سفیدخوانی یک جشنواره عجیب

این در حالی است که هم‌زمان اما‌و‌اگرهایی درباره امکان نمایش فیلم‌های این بخش مطرح شد و تعدادی از عوامل فیلم‌های بخش بین‌الملل از حضور خود منصرف شدند. فیلم‌های انصرافی البته در بخش رقابتی جشنواره حاضر نبودند بلکه قرار بود در بخش جنبی نمایش داده شوند. ابتدا «برادران داردن» که عمدتا با عنوان «داردن‌ها» شناخته می‌شوند، در شبکه‌های اجتماعی متنی منتشر کردند و خواستند از جشنواره انصراف بدهند و در ادامه سه کارگردان دیگر نیز به برادران بلژیکی پیوستند. بر این اساس تاکنون برخی از عوامل فیلم‌های «سنت عمر» ساخته آلیس دیوپ از فرانسه، «توری و لوکیتا» فیلم جدید ژان‌پیر و لوک داردن، «آر. ام. ان.» ساخته کریستیان مونجیو از رومانی و «گذشته، حال، آینده» ساخته کامیلا اندینی از اندونزی خواهان انصراف از جشنواره فیلم فجر شده‌اند. البته درخواست انصراف‌ها از سوی کارگردان‌ها مطرح شده و نمایندگان حقوقی آثار، یعنی کمپانی‌های سازنده یا پخش‌کننده‌های فیلم، موافق اکران فیلم‌هایشان در جشنواره بوده‌اند.

واکنش دبیر جشنواره

در واکنش به همین موضوع، مجتبی امینی روز جمعه ۱۴ بهمن‌ماه در سومین روز جشنواره فیلم فجر به پردیس سینمایی ملت رفت و پاسخگوی برخی سوالات خبرنگاران شد. او درباره فیلم‌های انصرافی خارجی گفت: صاحبان آثار ثبت‌نام انجام داده‌اند و حق پخش و حق رایت گرفته شده و کار را با کیفیت بالا به جشنواره تحویل دادند یعنی همه‌چیز به صورت حرفه‌ای اتفاق افتاده است؛ لذا اگر الان کسی در یک نقطه‌ای از جهان بگوید چرا، این چرایی از نظر پروتکل‌های حقوقی و بین‌المللی و از لحاظ ادبیات حرفه‌ای حضور فیلم‌های در فستیوال‌های دنیا تعریف‌شده نیست. وقتی فیلمی به دبیرخانه جشنواره تحویل داده و فرم پر شده و حق رایت به صورت ارز رایج دنیا گرفته و پرداخت شده، دیگر فیلم در اختیار فستیوال است.

امینی درباره اینکه آیا این فیلم‌ها داوری می‌شوند یا خیر، گفت: اساسا آنچه مطرح شده در بخش رقابتی نیست، بلکه در بخش غیررقابتی است. بخش رقابتی فقط جلوه‌گاه شرق و سودای سیمرغ است و بخش غیر‌رقابتی جشنواره جشنواره‌هاست که فیلم‌های درخشیده در جشنواره‌های دیگر در آنجا به نمایش گذاشته می شوند. درواقع فیلم‌ها فقط اکران دارند و داوری نمی‌شوند. او درباره اینکه آیا جشنواره واکنشی به این اقدام خواهد داشت یا خیر، گفت: همه‌چیز ما بر اساس پروتکل‌های جهانی رقم خورده و با پخش‌کننده‌های معتبر تفاهم‌نامه امضا شده است. به گزارش ایسنا، دبیر چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر درباره غیبت بازیگران مطرح فیلم‌های اکران‌شده گفت: «در دنیا و جشنواره‌ها، مولفان و تهیه‌کنندگان و کارگردان‌ها تعیین‌تکلیف می‌کنند. تهیه‌کننده، کارگردان و نویسنده در کل فستیوال‌های دنیا سه ضلع معرفی یک اثر و پدران و مادران معنوی آن محسوب می‌شوند. طرف حساب در همه جای دنیا کمپانی و تهیه‌کننده است.»

او افزود: «در کشور ما هم سال‌ها درباره این موضوع بحث و گفت‌وگو شده و الان همه دست‌اندرکاران سینما در ایران به بلوغ رسیده‌اند. متولی، هدایت کننده و مقام پدری برای یک اثر، تهیه‌کننده است. او می‌تواند بگوید که برای فیلم چه اتفاقی بیفتد، اکران شود یا نشود، در یک جشنواره حضور داشته باشد یا نداشته باشد. همه عوامل در اختیار شخص تهیه‌کننده هستند و این در جهان سینماست نه فقط در یک کشور خاص. طرف حساب همه فستیوال‌های حرفه‌ای جهان و طرف حساب تعیین‌تکلیف یک فیلم در کنداکتور و صنعت سینما برای پخش و اکران تهیه‌کننده است.»

امینی که به بهانه افتتاح نمایشگاه عکس «چهل به اضافه یک» در گالری پردیس سینمایی ملت حضور داشت و در حاشیه آن با خبرنگاران صحبت می‌کرد، با اشاره به اینکه این نمایشگاه حاصل زحمات خانواده سینما بخشی از تاریخ صنعت سینماست گفت: تاریخ سینمای ایران پاک‌شدنی نیست.  دبیر جشنواره فیلم فجر درباره برخی حاشیه های پیرامون این رویداد افزود: عکس آنچه دارند روی آن مانور می‌دهند، جشنواره مثل هر سال با شکوه به کار خود ادامه می‌دهد چون سینما و فرهنگ تحریم‌پذیر نیستند. دبیر جشنواره در حالی این نکته‌ها را توضیح داده که «ایسنا» نوشته مصطفی زمانی نخستین بازیگر مطرحی است که در سومین روز جشنواره فیلم فجر در پردیس ملت حاضر شد و درباره فیلم «عطرآلود» و نقشی که در آن بازی کرده است حرف زد.