سید عباس صالحی به‌عنوان وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس معرفی شد
چالشهای فرهنگی در دولت دوازدهم
دنیای اقتصاد- یاسین نمکچیان: روز گذشته اسامی ۱۷ وزیر پیشنهادی حسن روحانی به مجلس اعلام شد و در این میان گمانه‌زنی‌ها درباره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درست از آب در آمد و نام سید عباس صالحی به‌عنوان وزیر پیشنهادی ساختمان بهارستان به مجلس معرفی شد. حسن روحانی در چهار سال اول ریاست جمهوری‌اش بر اولویت‌های اقتصادی و سیاست خارجی تاکید کرد و با توجه به شرایط کشور در آن سال‌ها این اتفاق طبیعی به نظر می‌رسید. اگرچه در همان روزهای نخست روی کار آمدن دولت یازدهم در قفل خانه سینما کلیدی چرخید و روزنه‌های امید فراوانی را گشود، اما سیاست‌های فرهنگی در چهار سال گذشته با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بود که در نهایت بسیاری از مشکلات روی زمین ماند و تدبیری برای آنها شکل نگرفت.
دنیای اقتصاد- یاسین نمکچیان: روز گذشته اسامی ۱۷ وزیر پیشنهادی حسن روحانی به مجلس اعلام شد و در این میان گمانه‌زنی‌ها درباره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درست از آب در آمد و نام سید عباس صالحی به‌عنوان وزیر پیشنهادی ساختمان بهارستان به مجلس معرفی شد. حسن روحانی در چهار سال اول ریاست جمهوری‌اش بر اولویت‌های اقتصادی و سیاست خارجی تاکید کرد و با توجه به شرایط کشور در آن سال‌ها این اتفاق طبیعی به نظر می‌رسید. اگرچه در همان روزهای نخست روی کار آمدن دولت یازدهم در قفل خانه سینما کلیدی چرخید و روزنه‌های امید فراوانی را گشود، اما سیاست‌های فرهنگی در چهار سال گذشته با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بود که در نهایت بسیاری از مشکلات روی زمین ماند و تدبیری برای آنها شکل نگرفت. با این حال وضعیت فرهنگی کشور در دولت یازدهم به سمتی پیش رفت که رئیس‌جمهوری مجبور شد روی نام علی جنتی به‌عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم خط قرمز بکشد و یکی از نزدیک‌ترین یارانش را مجبور به استعفا کند. ادامه کار اما به سید رضا صالحی امیری واگذار شد که هرچند تغییراتی را در برخی بخش‌ها به‌وجود آورد؛ ولی تقریبا سیاست‌های وزیر قبلی را استمرار بخشید.
چهارسال پیش سیدعباس صالحی با انتخاب علی جنتی به ساختمان بهارستان رفت و تصدی یکی از معاونت‌های پرحاشیه این وزارتخانه را برعهده گرفت: معاونت فرهنگی. در دوران محمود احمدی‌نژاد این معاونت سیاست‌های عجیب و غریبی را در بخش کتاب اجرا کرده و حاشیه‌های بسیاری را شکل داده بود. از یک طرف طیف وسیعی از نویسندگان با مشکلات فراوانی روبه‌رو بودند و از طرفی دیگر عرصه بر فعالان نشرچنان تنگ شده بود که بسیاری از ناشران در همان سال‌ها عطای کار را به لقایش بخشیدند و فعالیت‌های خود را متوقف کردند. حتی بسیاری از نویسندگان و مترجمان در همان دوره در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کردند که سیاست‌های نادرست و سختگیری‌های معاونت فرهنگی و اداره کتاب معیشت آنها و خانواده‌هایشان را با خطر جدی روبه‌رو کرده است.
حضور سیدعباس صالحی در راس این معاونت اما تا حدودی اوضاع را بهبود بخشید و توانست رضایت نسبی را در بین اهل قلم و فعالان نشر به‌وجود بیاورد؛ به‌طوری که ۳۶۰ناشر که در میان آنها نام ناشران مشهوری هم دیده می‌شود بعد از انتخاب مجدد حسن روحانی در نامه‌ای از صالحی امیری خواستند تا صالحی را در مقام خود ابقا کند. دلیل نگاشتن آن نامه این بود که در محافل فرهنگی خبرهایی مبنی برعدم تمایل عباس صالحی به حضور در دولت دوازدهم مطرح شده بود و کسی نمی‌دانست که تا روز معرفی وزیران پیشنهادی ورق برمی‌گردد و معاون فرهنگی به‌عنوان وزیرپیشنهادی به مجلس معرفی خواهد شد. از این رو فعالان نشر در نامه خود نوشته بودند که در چهار سال گذشته و از آغاز به‌کار دکتر صالحی در آن وزارتخانه، به میزان زیادی از تنش‌های حاکم بر فضای نشر کتاب در کشور کاسته شده است؛ کاهش اعمال سلیقه‌ها در حوزه ممیزی کتاب، باور به توانمندی فعالان عرصه نشر به حل و فصل مشکلات‌شان، همراهی در واسپاری امور نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به صنف، کاهش زمان صدور مجوز کتاب و اتخاذ شیوه‌های صحیح‌تر توزیع یارانه‌ها، نمونه‌هایی از رویکرد مثبت چهار سال گذشته در این حوزه است.
آنها تاکید کرده بودند که هرچند گام‌های زیادی تا تحقق مطالبات صنفی باقی مانده است، ولی بر این باوریم که ادامه حضور دکتر صالحی در مقام معاونت فرهنگی آن وزارتخانه و تکمیل سیاست‌های چهار سال گذشته این حوزه فرهنگی می‌تواند در راستای تحقق این مطالبات و رسیدن به دیگر اهداف متولیان و خادمان صنعت نشر کشور تاثیر بسزایی داشته باشد. این نامه درست بعد از انتخاب دوباره حسن روحانی منتشر شد؛ اما اوضاع به‌گونه‌ای دیگر پیش رفت و حالا قرار است سیاست‌گذاری کلان فرهنگی کشور به معاون سابق وزارتخانه سپرده شود. شواهد نشان می‌دهد که وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی راه سختی برای اخذ رای اعتماد نداشته باشد و به آسانی بتواند نمایندگان مجلس را متقاعد کند.
چالشهای فرهنگی آقای وزیر
وزیر آینده اما چالشهای بسیاری را پیش رو خواهد داشت و با توجه به اینکه دولت وارد دوره دوم فعالیت‌های خود خواهد شد، خواسته اهل فرهنگ این است که فرهنگ هم در کنار موضوعات اقتصادی و سیاست خارجی در اولویت قرار بگیرد. مهم‌ترین چالشی که وزیر آینده باید برای رفع آن فکری اساسی کند، ساماندهی کنسرت‌ها و جلوگیری از لغوهای سریالی است. لغو مداوم اجرای زنده موسیقی در سال‌های اخیر یکی از حاشیه‌سازترین اتفاق‌های فرهنگی کشور را شکل داده و باعث ناامنی شغلی فعالان موسیقی شده است. از سویی دیگر اگرچه دولت یازدهم با بازگشایی خانه سینما گام بلندی برداشت، اما توقیف بسیاری از فیلم‌ها و تصمیم‌گیری‌های موازی در عرصه سینما چالشهای بی پایانی را شکل داده است.
در بخش کتاب اما اوضاع بسامان‌تر است؛ ولی هنور تا رسیدن به شرایط آرمانی راه بسیار است و فعالان نشر و علاقه‌مندان فرهنگ و هنر در انتظار روشن شدن تکلیف برخی از کتاب‌های توقیف شده همچون «کلنل» محمود دولت آبادی به سر می‌برند که نسخه‌های قاچاق آن از بساط کتابفروش‌های خیابانی سر در آورده است. در عرصه مطبوعات هم خواسته‌های فراوانی وجود دارد که هنوز پاسخی به آنها داده نشده است؛ اگرچه برخی شفاف‌سازی‌ها در این عرصه و تخصیص یارانه‌های دولتی برای مطبوعات صورت گرفته ولی مشکلات بر زمین مانده زیاد است و نگرانی‌های مطبوعاتی‌ها فراوان. درعرصه هنرهای تجسمی هم در بر همین پاشنه می‌چرخد و مثلا درباره بخش‌هایی همچون موزه هنرهای معاصر و وضعیت نگهداری آثار در گنجینه و بیمه هنرمندان دغدغه‌هایی وجود دارد.
کارنامه وزیر پیشنهادی دریک نگاه
سید عباس صالحی متولد سال ۱۳۴۲ در مشهد و تحصیلکرده حوزه علمیه به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت دوازدهم به مجلس شورای اسلامی معرفی شده است تا از نمایندگان رای اعتماد بگیرد. او در رشته فلسفه تا مقطع دکترا درس خوانده است و در کارنامه‌اش تالیف مقاله‌ها و کتاب‌های زیادی به چشم می‌خورد و روزنامه‌نگاری هم کرده است. قبل از حضور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان مسوول دفتر تبلیغات اسلامی خراسان، مدیر مسوول نشریه پژوهش‌های قرآنی، مدیر مسوولی و سردبیری نشریه «پگاه»، موسس سایت دین آنلاین کار کرده؛ اما مهم‌ترین مسوولیتش مربوط به دوران حضورش در معاونت امور فرهنگی وزارتخانه بوده است. خیلی‌ها تعامل او با آدم‌ها را مهم‌ترین وجه شخصیتی او می‌دانند که شاید همین نکته قطعه گمشده سیاست‌گذاری‌های فرهنگی کشور به حساب بیاید. او سعی می‌کند در تعامل با اصحاب فرهنگ و هنر تشکل‌های فرهنگی را در سیاست‌گذاری‌ها به بازی بگیرد و به آنها میدان بدهد. با اهالی رسانه رابطه خوبی دارد و به‌رغم مصاحبه‌های نه چندان پرشمار، همواره ارتباط مستمری را با خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای داشته است.
عملی شدن مطالبه کتابفروشان درباره معافیت مالیاتی، حمایت از کتابفروشان در قالب طرح‌های عیدانه، تابستانه و پاییزه هم از اقدامات وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوران حضورش در معاونت امور فرهنگی به شمار می‌آید. اجرای طرح‌های ابتکاری در حوزه ترویج کتابخوانی و برگزاری جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب، طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران، راه‌اندازی باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان و برگزاری جام باشگاه‌های کتابخوانی کارهای مثبتی است که با مدیریت او انجام شده است. رویکرد مهم دیگر سید عباس صالحی در چهار سال گذشته را می‌توان توجه عملی به شعار «ایران فقط تهران نیست» دانست. اگرچه کارنامه وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی در معاونت فرهنگی رضایتی نسبی را به همراه داشته است، اما باید دید عباس صالحی در مقام وزیر هم از عهده چالشهای پیش‌رو بر می‌آید یا نه؟ وزارتخانه‌ای که در سال‌های گذشته و به‌دلیل حساس‌بودن مسائل فرهنگی یکی از حاشیه‌سازترین بخش‌های کشور بوده است.
ارسال نظر