یک بام و دو هوای مجوز کنسرت‌ها

ماجرا چه بود؟

حدود یک ماه پیش علیرضا قربانی که به‌تازگی تورهای خود را در شهرهای مختلف کشور آغاز کرده و قرار بود روزهای ۲۱، ۲۲ و ۲۳ مهرماه در اصفهان روی صحنه برود، از صادر نشدن مجوز برای اجرای کنسرت در این شهر خبر داد. این در حالی بود که چند روز پیش از این اتفاق،‌ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه جلسه دولت در جمع خبرنگاران گفت که «در هیچ استانی برای برگزاری کنسرت مشکلی نداریم». توالی این اتفاق‌ها، یعنی تاکید خاص وزیر و لغو کنسرت تنها چند روز پس از آن، حاشیه‌های بسیاری ایجاد کرد.

علیرضا قربانی پس از لغو کنسرت در صفحه شخصی‌اش در اینستاگرام نوشته است: «با لطف پروردگار و امیدوار به رفع برخی موانع غیرمنطقی و با انرژی مضاعف به دیدارتان خواهیم آمد. شرح سختی و مشکلات و پیچیدگی‌های پیش‌ روی این مسیر در این مقال نمی‌گنجد.» قربانی از بیان علت دقیق لغو کنسرت امتناع کرد اما چنان که پیداست این موضوع را غیرمنطقی خوانده بود. با این همه گمانه‌زنی‌ها درباره علت این اتفاق و ممانعت از حضور نوازندگان زن بیشتر و بیشتر شد.در همین زمان محمود سالاری، معاون امور هنری وزارت ارشاد، درباره لغو کنسرت علیرضا قربانی در اصفهان گفت: مجوز کنسرت توسط وزارت ارشاد و همچنین اداره ارشاد اصفهان صادر شده بود. با‌این‌حال به دلیل اتفاقی که این میان رخ داد از فرمانداری اصفهان نامه لغو را زدند و گفتند فعلا برگزارکنندگان کنسرت دست نگه دارند تا مساله بررسی شود. من به‌شخصه با علیرضا قربانی تماس گرفتم و عذرخواهی کردم. خود آقای قربانی هم گفت که مجموعه وزارت ارشاد همه همکاری‌ها را داشته است.

سالاری تصریح کرد: درباره بخشی از ماجرا هم همان‌طور که می‌دانید هم تامین استان و هم نهادهای دیگر که تامین را در اختیار دارند باید اظهار‌نظر کنند. معاون هنری ارشاد در پاسخ به مجری درباره شایعه حضور نوازندگان زن در کنسرت که باعث لغو آن شده است، بیان کرد: این یک گمانه‌زنی است چون ما در شهر اصفهان هنرستان موسیقی دختران را داریم و زیر نظر وزارت ارشاد است. ضمن اینکه شب قبل هم گروه دیگری از خوانندگان پاپ در آن سالن برنامه اجرا کرده‌اند. باید توجه داشت وقتی خبری به نهادهایی از حوزه امنیت و تامین استان می‌رسد و مشکلی این‌چنینی پیش می‌آید ممکن است به دلایلی احتیاط کنند.

آن روی دیگر سکه

پس از اظهار‌نظرهای مختلف در ماه گذشته، این موضوع مسکوت ماند و داشت به فراموشی سپرده می‌شد که محمدرضا جان‌نثاری، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اصفهان، در یک نشست خبری به تشریح دلایل عدم صدور مجور کنسرت علیرضا قربانی در اصفهان به‌رغم صدور مجوز ارشاد، پرداخت و گفت: «بحث اینکه آقای قربانی می‌خواهد در اصفهان کنسرت اجرا کند هیچ مانع قانونی نداشت مگر یک نکته؛ و آن نکته این است که ایشان در تیم نوازندگان خود از خانم نوازنده استفاده می‌کرد.»

این حرف‌ها آب پاکی را روی دست رسانه‌ها و معاون هنری وزیر ریخت. اما معاون استاندار اصفهان نکاتی دیگر را مطرح کرد که به گفته بسیاری از رسانه‌ها «حیرت‌انگیز» بود. او درباره نوازندگی زنان گفت: «این موضوع اولا هنوز تعریف قانونی ندارد و یک چیز نویی است.حتما باید وزارت ارشاد راجع به این موضوع تصمیم ملی بگیرد و ابلاغ کند که آیا اجازه هست این کار را بکنیم یا نه. چون نظرات فقهی در قبال این موضوع متفاوت است که آیا زن می‌تواند تک‌نواز باشد؟ در این زمینه نظر فقهی وجود دارد و باید برای آن تکلیف ملی معلوم و ابلاغ شود. دوم اینکه توجه کنید که ما باید همه افکار عمومی را در نظر بگیریم، بالاخره قشر عظیمی از افکار عمومیِ ما این موضوع را نمی‌پسندند. صراحت هم ندارد، تعیین‌تکلیف رسمی هم درباره این موضوع نشده است.»

او ادامه داد: از آقای قربانی خواهش شد به واسطه اینکه اصفهان وضعیت خاصی از لحاظ اعتقادات مردم دارد  و اینجا را نمی‌شود با جای دیگر مقایسه کرد، از تک‌نواز زن استفاده نکند. گفتند «اینجا مگر چه فرقی می‌کند و مگر با قانون نیست؟» گفتیم چرا. شما این را به قانون تبدیل کنید و بعد بگویید قانون با قانون فرقی نمی‌کند. ما نمی‌توانیم اگر کاری یک جایی عرفا انجام شد بگوییم این قانون است، ممکن است جایی هیچ‌کس هیچ چیزی نگوید و عرف مردم هم آن را بپذیرند، ولی در عرف ما پذیرفته نیست. خواهش کردیم از ارشاد که به آقای قربانی بفرمایید که این نوازندگان در اصفهان حذف شوند و کنسرت را برگزار کنید، مثل ده‌ها کنسرت دیگری که در اصفهان برگزار شد و می‌شود. یک موضوع جدیدی بود و این موضوع جدید از لحاظ مسائل گوناگون ابهام داشت و باید این مسائل توسط وزارت ارشاد و دستگاه‌های دیگری که متولی هستند تصریح شده و حکم آن صادر شود که این چه حکمی دارد. البته ما یک استدلال دیگری هم داریم، من واقعا خودم مثل شما دغدغه این موضوع را داشتم و در این رابطه به حکم مقام معظم رهبری رجوع کردم که طبق نظر ایشان باید ملاحظاتی برای آن انجام بگیرد که آیا می‌شود این کار را انجام داد یا نه.»

این سخنان دو روز قبل و پس از گفت‌وگوی تصویری محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، و تاکید و الزام درباره نبود هیچ محدودیتی در برگزاری کنسرت در هیچ‌کدام از استان‌های کشور، در اصفهان مطرح شده است که به‌عنوان نشانه‌ای از نبود هماهنگی و انسجام مدیران فرهنگی - امنیتی استان‌ها و مرکز می‌تواند تعبیر شود.

واکنش معاون رئیس‌جمهور

در مقابل این حرف‌ها، معاون اول رئیس‌جمهور واکنش نشان داد و از برگزاری کنسرت‌ها دفاع کرد و با تاکید بر لزوم احترام همه دستگاه‌ها به مجوزهای رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برگزاری مراسم‌های فرهنگی، تصریح کرد: همه باید به این مجوزها احترام بگذارند و در صورت وجود برخی اشکالات احتمالی، این مسائل را از طریق مرجع صادرکننده مجوز پیگیری کنند.