هشتی فولاد در انتظار پول بخش خصوصی

گروه صنعت و معدن- وزیر صنعت، معدن و تجارت روز گذشته از آمادگی کامل این وزارتخانه برای واگذاری طرح‌های هشت‌گانه فولاد به بخش خصوصی خبر داد.

به گزارش خبرنگار ما، این هشت طرح فولادی شامل فولاد سفید دشت، شادگان، میانه، قائنات، نیریز، سبزوار، بافق و بافت کرمان است که با هدف محرومیت‌زدایی و توسعه متوازن هشت استان کشور کلنگ آن از سه سال و اندی قبل به زمین خورده است، برای آنکه چهار سال بعد به بهره‌برداری برسد. ابتدای کار جمع منابع ارزی و ریالی این طرح‌ها بالغ بر ۴/۳ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد که قرار بود مبلغ ۲/۱ هزار میلیارد تومان از سوی ایمیدرو تامین شود، هزار میلیارد تومان آن از طریق انتشار اوراق مشارکت و مابقی نیز از طریق مصوبه ۴۵۰ میلیون دلاری و گشایش اعتبار خارجی تامین شود.

دریغ از یک طرح

جدای از این ، وعده داده شد که اولین طرح از هشت طرح فولادی در ابتدای سال ۹۰ به بهره‌برداری برسد و سایر طرح‌ها نیز به ترتیب به بهره‌برداری برسد.

از آن روزها، زمان زیادی نمی‌گذرد، اما نه تنها تامین منابع ارزی و ریالی این طرح‌های فولادی شتاب نگرفته است، بلکه وعده بهره‌برداری اولین طرح در ابتدای سال ۹۰ بعد از گذشت شش ماه از سال ۹۰ تحقق نیافته است. در این شرایط معلوم نیست که سایر طرح‌ها چه زمان به روز بهره‌برداری می‌رسد؟

چندی پیش سرپرست سابق ایمیدرو روایت جدیدی از تامین منابع ارزی و ریالی این طرح‌ها اعلام کرد و گفت:« برای تحقق منابع و اعتبارات این طرح‌ها، فاینانس سه میلیارد دلاری از چین،در نظر گرفته شده است.» که تاکنون فاینانس چینی نرسیده است.

اماهفته جاری نیز روایت دیگری از تامین منابع و اعتبارات ارزی و ریالی هشت طرح فولادی ارائه شد. رییس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرد:« یک هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت در دو نوبت ۵۰۰ میلیارد تومانی فروخته و به پیمانکاران پرداخت شده است. حدود ۲۰۰ میلیارد آن الان موجود است. فاینانس‌هایی در نظر داریم که در صورت تحقق آن ۲۰۰ میلیارد تومان را سهم آورده «ایمیدرو» در نظر می‌گیریم، ۲۰ درصد نیز نزد بانک عامل سپرده شده است.» وی ادامه داد که منابع فاینانس نیز از چین تا هر سقفی که بخواهیم، تامین خواهد شد. توافقات اولیه صورت گرفته است و منتظر قرارداد تجاری هستیم.»

اما داستان «هشتی فولاد ایران» فقط به این موارد ختم نمی‌شود. خبر واگذاری یکی از هشت طرح فولادی (فولاد بافق) و اعلام آمادگی برای واگذاری دیگر طرح‌ها همگی موجب شد تا باب دیگری (واگذاری) در طرح‌های هشت گانه فولادی کشور باز شود.

طرح با توجیه محرومیت زدایی

بسیاری ازکارشناسان معتقدند که سرمایه‌گذاری در طرح‌های هشت گانه توجیه اقتصادی نداشته است. آنها دلایل خود را این‌گونه بیان می‌کنند:« اول اینکه از ابتدا مکان‌یابی مناسبی صورت نگرفته است؛ دوم، مقیاس تولیدشان صرفه اقتصادی ندارد؛ سوم، امکان تامین برق، آب، گاز آنها وجود نداشته است.»

اما از آن سو، مقامات وزارت صنایع در پاسخ به انتقادهای مزبور می‌گویند:« هدف از این طرح‌ها رفع محرومیت، اشتغالزایی،توسعه مناطق محروم و آمایش بوده است.» حتی در هفته جاری رییس هیات عامل ایمیدرو نیز بیان کرد:« امکان دارد، بازگشت سود و سرمایه در طرح‌های هشت‌گانه بلندمدت میسر شود» به گفته تحلیل گران اقتصادی، این اظهارات نشان می‌دهد که همچنان میزان و زمان سودآوری این طرح‌ها برای دولت اهمیتی ندارد و بحث محرومیت‌زدایی و توسعه در اولویت باشد؛ حال در این وضعیت، وزیر صنعت، معدن و تجارت خواستار مشارکت و واگذاری طرح‌های فولادی به بخش خصوصی است. حال این پرسش از سوی تحلیلگران مطرح می‌شود که اگر مبنای این طرح‌ها برای محرومیت‌زدایی و فاقد توجیه اقتصادی مورد نظر بخش خصوصی است و امکان دارد نرخ بازگشت سود آنها سال‌ها طول بکشد، چگونه وزیر صنعت، معدن و تجارت آمادگی فروش طرح‌های مزبور و استقبال از سوی بخش خصوصی را دارد؟