاندارد طلا انجام شده و طلا در مراکز جواهر فروشی با استانداردهای ما درحال عرضه است. عیار سنجی در حال انجام است و ما در حوزه گوهر ها نیز در حال تدوین استانداردها هستیم. باید طلایی خریده شود که کد استاندارد داشته باشد.برای تشخیص آن نیز به سرشماره ۱۰۰۰۱۵۱۷ پیامک دهید تا اصالت طلا در کمتر از ۳ ثانیه مشخص شود. به این کار اصالت ملی استاندارد می‌گویند.

با بیش از ۵۰ کشور تفاهم تجارت استاندارد داریم

در ادامه، خبرنگار «دنیای اقتصاد» از رئیس سازمان استاندارد پرسید: «شاید یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تجارت ایران جایی است که کالاهای صادراتی ما، تاییدیه کشورهای خارجی را به دلیل نداشتن استاندارد جهانی ندارند و گاه، صادرات این کالاها دچار مشکل می‌شود. چه تلاش‌هایی در جهت گسترش استفاده از استانداردهای بین المللی توسط صنایع و تجار صورت گرفته است؟» اسلام پناه در پاسخ به این سوال گفت: این سوال یکی از مسائل ریشه‌ای استاندارد است. استاندارد زبان تجارت بین المللی است و برای شکل گیری تجارت بین المللی، باید  این زبان با مقاصد هدف به اشتراک گذاشته شود. امروزه ما با بیش از ۵۰ کشور دنیا، «بی‌یوام»امضا کرده و به تفاهم رسیده‌ایم. این کار برای پذیرش استانداردهای متقابل صورت گرفته است. قریب به ۳۰عدد از این تفاهم‌نامه‌ها، تفاهم‌نامه‌هایی هستند که در این ۲۳ ماه حضور ما، به روز شده است و سفرها و جلسات متعددی برای این موضوع در دستور کار بوده است. هیات‌های اعزامی، هیات‌های مهمان ما و به‌کارگیری حوزه دیپلماسی در استاندارد، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا این مشکل، برطرف شود. نشان حلال یک نشان مرجعی است که صادرکننده آن بر اساس قانون تقویت و توسعه، سازمان استاندارد است. امروز بیش از ۸۴۰ درصد رشد در صدور این نشان به وقوع پیوسته است. بازار هدف این نشان، بین‌المللی است. صدور این نشان برای صادرات به کشورهای عربی است. چه کشورهای حاضر در منطقه و چه کشورهای خارج از منطقه خاورمیانه، مقاصد صادراتی کالاهای دارای این نشان هستند. امروزه بسیاری از کشورهای دنیا انتظار دارند ایران آزمایشگاه بیوتک حلال را برای آنها احداث کند و به آنها آموزش حلال بدهد.

او افزود: ۱۰کشور با تقاضای خود موضوع حلال را در اجلاس اخیر استرالیا که من در آن شرکت کردم، به ما ارائه دادند. ما با دو کشور غنا و ویتنام در این خصوص تفاهم‌نامه و قرارداد امضا کردیم. باقی این داستان نیز فرآیندی دیپلماسی‌محور است که در نشست‌هایی با حضور رئیس سازمان استاندارد یا وزیر امور خارجه به نمایندگی از سازمان استاندارد پیگیری می‌شود تا با دیگر کشورهای جهان، تعامل صورت گیرد. حضور ما الزام و اجباری نیست و وزیر امورخارجه امضای این تفاهم‌نامه‌ها را نیز برعهده دارد.

اسلام‌پناه در ادامه گفت: نکته بعدی در خصوص همترازی است. ما در بحث همترازی، مرکزی به اسم مرکز ملی تایید صلاحیت داریم. همترازی با آیلک و آیپک که سازمان‌های بین‌المللی هستند، اتفاقی است که با حضور بیش از ۱۳ کشور داور بین المللی تا قبل از پایان سال ۲۰۲۳ در ایران انجام می‌شود. همترازی این است که تایید صلاحیت کشوری که همتراز با استانداردهای دنیا است مورد پذیرش هر کشوری که عضو آیپک و آیلک هستند، قرار می‌گیرد.

رئیس سازمان استاندارد در پاسخ به این سوال که به صورت دقیق چه کشورهایی با ایران تفاهم نامه امضا کرده اند، تصریح کرد: کشورهای همسایه از جمله عراق، امارات متحده عربی، ترکیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و قطر هستند که با آنها تفاهماتی تحت لوای «ام او یو» داریم. به زودی با کویت نیز تفاهم خواهیم داشت. اندونزی، مالزی، و ویتنام نیز با ما توافق کرده اند. فیلیپین و تایلند و برونئی نیز در کنار برخی دیگر از کشورهای صاحب استاندارد، با ما در حال توافق هستند.

او افزود: همچنین با عربستان که روابطمان با آن‌ها نزدیک شده است، به جز اشتراکاتی که در سازمان همکاری کشورهای اسلامی داریم، تفاهم‌نامه‌های خوبی امضا خواهیم کرد. با پیوستن به پیمان‌های بریکس و اوراسیا، تفاهمات «ام او یو»  را امضا خواهیم کرد. تجارت در کنفدراسیون ها الزام استانداردی دارد و ما ملزم به تفاهم با دیگر کشورها هستیم. به جز روسیه که به تازگی با ایران تفاهم کرده است، فرانسه و چین نیز در حال امضای تفاهم‌های استانداردی با ایران هستند. مقیاس اقتصاد کشور زمانی می‌تواند رشد کند که نظامات بین المللی آن کشور با کشورهای هدف و زبان تجارت استاندارد به عنوان معیار ارتباط گیری، همسویی داشته باشد. این یعنی باید رشد تولید در جهت رقابت‌پذیری و گسترش صادرات صورت گیرد. سازمان استاندارد به عنوان زبان استانداردسازی و حسن نظارت، همکاری و تعامل را با دیگر دستگاه‌ها خواهد داشت.اسلام پناه درباره کم فروشی بنزین و کیفیت بنزین نیز صحبت کرد و افزود: متاسفانه نازل‌های ما در جایگاه‌ها با نرمال استاندارد انطباق ندارد و به دلیل فرسودگی و به روز رسانی نشدن، کمتر از حد واقعی بنزین تحویل می‌دهند.

ایرادات این چنینی به جایگاه‌ها وارد هستند. برخی جایگاه‌های ما استاندارد هستند و برخی نیز خیر. بسیاری از جایگاه‌ها خصوصی هستند و نفع فروش سوخت باید در به‌روزرسانی جایگاه‌ها صرف شود؛ اما این اتفاق نمی افتد. در تهران نرمال مصرف کارت سوخت از نرمال کشور بالاتر است و با استفاده چندبرابر نرمال از جایگاه‌ها، فشار زیادی بر فروش سوخت در تهران تحمیل می‌شود. مصرف ۲۰ میلیون لیتر سوخت در تهران، خلاف استاندارد منطقی است و این باعث استهلاک نازل‌ها می‌شود. ما برای حل این موضوع، قانون استانداردسازی نازل‌ها را تصویب کرده‌ایم. جایگاه‌های کم‌فروش و دارای مشکلات نازل، پلمب می‌شوند. او افزود: بنزینی که در تهران توزیع می‌شود، بنزین یورو ۴ است و حتی در برخی از مواقع، یورو ۵ هم می‌شود. باید برای اطلاع شما بگویم که جمهوری اسلامی بزرگ‌ترین تولید کننده بنزین دنیا در پالایشگاه ستاره خلیج فارس است. ۴۲.۵ میلیون تن بنزین یورو۵ در ایران تولید می‌شود که در همین جایگاه‌ها استفاده می‌شود. البته این را هم باید گفت که برای خودروهای ما چه بنزین یورو ۲ باشد و چه یورو ۵، ۶ و ۷، هیچ تفاوتی در مصرف وجود ندارد. وقتی می‌گوییم خودرو باید استاندارد تولید شود، دلیلی مبنی بر مصرف بنزین باکیفیت تر نیز هست.