چالش سنگ‌آهنی‌ها و فولادسازان  بر سر آزادسازی قیمت سنگ‌آهن

احمد بختیار

شرکت‌های تولیدکننده سنگ‌آهن در تلاشند تا از سال آینده از شمول «قیمت‌گذاری دولتی» خارج شوند.گزارش خبرنگار ما به نقل از منابع موثق حاکی است، تولیدکنندگان این ماده معدنی تاکید دارند، به سبب اینکه شرکت‌های بزرگ فولادسازی از ماهیت دولتی خود خارج شده‌اند، دیگر دلیلی ندارد که از «قیمت‌های یارانه‌ای» بهره‌مند شوند. طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر، رایزنی‌های غیررسمی میان طرفین صورت گرفته و هم‌اینک نیز ادامه دارد.

یکی از مدیران بلندپایه حوزه تولید فولاد، در‌این‌ باره گفت: آنچه که تا امروز به تولید فولاد، مزیت نسبی بخشیده است، همین سنگ‌آهنی است که با نرخ فعلی، در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌گیرد.

وی در ادامه تصریح کرد: مشخص نیست اگر چنین اتفاقی بیفتد، آیا تولیدکنندگان قادر هستند به سرعت خود را با شرایط جدید تطبیق دهند یا خیر. از سوی دیگر، یکی از مدیران شرکت‌های تولید سنگ‌آهن که تمایل نداشت نام او برده شود، معتقد است: آزادسازی نرخ سنگ‌آهن، سرنوشت محتومی است که در انتظار صنعت فولاد قرار دارد.

آزادسازی، مسیر محتوم

وی به برنامه آزادسازی محصولاتی نظیر سیمان و پتروشیمی اشاره کرد و افزود: مقصد نهایی تمامی این صنایع این است که باید از شمول قیمت‌گذاری دولتی یا به عبارتی، حمایت دولت خارج شوند.

علاوه بر این، طبق برنامه‌ای که دولت در دست اجرا دارد، نرخ‌های انرژی (به ویژه گاز) نیز تا سال ۱۳۹۱ از قیمت‌گذاری دولتی خارج می‌شود. این امر نیز تاثیر جداگانه‌ای بر هزینه تولید برجای خواهد گذاشت.

نگاه واقع‌بینانه

البته در این میان، برخی دیگر از تولیدکنندگان سنگ‌آهن معتقدند: باید نگاه واقع‌بینانه‌ای در این مقوله حاکم شود. مدیرعامل شرکت سنگ‌آهن چادرملو در‌این‌باره اظهار داشت:‌ ما نمی‌توانیم به گونه‌ای قیمت‌گذاری کنیم که شرکت‌های فولادسازی متضرر شوند، اگرچه قیمت‌های فعلی نیز موردنظر ما نیست.

محمود نوریان، در ادامه اظهار داشت: باید مصرف‌کننده و تولیدکننده داخلی در یک قیمت بینابینی به توافق برسند. هم‌اینک نرخ فروش هر تن کنسانتره سنگ‌آهن با عیار ۶۷درصد برای تحویل در بنادر مقصد (C&F)د۱۳۰ دلار است. این در حالی است که نرخ فروش داخلی این محصول حدود ۴۳دلار تعیین می‌شود.

سنگ‌آهنی‌ها قادر به سود دوبرابری نیستند

نوریان اعتقاد دارد: نمی‌توان گفت تولیدکنندگان سنگ‌آهن قادر به فروش دوبرابری محصول خود در خارج کشور هستند، چرا که امکانات فعلی کشور چنین فضایی را در اختیار شرکت‌های سنگ‌آهنی قرار نمی‌دهد.علاوه بر این، هزینه حمل هر تن سنگ‌آهن در کشتی به ۳۵دلار می‌رسد که این رقم را باید از قیمت فروش در مقصد کسر کرد.به گفته وی، در شرایط فعلی، بنادر داخلی ایران توانایی حمل و بارگیری سنگ‌آهن در مقیاس میلیون تن را ندارند. نوریان افزود: هم‌اینک حداکثر، کشتی‌هایی با ظرفیت ۷۰هزار تن در بنادر ایران پهلوگیری می‌کنند و کشتی‌های با ظرفیت بالاتر از این امکان برخوردار نیستند.

فولادی‌ها نگران نباشند

وی افزود: شرکت‌های فولادسازی نگرانی چندانی نداشته باشند که تمامی محصولات سنگ‌آهن قابلیت صدور دارد. چرا که شرکتی همچون چادرملو، با امکانات فعلی سالانه ۲۰۰هزار تن محصول صادر می‌کند و حداکثر به ۵۰۰هزار تن خواهد رسید.

همچنین شرکت‌های خریدار خارجی علاقه‌مند به انعقاد قراردادهای بلندمدت هستند، در صورتی که شرایط تولیدکنندگان داخلی طوری است که تنها قراردادهای کوتاه‌مدت را منعقد می‌کنند. به گفته مدیرعامل شرکت سنگ‌آهن چادرملو، با احتساب هزینه‌های اضافی (حمل، پرت در مبدا، احتمال برگشت محصول و...) حداکثر رقمی که از صادرات به دست می‌آید، حدود ۶۸دلار است نه ۱۳۰دلار.

وی در پایان تاکید می‌کند: بهترین روش حل این موضوع این است که فولادسازان با تولیدکنندگان سنگ‌آهن به یک قیمت توافقی دست یابند که بیشتر از رقم فعلی و کمتر از رقم صادراتی باشد.