مونا خورشیدی

هفته بهره‌وری از امروز یعنی اول خرداد، آغاز می‌شود. هفته‌ای که قرار است با اجرای تحولات ساختاری در افزایش میزان بهره‌وری بنگاه‌های ایرانی، ۳۰درصد از رشد تولید ناخالص داخلی از این طریق صورت گیرد. حال سوال اساسی این است که از زمان اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، چه تمهیداتی برای افزایش نرخ بهره‌وری صورت گرفته است؟ طرح هدفمندی یارانه‌ها در حالی آغاز شده است که اعطای وام نوسازی به واحدهای متقاضی، مهم‌ترین اقدامی‌ است که در خصوص افزایش نرخ بهره‌وری سرمایه بنگاه‌های ایرانی صورت گرفته است، اما واقعیت این است که بسیاری از واحد‌های تولیدی به دلیل افزایش هزینه تولید و قیمت تمام شده شان هنوز به موضوع مهمی‌ همچون بهره‌وری انرژی توجه جدی ندارند. چرا که به ظاهر در ابتدا «هزینه‌بر» جلوه می‌کند. در این مقطع، بسیاری از شرکت‌های تولیدی و خدماتی به دلیل افزایش هزینه تولیدشان توجه جدی به سرمایه‌گذاری برای افزایش بهره‌وری نیروی انسانی و سایر عوامل تولید از خود نشان نمی‌دهند، موضوعی که در کوتاه مدت شاید هزینه‌ساز باشد، اما میان مدت قیمت تمام شده واحدها را با سیر نزولی همراه می‌کند. در این مسیر بسیاری از بنگاه‌ها از سرمایه‌گذاری که جدید که پرمخاطره جلوه می‌کند، پرهیز کرده و با رویکرد حسابداری و غیراقتصادی (محاسبه نکردن هزینه فرصت) تلاش می‌کند، هزینه‌های خود را تحت عنوان «صرفه‌جویی» تعدیل کنند. به عنوان نمونه تعدیل نیروی انسانی یا کاهش هزینه دستمزد یکی از ابتدایی‌ترین راه‌هایی است که «مدیر امروز» آن را راه‌حل می‌شمارد، اما این چنین نیست. در میان انبوه روش‌هایی که برای تعدیل هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در سازمان وجود دارد، روش برون‌سپاری یکی از آنها است. شرکت‌های متوسط و بزرگ با برون‌سپاری مجموعه فعالیت‌هایی که ورود به آنها برای بنگاه، کارآیی نمی‌آفریند، هزینه تولید خود را به طور جدی کاهش داده و از اتلاف منابع‌شان می‌کاهند. شرکت‌های بزرگ با برون‌سپاری بخشی از فعالیت‌شان در عمل از سرمایه‌گذاری غیرضروری و پرریسک خودداری کرده و از ورود به فعالیت‌هایی که سازمان شان را بی‌دلیل بزرگ و فربه می‌کند، جلوگیری می‌کنند. برون‌سپاری بخشی از امور، ضمن آنکه زمینه افزایش بهره‌وری سازمانی را فراهم می‌سازد، نیرو‌های سازمان را در مسیر صحیح قرار می‌دهد. افزون بر این، برون‌سپاری فعالیت سازمانی در روند اجرای طرح هدفمندی باعث شکل‌گیری بازارهای تخصصی، جلوگیری از ورشکستگی بنگاه‌های خرد و کوچک و خصوصی فعال در بازار برون‌سپاری ‌می‌شود. بازاری که شرکت‌های فعال در آن سرمایه‌ای جز نیروی انسانی متخصص نداشته و از ظرفیت بالای اشتغالزایی برخوردار هستند. برون‌سپاری امور به عنوان یک اصل در افزایش بهره‌وری نیازمند فرهنگ‌سازی و شکل‌گیری یک فرهنگ جدید سازمانی است.