نخل طلا به یک فیلمساز زن رسید
سال آسیایی کن
جالب‌تر اینکه از ۹ جایزه اصلی جشنواره
۵ جایزه به چهره‌های آسیایی تعلق گرفت، اتفاقی که کمتر شاهد آن بوده‌ایم. البته اسکار امسال با هفت جایزه‌ای که به یک فیلم نه‌چندان باکیفیت چینی‌ساز داد، همه ورق‌های آس شگفتی‌سازی را برای خودش جمع کرده بود. نکته قابل‌توجه این بود که امسال تنها یک فیلم از ایران در کن حاضر بود، فیلم «آیه‌های زمینی» به کارگردانی مشترک علی عسگری و علیرضا خاتمی که در بخش نوعی نگاه حاضر بود و البته توفیقی به دست نیاورد. درواقع در سال آسیایی کن، نامی از ایران در میان برندگان نبود.
نخل سال ۲۰۲۳
مثل همیشه ۲۱ فیلم برای گرفتن نخل رقابت کردند و سرانجام ژاستین تریه کارگردان فرانسوی با فیلم «آناتومی یک سقوط» که پیش از این مورد توجه منتقدان نیز قرار گرفته بود، موفق به کسب جایزه نخل طلای بهترین فیلم شد تا پس از جین کمپیون در سال ۱۹۹۳ با فیلم «پیانو» و ژولیا دوکورنو با فیلم «تیتان» در سال ۲۰۲۲، سومین سینماگر زنی باشد که موفق به کسب این جایزه ارزشمند می‌شود. «آناتومی یک سقوط» فیلمی دلهره‌آور است که فیلمنامه‌اش را تریه و آرتور هراری با هم نوشته‌اند. زاندرا هولر در این فیلم نقش نویسنده‌ای را بازی می‌کند که پس از مرگ شوهرش در برف در شرایطی مرموز به جرم قتل دستگیر می‌شود و سعی می‌کند در طول دادگاه بی‌گناهی خود را ثابت کند. ژاستین تریه متولد سال ۱۹۷۸ در فرانسه است. یعنی امسال که جایزه نخل گرفته، ۴۳ سال دارد. او کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و تدوینگر است و کارش را در سینما از سال ۲۰۰۷ آغاز کرده. از دیگر فیلم‌های تریه می‌توان به «ویکتوریا» اشاره کرد.
دیگر جوایز
کوجی یاکوشو بازیگر ژاپنی برای فیلم «روزهای عالی» به کارگردانی ویم وندرس جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد. یوجی ساکاموتو برای فیلم «هیولا» به کارگردانی هیروکازو کوئیدا جایزه بهترین فیلمنامه کن را گرفت. فیلم ویتنامی «داخل پوسته پیله زرد» به کارگردانی فام تین آن، جایزه دوربین طلایی بهترین فیلم اول جشنواره را از آن خود کرد و تران آن هونگ، کارگردان ویتنامی‌تبار، هم برای فیلم «اشتیاق دودن بوفان» بهترین کارگردان کن نام گرفت.
رکوردداران کن
نگاهی به تاریخچه اعطای جایزه نخل طلای کن نشان می‌دهد که سینمای فرانسه و آمریکا بیشترین سهم را در کسب جایزه اصلی جشنواره کن داشته‌اند. جشنواره کن در ابتدا قرار بود در سال ۱۹۳۹ برگزار شود اما این رویداد سینمایی به دلیل وقوع جنگ جهانی لغو شد و اولین دوره سرانجام در ۱۹۴۶ برپا شد. دلبرت مان آمریکایی اولین کارگردانی بود که موفق به کسب جایزه نخل طلا شد. او در سال ۱۹۵۵ برای فیلم «مارتی» نام خود را در کتاب افتخارات جشنواره کن جاودانه ساخت. پیش از آن از سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۴ جایزه اصلی جشنواره کن تحت عنوان جایزه بزرگ اعطا می‌شد.
در طول تاریخ ۷۶ساله این رویداد سینمایی تنها ۷ کارگردان توانسته‌اند بیش از یک‌بار - و آن هم فقط دوبار - نخل طلا را در دست بگیرند؛ فرانسیس فورد کوپولا کارگردان آمریکایی برای فیلم‌های «مکالمه» و «اینک آخرالزمان»، بیل آگوست کارگردان دانمارکی برای فیلم‌های «پله فاتح» و «بهترین نیات»، امیر کاستاریکا کارگردان صربستانی برای فیلم‌های «وقتی پدر برای کسب‌و‌کار رفته بود» و «زیرزمین»، آلف شوبرگ کارگردان سوئدی برای فیلم‌های «عذاب» و «دوشیزه جولی»، شوهی ایمامورا کارگردان ژاپنی برای فیلم‌های «ترانه غم‌انگیزی از نارایاما» و «مارماهی»، برادران داردن کارگردانان بلژیکی برای فیلم‌های «روزتا» و «بچه» و سرانجام روبن اوستلوند برای فیلم‌های «مربع» و «مثلث غم». از دیگر رکوردداران تاریخ جشنواره کن می‌توان به لوئیس بونوئل، فیلمساز بزرگ اسپانیایی، اشاره کرد که بیشترین حضور را در بخش رقابتی کن (۹ بار) داشت. او در سال ۱۹۵۰ با فیلم «فراموش‌شدگان» بهترین کارگردان جشنواره کن شد، در سال ۱۹۵۹ با فیلم «نازارین» جایزه بین‌المللی کن را گرفت و در سال ۱۹۶۹ با فیلم «ویردیانا» نخل طلا را تصاحب کرد.
