تجزیه و تحلیل VMOST ابزاری برای اطمینان از همراستایی فعالیت‌ها با چشم‌انداز

سیدمحمد اعظمی‌نژاد* منبع: Mindtools آیا شما تیم کاری خود را در مسیر صحیحی هدایت می‌کنید؟ آیا همه کارکنان به‌صورت منسجم و هماهنگ برای تحقق اهداف در حال فعالیت هستند؟ آیا اهداف شما برگرفته از چشم‌انداز سازمان هستند؟ آیا فعالیت‌ها و اقدامات روزانه کارکنان به تحقق چشم‌انداز سازمان کمک می‌کند؟
متاسفانه بسیاری از شرکت‌ها باوجود تمرکز کامل بر فعالیت‌های روزانه خود، مسیر اصلی کسب‌وکار و تحقق چشم‌انداز را گم می‌کنند و حتی بعضی اوقات به وضوح می‌توان دید که یک سازمان خود را درگیر انجام استراتژی‌هایی که از تاریخ انقضای آن مدت‌ها گذشته است یا انجام اقداماتی که هیچ ارتباطی با چشم‌انداز تعریف شده ندارد، می‌کند.

متاسفانه بسیاری از شرکت‌ها باوجود تمرکز کامل بر فعالیت‌های روزانه خود، مسیر اصلی کسب‌وکار و تحقق چشم‌انداز را گم می‌کنند و حتی بعضی اوقات به وضوح می‌توان دید که یک سازمان خود را درگیر انجام استراتژی‌هایی که از تاریخ انقضای آن مدت‌ها گذشته است یا انجام اقداماتی که هیچ ارتباطی با چشم‌انداز تعریف شده ندارد، می‌کند.

ابزار تجزیه و تحلیل VMOST، چارچوبی است که شما را قادر می‌سازد تا بتوانید همراستایی عناصر چشم‌انداز (Vision)، ماموریت (Mission)، اهداف (Objectives)، استراتژی‌ها (Strategies) و تاکتیک‌ها (Tactics) را کنترل کنید.

این ابزار به شما دو امکان مهم می‌دهد. اول، کمک می‌کند تا دوباره اقدامات را به چشم‌انداز کسب‌وکار مرتبط کنید. دوم، این امکان را می‌دهد که بتوانید برنامه ارزیابی برای آینده سازمان طراحی کنید که همواره در آن از همراستایی کلیه اقدامات با چشم‌انداز سازمان اطمینان داشته باشید.

معرفی ابزار

مولفه‌های اصلی ابزار مدل VMOST از این قرار است:

۱) چشم‌انداز: چشم‌انداز، آرمان سازمان است و در عمل به سازمان و کارکنان آن الهام بخشی می‌کند که قرار است که به چه سمتی حرکت کنند، ضمن اینکه مشتریان نیز با نگاهی به چشم‌انداز درک می‌کنند که حالت آرمانی سازمان در کجا قرار دارد.

۲) ماموریت: ماموریت نیز بخشی از اهداف سازمان است با این تفاوت که در آن اقدامات کلیدی و قابل اندازه‌گیری برای تحقق چشم‌انداز در آن بیان می‌شود.

۳) اهداف: مجموعه اهداف تعیین شده، سازمان را برای انجام و تحقق ماموریت کمک می‌کند.

۴) استراتژی: استراتژی‌ها عبارتند از طرح‌های کلی که برای رسیدن به اهداف سازمان تعریف می‌شوند.

۵) تاکتیک‌ها: مجموعه‌ای از اقدامات خاصی هستند که برای اجرای استراتژی‌ها مورد نیازند.

برای هر سازمان موفقی، این مولفه‌های پنج‌گانه باید به خوبی تهیه و تدوین شوند و از بالا به پایین و همچنین پایین به بالا هم تراز باشند.

شما باید بتوانید این پنج مولفه را از بالا به پایین به خوبی نگاه کنید، چرا که یک چشم‌انداز مناسب می‌تواند به تعریف واضحی از ماموریت‌ها منجر شود. به همین ترتیب می‌توانید اهداف و استراتژی خود را براساس ماموریت تنظیم و تعریف کنید و در نهایت برای تحقق این اهداف تاکتیک‌ها و اقدامات خاص اجرایی تعیین کنید.

ضمنا وقتی این مولفه‌ها را از پایین به بالا مرور می‌کنید، باید مطمئن شوید تاکتیک‌ها و اقداماتی که تعریف شده‌اند، به تحقق استراتژی‌ها کمک می‌کند. سپس کنترل کنید استراتژی‌ها، اهداف، ماموریت‌ها و چشم‌انداز را پشتیبانی می‌کند. برای استفاده از ابزار مدل VMOST، گام‌های زیر را بردارید:

گام اول

دامنه تجزیه و تحلیل را مشخص کنید. در اولین قدم ببینید نگاه شما ارزیابی میزان تاثیر اقدامات روزانه به چشم‌انداز سازمان است یا به‌طور محدودتر می‌خواهید میزان سهم تاثیر خود را در تیم کاری که در آن هستید، تعیین کنید.

گام دوم

با توجه به محدوده تعیین شده مجموعه اطلاعات زیر را گردآوری کنید:

• بیانیه چشم‌انداز

• بیانیه ماموریت

• اهداف کلیدی

• سند استراتژی

• تاکتیک‌ها و اقدامات مورد استفاده برای تحقق استراتژی‌ها

گام سوم

به سوالات زیر پاسخ دهید:

 آیا اقدامات کلیدی که در بیانیه ماموریت تعریف شده‌اند، متناسب با ارزش‌های تشریح شده در بیانیه چشم‌انداز سازمان هستند؟

 آیا در صورت تحقق اهداف تعیین شده، می‌توان اندازه‌گیری کرد چه میزان از ماموریت‌های تعریف شده به انجام رسیده است؟

 آیا استراتژی‌ها به خوبی از اهداف سازمان حمایت و پشتیبانی می‌کنند؟