بررسی 100روزه راه‌های رفع مشکلات شهرک‌های صنعتی

گروه بنگاه‌ها- ملیحه ابراهیمی: رییس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران از فعالیت غیراقتصادی ۵۲ درصد واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: نقدینگی، مشکلات تحریم، وضعیت شرکا، مشکلات بازار فروش و تامین مواد اولیه همه دست به دست هم داده‌اند تا واحدهای صنعتی کوچک نتوانند با تمام توانشان فعالیت کنند. البته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نوید رفع گام به گام این مشکلات را می‌دهد و از چاره اندیشی این سازمان برای زمین‌هایی که واگذار شده‌اند، اما به دلیل مشکلات مالی امکان بهره‌برداری از آنها برای سرمایه‌گذار وجود نداشته است خبر می‌دهد. به گفته سیدمحمدعلی سیدابریشمی مجوزهای واگذاری این زمین‌ها به شخص ثالث در راه است. سیدابریشمی همچنین از بخشنامه جدید این سازمان برای رفع مشکلات نقدینگی واحدهای صنعتی که با مساله مالی مواجهند، خبر داد. در ادامه گفت وگوی روزنامه «دنیای اقتصاد» با این مقام مسوول را می‌خوانید:

بیش از ۱۰۰روز از فعالیت دولت می‌گذرد، شما در این مدت چه کرده‌اید؟

البته من حدود ۵۰روز است در سازمان مشغول به کار هستم و در این مدت نیز به شناسایی مشکلات و مسائل واحدهای صنعتی پرداختم، نتیجه نیز این شد که تا پایان شهریورماه امسال بین ۱۷ تا ۱۸درصد واحدهایی که در شهرک‌های صنعتی مستقر هستند تعطیل شده‌اند نزدیک به ۳۴ درصد واحدها نیز زیر ۵۰درصد ظرفیت‌شان کار می‌کنند؛ بنابراین به صورت سرجمع نزدیک ۵۲درصد واحدها به صورت غیراقتصادی فعالیت می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مشکلات عدیده‌ای برای این واحدهای تولیدی وجود دارد که نتوانستند به کار خود ادامه دهند که از جمله آنها می‌توان به کمبود یا نبود نقدینگی، مشکلات تحریم، وضعیت شرکا، بازار فروش و تامین مواد اولیه برای این واحدها اشاره کرد.

برای رفع این مشکلات به راهکاری رسیده‌اید؟

در مرحله اول به دنبال شناسایی این مشکلات بودیم و اکنون نیز مشکلات واحدهای صنعتی را دسته‌بندی کرده‌ایم که بر اساس آن می‌توان گفت که حدود ۳۲هزار واحد صنعتی در حال حاضر در شهرک‌های صنعتی کشور مستقر است که از این واحدها حدود پنج هزار و ۲۰۰ واحد متوقف هستندو فعالیتی ندارند. برای رفع مشکلات واحدهای صنعتی توجه خاصی به واحدهایی که فعالیت آنها متوقف شده است، داریم به ویژه واحدهایی که مشکل نقدینگی دارند.

بر این اساس، با توافقی که با وزارت صنعت، معدن و تجارت کردیم موافقت این وزارتخانه جلب شد که شرکت‌های شهرک‌های صنعتی در استان‌ها، واحدهای صنعتی را که مشکل نقدینگی دارند و امکان راه‌اندازی مجدد آنها نیز وجود دارد، شناسایی کنند. بر پایه این اقدام مقرر شد معاونت صنایع کوچک سازمان شهرک‌های صنعتی به تمامی استان‌ها اعلام کند تا واحدهای صنعتی که مشکل نقدینگی دارند با پر کردن فرم مخصوصی در سایت «بهین‌یاب» مستقیما از طرف سازمان صنایع کوچک و شرکت شهرک‌های صنعتی به بانک‌ها معرفی شوند. این اقدام به صورت بخشنامه به تمامی استان‌ها اعلام شده است و در توافق ما با وزارت صنعت سقفی برای تعداد واحدهای صنعتی که می‌توانند ثبت نام کنند، تعیین نشده است.

دیگر چه مشکلاتی را شناسایی کردید؟

یکی از مهم‌ترین مشکلات مساله زیرساخت‌ها است، یعنی اگر واحدهای صنعتی که اکنون در کشور متوقف هستند، راه‌اندازی شوند به دلیل مشکلات متعددی که در سال‌های اخیر در زمینه زیرساخت‌ها وجود دارد، امکان فعالیت این واحدها نیست. به عنوان مثال، اگر تمامی واحدهای صنعتی که پروانه بهره‌برداری دارند، بخواهند فعالیت خود را آغاز کنند، به اندازه کافی آب و برق نداریم که بتوانیم خطوط تولید آنها را به حرکت درآوریم. بر این اساس بررسی مفصلی از سوی سازمان صنایع کوچک انجام شد و به تفکیک مشکلات شهرک‌های صنعتی را شناسایی کردیم. نتیجه این بررسی‌ها نشان داد که حدود ۱۲هزار و ۷۰۰ لیتر در ثانیه نیاز به آب داریم که متاسفانه ظرفیت آب در اختیار شرکت شهرک‌های صنعتی نزدیک به ۱۰هزار لیتر در ثانیه است و این نشان می‌دهد که واحدهای صنعتی که اکنون تعطیل هستند، اگر راه‌اندازی شوند با مشکلات آب مواجهند. این مساله نیز به دلیل مشکلات عدیده وزات نیرو در سال‌های اخیر و سرمایه‌گذاری کم در بخش آب و برق است. در نهایت در جلسه‌ای که با وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزیر نیرو داشتیم، مقرر شد اولویت به تامین آب و برق واحدهای موجود و مستقر در شهرک‌های صنعتی داده شود. بر این اساس تک تک شهرک‌ها و نیاز آنها به آب و برق را استخراج کردیم و برای وزارت نیرو فرستادیم تا بررسی‌های لازم را انجام دهد و نحوه تامین آب و برق این واحدها را به ما اعلام کند. این موضوع اکنون در حال بررسی است.

پیش از این اعلام شده بود برخی افراد از این شرکت زمین خریداری کردند، اما واحد صنعتی راه‌اندازی نشده، در این زمینه چه کرده‌اید؟

حدود هشت هزار واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی کشور مستقر است که بالای ۵۰ درصد پیشرفت پروژه داشته‌اند، ولی متاسفانه به راه‌اندازی نرسیده‌اند. یکی از راه‌هایی که پیش‌بینی کردیم این است که امکان اجاره این طرح‌ها را به شخص ثالث فراهم کنیم. به‌این صورت که سرمایه‌گذاری که زمین در اختیار او است بتواند در هر مقطعی که خواست تمامی آن حقوقی را که شرکت شهرک‌های صنعتی به او واگذار کرده‌ به شخص ثالث واگذار کند. پیش از این سرمایه‌گذار باید زمین را به شرکت شهرک‌های صنعتی پس می‌داد و حق بهره‌برداری از زمین نیز فسخ می‌شد، این تصمیم به تازگی در شورای معاونان سازمان صنایع کوچک و شرکت شهرک‌های صنعتی اتخاذ شده و دستور‌العمل آن نیز به زودی نوشته می‌شود تا اجازه اجرایی شدن آن فراهم شود. البته این مربوط به واحدهایی است که در مرحله‌ای هستند که با مشکلات مالی مواجه شده‌اند و امکان بهره‌برداری از آنها نیست. واگذاری به شخص ثالث نیز تنها برای یک بار ممکن است.

نظرتان درباره توافق ژنو و تاثیر آن بر صنایع کوچک چیست؟ آیا می‌تواند بر صنایع کوچک نیز تاثیر بگذارد؟

این توافق حتما می‌تواند در صنایع کوچک نیز تاثیر بگذارد، چرا که می‌توانیم مواد اولیه و ماشین‌آلات مورد نیازمان را تامین کنیم. هم‌اکنون ۱۸درصد واحدهای صنعتی در شهرک‌ها به‌رغم اینکه زیرساخت‌‌های لازم در اختیارشان است، پروژه‌‌هایشان متوقف شده و آن نیز به دلیل نبود امکان خرید ماشین‌آلات مورد نیاز و مساله تحریم است. ما در حال حاضر در واردات ساده‌ترین ماشین‌آلات صنایع نیز با مشکل مواجه هستیم. در برخی موارد نیز مشکلات تحریم مربوط به انتقال پول است که مشکلاتی را ایجاد کرده است. تاثیر روانی تحریم‌ها بر اصل سرمایه‌گذاری نیز بعد دیگری است که توافقنامه ژنو تا حدی این موضوع را مرتفع کرده است.

قرار بود که شرکت شهرک‌های صنعتی امکان صدور مجوز تاسیس و بهره‌برداری را نیز فراهم کند؛ چرا این مجوز هم‌اکنون از سوی وزارت صنعت صادر می‌شود. در این زمینه چه کرده‌اید؟

وزارت صنعت در این زمینه تلاش‌های بسیاری کرده است تا مشکلات سرمایه‌گذاران را در بخش‌های مختلف چه صنایع کوچک و چه دیگر صنایع مرتفع کند. به نظر می‌رسد که از این پس بسیاری از مشکلاتی که سرمایه‌گذاران در زمینه صدور جواز تاسیس و بهره‌برداری در شهرک‌های صنعتی دارند، برطرف شود. اما ما هنوز نیز در حال مذاکره با وزارتخانه هستیم تا بتوانیم امکان صدور این مجوز را در اختیار بگیریم، هر چند که به نظر می‌رسد جواز تاسیس با تصمیمات وزیر صنعت دیگر ارزش ذاتی زیادی نداشته باشد، و سرمایه‌گذاران بتوانند به راحتی از طریق اینترنت و در خانه‌شان مجوزهای لازم را بگیرند.