شمایل جدید حاشیه‌سازی در سینما

گروه فرهنگ و هنر: پس از ماجراهایی که بر سر تیتراژ پایانی فیلم بارکد پیش آمد و صدای یاس خواننده رپ ایرانی از روی آن حذف شد انگار حاشیه‌ها دست از سر مصطفی کیایی و فیلمش برنمی‌دارد.این بار در یک اتفاق جدید که در ساختار ممیزی سینمای ایران سابقه نداشته یا کمتر سابقه داشته و رسانه‌ای نشده است شکل گرفت و فیلمی که در حال نمایش است و از شورای پروانه نمایش مجوز اکران دریافت کرده است اعمال ممیزی و صحنه‌هایی از آن حذف می‌شود.حاشیه‌ها در حالی برای اکران فیلم «بارکد» اتفاق می‌افتد که محمدحسین مهدویان کارگردان فیلم «ایستاده در غبار» هم از اتفاقات پیش آمده برای فیلمش شاکی است و برای تلویزیون خط و نشان جدی کشید.

چرا صدای یاس از روی «بارکد» حذف شد

در گذشته زمانی که مدیران با حضور یک ترانه‌سرا یا خواننده در فیلم یا سریالی مخالف بودند، تنها نام او را از تیتراژ حذف می‌کردند.مانند حذف نام عماد طالب‌زاده از تیتراژ «خواب بلند».معمولا هم مخالفت‏ها به همین‌جا ختم به خیر می‌شد و دیگر نامی از توقیف و باطل کردن پروانه نمایش به میان نمی‌آمد. اما پروانه نمایش «بارکد» براساس گفته یکی از اعضای شورای پروانه نمایش که تمایلی به درج نامش نداشت مدت‌ها پیش صادر شده بود و موسیقی و ترانه تیتراژ پایانی کار ارتباطی به شورای پروانه نمایش ندارد. او می‌گوید: «از زمان انجام اصلاحات مدت زمان زیادی سپری شده و موارد اصلاحیه را به خاطر نمی‌آورم.»مصطفی کیایی حرف این عضو شورای پروانه نمایش را تایید می‌کند و بر دریافت پروانه نمایش بدون اصلاح تیتراژ تاکید کرده، می‌گوید: «طرف حساب ما برای پخش تیتراژ سازمان سینمایی است و ما فیلم را به‌صورت کامل به همراه مشخصات و تیتراژ به این سازمان ارسال کرده بودیم که صدای یاس هم در آن بود و بدون هیچ مشکلی به ما پروانه نمایش داده بودند.»کارگردان «بارکد» در ادامه می‌افزاید: «سه روز مانده به اکران ناگهان نام یاس از تیتراژ حذف شد و ناچار شدیم موسیقی بدون کلام آهنگ یاس را بگذاریم.»او درباره دلیل انتخاب این خواننده توضیح می‌دهد: «یاس تنها خواننده رپی است که به دور از الفاظ زشت به بیان موضوعات اجتماعی می‌پردازد و مخاطبان جوان را به خود جذب می‌کند. ما به‌دلیل فضای جوانانه فیلم از او خواستیم تا تیتراژ پایانی «بارکد» را بخواند و از همان ابتدای کار فیلمنامه را خواند و دوست داشت در این کار حضور داشته باشد.»

تناقض در تصمیم‏گیری، بلاتکلیفی در اجرا

صدای یاس در حالی از تیتراژ «بارکد» حذف شد که صدای این خواننده در فیلم «چارسو» به کارگردانی فرهاد نجفی در سال ۹۲ از سینماها پخش شد.فیلم‌های بسیاری با صدای خوانندگان به اصطلاح بدون مجوز موفق به اکران در سینماها شده‌اند و گاه پس از این اکران‌ها خواننده مورد نظر موفق به دریافت مجوز شده است. سینا حجازی زمانی که تیتراژ پایانی فیلم «خط ویژه» را خواند مجوز انتشار آلبوم نداشت اما مشکلی برای فیلم «خط ویژه» ایجاد نشد.همزمان با انتشار این خبر بهرام رادان در حمایت از یاسر بختیاری معروف به یاس در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «تاریخ تکرار می‌شود: حدود ۱۰ سال پیش جناب مهرجویى تماس گرفتند و گفتند «دارند جلوى اکران سنتورى را می‌گیرند.» بیشتر ایرادشان روی صداى محسن چاوشی بود....و حالا مصطفی کیایی زنگ زد و گفت نگران اکران چهارشنبه بارکد به خاطر صدای یاس است؛ انگار تماس‌هایی گرفته شده بود.تمام تلاشم این است که بارکد به سرنوشت سنتورى مبتلا نشود. یاسر، رفیق عزیزم هم خوب می‌داند که براى شنیده شدن صدایش در سالن‌های سینما تمام سعى‌مان را کرده‌ایم و می‌کنیم. به امید روزى که همه صداها شنیده شوند...»

کارگردان «ایستاده درغبار» تلویزیون را هدف گرفت

کارگردان فیلم سینمایی «ایستاده درغبار» به نحوه پخش تیزرهای این فیلم از صداوسیما اعتراض کرد و سازنده فیلم بارکد نیز مجبور شد فیلم را دو بار اصلاح کند.به گزارش «ایلنا» محمدحسین مهدویان در صفحه اینستاگرام خود نوشته است: «تلویزیون عزیز‏! علی‏الخصوص شبکه محترم سه! تو رو خدا، سر جدتون این تیزر فیلم ما رو درست پخش کنید. لطفن وسط بازی‏های جام ملت‏های اروپا، تیزر همه فیلم‏های سینمای ایران رو پخش کنید، نه فقط یک فیلم خاص. بعد می‏گن چرا فیلم‏ها تیزرشون رو می‏دن به شبکه‏های ماهواره‏ای.» صداوسیما اگرچه تیزرهای فیلم «ایستاده در غبار» را مطابق خواست کارگردان فیلم پخش نمی‏کند که پیش از این حمایت بسیار خوبی از «بادیگارد» ساخته ابراهیم حاتمی کیا کرده بود و در شرایطی که این رسانه تیزر فیلم‏های روی پرده را ثانیه‏ای پخش می‏کرد؛ تبلیغات فیلم «بادیگارد» دقیقه‏ای پخش می‏شد. جالب آنکه «بادیگارد» و «ایستاده در غبار» هر دو محصول سازمان رسانه‏ای هنری اوج هستند و فیلم «ایستاده در غبار» در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر بیشتر از «بادیگارد» جایزه گرفت و موفق‏تر بود.

فیلم‌ها از این به بعد منتظر ممیزی روی پرده باشند

فیلم سینمایی «بارکد» بدون صدای یاس (خواننده رپ ایرانی) و با حذف چند دیالوگ سرانجام مجوز نمایش گرفت. تغییراتی که موجب شد تهیه‏کننده و پخش‏کننده فیلم تمامی دی‌سی‌پی ارائه شده به سینما‏ها را جمع‏آوری کرده و تغییر دهند.هم‌اکنون که فیلم «بارکد» وارد هفته دوم اکران خود شده؛ گویا دوباره دستور اصلاح و حذف چند دیالوگ فیلم صادر شده و شورای پروانه نمایش به سازندگان فیلم اعلام کرده برای بار دوم باید فیلم اصلاح شود. سازندگان فیلم نیز این اثر را درحال اکران؛ اصلاح کرده و برای بار دوم دی‌سی‌پی‏ها را جمع‏آوری کرده و تغییر دادند. این روند احتمالا برای اولین بار است که در سینمای ایران اجرا می‌شود و از این پس سینماگران ایرانی باید منتظر باشند تا با فشارهای حاشیه‌ای در زمان اکران فیلمشان، دستور ممیزی یا جمع‌آوری فیلم داده شود.

درخواست پخش‌کننده «بارکد» از تلویزیون

مسائل سینماگران با تلویزیون انگار تمامی ندارد. این بار در یک تقاضای جدی، دفتر پخش‌کننده فیلم «بارکد» از تلویزیون ایران به‌دلیل اینکه فیلم‌ها نمی‌توانند در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغات رایگان داشته باشند، تقاضا کرد که تیزرهای مجانی در اختیار این فیلم قرار بگیرد. البته تا آخرین لحظه هنوز موافقت تلویزیون با این درخواست اعلام نشده است. هرچند پیش از این هم سابقه داشته که تلویزیون برای فیلم‌ها تیزرهای رایگان پخش کند، اما در این مورد به‌خصوص چنین درخواستی از صدا و سیما احتمالا جنبه تبلیغاتی برای فیلم هم خواهد داشت.