غزاله طایفه

اولین روز کاری مسعود میر کاظمی، وزیر نفت پس از رای اعتماد نمایندگان مجلس در حالی شروع می‌شود که از امروز وی از ساختمانی در میدان ولیعصر به ساختمان دیگری در خیابان طالقانی می‌رود. آنچه که در این میان اهمیت دارد انتظاراتی است که فرا روی دکترای مهندسی صنایع قرار گرفته، اما مهم‌ترین اولویت‌ها و چالش‌های وزارت نفت در ۱۴۶۱ روز آینده چیست ؟ تجربه چهار ساله میرکاظمی در وزارت بازرگانی نشان می‌دهد که وی در توجه به مسائل پیرامون، رویکردی بنیادی و تحقیقاتی دارد؛ به طوری که این بعد در برنامه‌های قبل از اخذ رای اعتماد تا اندازه زیادی پررنگ است.

یکی از مشکلات عمده ای که دامنگیر صنعت نفت شده، تامین منابع مالی جهت اجرای پروژه‌ها است. با توجه به اینکه تا پایان برنامه پنجساله پنجم باید نزدیک به ۲۰۰‌میلیارد‌ دلار سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعت نفت صورت گیرد، نحوه تامین این میزان سرمایه‌گذاری بسیار مهم است. در این میان در برنامه پیشنهادی وزیر نفت راهکارهای مختلفی برای تامین منابع مالی پروژه‌ها همچون پیش فروش محصولات، پوشش اعتباری موسسه‌‌های بین‌المللی صادر‌کننده اعتبار، انتشار اوراق مشارکت و قرضه بین‌المللی و ... عنوان شد؛ اما این موارد تنها عنوان‌های کلی هستند که نحوه به اجرا درآوردن آن مهم است. از سوی دیگر ایران در حال حاضر ۳۵ میدان نفتی و گازی در خلیج فارس دارد که ۱۴ میدان از آنها با کشورهای پیرامون خلیج‌فارس مشترک است. یکی از مهم‌ترین آنها میدان پارس جنوبی است که با کشور قطر مشترک است و از ۲۸ فاز تعریف شده از این میدان تنها از ۸ فاز آن گاز دریافت می‌شود. علاوه‌بر حوزه خلیج فارس، ایران در دریای خزر و قسمت غربی کشور مخازن مشترک نفت و گاز دیگری نیز دارد که تسریع در استفاده از این مخازن باید مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر مشخص کردن رژیم حقوقی ایران در دریای خزر و حضور بیشتر در این حوزه، تقویت جایگاه ایران در اوپک و تعامل سازنده با شرکت‌های خارجی و جذب سرمایه‌گذاری‌های آنها در کشور، از دیگر مواردی است که باید در اولویت قرار گیرد. همچنین سوآپ نفت، سوخت رسانی به کشتی‌ها، ایجاد زمینه برای حضور بیشتر در بازارهای بین‌المللی و صدور خدمات فنی - مهندسی از جمله مواردی است که نیازمند توجه بیشتر است. از سوی دیگر ۴ سال فرصت برای رفع چالش‌ها و مشکلات صنعت نفت برای یک دوره وزارت بسیار کوتاه است، بنابراین به نظر می‌رسد که لزوم بهره‌گیری از تجربیات وزیر قبلی، حفظ مدیران کلیدی وی و پرهیز از تغییرات ناگهانی که در بدنه نفت طی سال‌های اخیر بسیار اتفاق افتاده، باید در اولویت کاری وزیر قرار گیرد. اگر چه ممکن است در آستانه کار وزیر نفت در وزارتخانه سوگیری‌هایی نیز صورت گیرد؛ اما استفاده از نیروی انسانی به عنوان سرمایه اصلی هر سازمانی باید مورد توجه وزیر نفت دولت دهم باشد.آنچه مسلم است رفع تمامی موانع نفت در مدت چهار سال قطعا امکان‌پذیر نیست؛ اما بهره‌گیری از آزمون و خطاهای گذشته و استفاده از تجربیات مدیران قبلی نفت، این امکان را می‌‌دهد که بخشی از مشکلات فوق‌الذکر حل شود.