نظرگاه‌های ابن خلدون درباره دنیای معاصر

این خلدون شخصیتی است که به بهانه گذشت ششصد سال از درگذشت او در سراسر جهان به‌ویژه در کشورهای اسلامی، سمینارها و کنگره‌های متعددی برگزار شده و کتاب‌ها و نشریات بسیاری به بررسی و بازاندیشی آرا و نظرات او پرداختند. ابن خلدون در دوره‌ای می‌زیست که جهان اسلام از جهات گوناگون آسیب دیده بود و تمدن درخشان آن از زایندگی باز ایستاده بود.

این اندیشمند نخستین کسی است که علمی را که امروز جامعه‌شناسی خوانده می‌شود، با عنوان علم عمران در نوشته‌های ارزشمند خود به کار برد. آثار او مانند دیگر علوم رشدیافته در تمدن اسلامی، از قرن چهارده میلادی به لاتین ترجمه شد و در اروپا نشر یافت و از قرن نوزدهم میلادی، اندیشمندانی به تدوین علم جامعه‌شناسی پرداختند و اغلب گزاره‌ها را که ابن خلدون وضع کرده بود، در دانش خود به کار گرفتند. بادیه‌نشینی و شهرنشینی به جامعه‌شناسی ایلات و عشایر، روستایی و شهری تبدیل شد و بحث درباره عصبیت خویشاوندی و عصبیت دینی، تحت عنوان مشروعیت حاکمیت، به انواع تازه‌ای از مشروعیت انجامید. مجموعه حاضر که به قلم گروهی از استادان و صاحب‌نظران علوم اجتماعی، تاریخ، فلسفه و علوم سیاسی فراهم آمده، بازخوانی اندیشه‌های این اندیشمند مسلمان در قالب گزاره‌های علمی و اجتماعی دنیای معاصر است.

ابن خلدون در نشان دادن وضعیت نسلی در تمدن اسلامی به واقعیت قابل مشاهده و فراگیری چون حیات دولت‌ها اشاره می‌کند. از نظر او دولت‌ها اولین و واقعی‌ترین امر اجتماعی هستند. او در زمانی زیست نمی‌کند که رشد جمعیت موجب شده باشد تا جمعیت جوان در مقابل دیگر گروه‌های جمعیتی چون میانسالان و پیران هویت یافته باشد و در اثر اهمیت آنها شکاف و تزاحم نسلی مطرح باشد. کتاب «ابن خلدون و دنیای معاصر»با شمارگان ۲۲۰نسخه و با قیمت ۲۲۰ هزار تومان توسط انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شده است.