فقط 38درصد خانه‌های کشور دارای سازه فلزی و بتنی هستند
خطر زلزله در کمین ساختمان‌های خشتی و گلی
گروه مسکن- یوسف بهمن‌آبادی: ۶۲درصد از سازه‌های مسکونی در کشور فاقد اسکلت فلزی و بتنی هستند. بدین معنی که در این ساختمان‌ها به جای تیرآهن یا بتن، آجر و سنگ و چوب و خشت و گل به کار رفته است.

گزارش دنیای‌‌اقتصاد از نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 85 حاکی است: 15میلیون و 859هزار و 927 واحد مسکونی در کل کشور وجود دارد که تنها 5میلیون و 988هزار و 999واحد مسکونی دارای اسکلت فلزی و بتن آرمه هستند.
این در حالی است که طبق سرشماری ۷۵، از ۱۰میلیون و ۷۷۰هزار و ۱۱۲واحد مسکونی، تعداد یک‌میلیون و ۵۵۴هزار و ۷۲۱واحد مسکونی؛ یعنی معادل ۵/۱۴درصد از کل واحدهای مسکونی دارای این نوع سازه بوده‌اند. آمار سال ۶۵ نیز نشان می‌دهد از ۸میلیون و ۲۱۷هزار و ۳۷۵واحد مسکونی در کل کشور در ۲۷۳هزار و ۱۹۰واحد مسکونی؛ یعنی در ۵/۳درصد کل واحدهای مسکونی اسکلت فلزی و بتن آرمه به کار رفته است.
مصالح ساختمانی دیگر به کار رفته، آجر و آهن یا سنگ و آهن، آجر و چوب یا سنگ و چوب، بلوک ساختمانی، تمام آجر یا سنگ و آجر، تمام چوب، خشت و چوب، خشت و گل و غیره بوده است که میزان آن در سال 85 حدود 62درصد، در سال 75 حدود 5/85درصد و در سال 65حدود 5/96درصد کل واحدهای مسکونی را به خود اختصاص داده‌اند.
تحلیل یافته‌های سه سرشماری اخیر نفوس و مسکن گویای این است که استفاده از اسکلت فلزی و بتن آرمه در نقاط شهری روند افزایشی قابل‌توجهی نشان می‌دهد. طبق سرشماری سال ۸۵، از ۱۰میلیون و ۵۰۱هزار و ۳۰۸ واحد مسکونی نقاط شهری، ۵میلیون و ۹۸۸هزار و ۹۹۹واحد مسکونی از این نوع مصالح استفاده شده است. همچنین در سرشماری سال ۷۵، از ۶میلیون و ۹۱۳هزار و ۷۳۰واحد مسکونی نقاط شهری، یک‌میلیون و ۵۵۴هزار و ۷۲۱واحد مسکونی و در سرشماری سال ۶۵، از ۴میلیون و ۶۶۹هزار و ۷۲۲واحد مسکونی، ۲۴۲هزار و ۵۱۳واحد مسکونی با اسکلت‌فلزی و بتن آرمه ساخته شده است.
همچنین بررسی این سرشماری‌ها نشان می‌دهد، نقاط روستایی نیز به تناسب رشد واحدهای مسکونی، گرایش به ساخت ساختمان‌هایی با فونداسیون فلزی و بتن آرمه افزایش زیادی نشان می‌دهد. طبق آمار سال 85، از 4میلیون و 428هزار و 46واحد مسکونی، 291هزار و 552واحد، با اسکلت فلزی و بتن آرمه ساخته شده‌اند. این در حالی است که آمارها نشان می‌دهد که از 3میلیون و 856هزار و 382واحد مسکونی در سال 75، 105هزار و 198واحد و از 3میلیون و 547هزار و 653واحد مسکونی در سال 65، حدود 30هزار و 677واحد از اسکلت فلزی و بتن آرمه استفاده کرده‌اند.
ناپایدارترین سازه
طبق سرشماری سال 85، «خشت و گل» و «خشت و چوب» به عنوان ناپایدارترین سازه ساختمانی در برابر زلزله، هنوز اصلی‌ترین مصالح ساختمانی یک‌میلیون و 129هزار و 132واحد مسکونی (بیش از 7درصد) را در کشور به خود اختصاص داده است که 289هزار و 62 واحد آن در نقاط شهری و 840هزار و 70 واحد مسکونی دیگر در نقاط روستایی بوده است. در مقایسه با سرشماری سال‌های 75 و 65 این رقم به ترتیب یک‌میلیون و 641هزار و 147 واحد و 2میلیون و 369هزار و 897 واحد بوده است که البته نشان دهنده کاهش 50درصدی این نوع خانه‌ها نسبت به 20 سال گذشته است.
آجر و آهن یا سنگ و آهن
طبق آمار سال 85، تعداد واحدهای مسکونی که آجر و آهن یا سنگ و آهن در آنها به کار رفته است، 5میلیون و 895هزار و 84 واحد بوده است که این رقم در سال‌های 75 و 65 به ترتیب، 4میلیون و 836هزار و 29 واحد و 3میلیون و 534هزار و 158 واحد بوده است.
بررسی‌های آماری سال ۸۵ نشان می‌دهد که ۴میلیون و ۴۷۸هزار و ۵۴۴ واحد مسکونی در نقاط شهری و یک‌میلیون و ۴۱۶هزار و ۵۴۰ واحد مسکونی در نقاط روستایی این نوع مصالح را به کار برده‌اند.
در سال 75 نیز، 3میلیون و 848هزار و 392 واحد در نقاط شهری و 987هزار و 637 واحد در نقاط روستایی از آجر و آهن یا سنگ و آهن استفاده شده است. طبق سرشماری سال 65 نیز این رقم در نقاط شهری 2میلیون و 977هزار و 66 واحد مسکونی و در نقاط روستایی 556هزار و 492 واحد بوده است.
آجر و چوب یا سنگ و چوب
بررسی نتایج سرشماری 85 نیز نشان می‌دهد، یک‌میلیون و 543هزار و 293 واحد مسکونی با آجر و چوب یا سنگ و چوب ساخته شده است که 572هزار و 932 واحد آن در نقاط شهری و 970هزار و 361 واحد دیگر در نقاط روستایی متمرکز بوده است. در سال 75 نیز یک‌میلیون و 528هزار و 139 واحد مسکونی با این نوع مصالح ساخته شده‌اند که 604هزار و 181 واحد آن در نقاط شهری و 923هزار و 958 واحد دیگر در نقاط روستایی بوده است.
در سال ۶۵، از یک‌میلیون و ۲۹۲هزار و ۲۰۸ واحد مسکونی استفاده از آجر و چوب یا سنگ و چوب، ۶۱۴هزار و ۷۵۷ واحد در شهرها و ۶۷۷هزار و ۴۵۱ واحد در روستاها بوده است.
بررسی این آمارها نشان دهنده افزایش مصرف این نوع مصالح در 20 سال گذشته است.
بلوک سیمانی
بررسی‌ها نشان می‌دهد، مصرف بلوک سیمانی در ساختمان‌سازی‌ها افزایش یافته است؛ به طوری که از 429هزار و 923 واحد مسکونی سال 65، به 667هزار و 505 واحد مسکونی در سال 75 و 825هزار و 454 واحد مسکونی در سال 85 رسیده است.
استفاده از بلوک سیمانی در نقاط شهری در سال ۶۵، حدود ۲۰۷هزار و ۴۱۹واحد، در سال ۷۵ حدود ۳۰۶هزار و ۳۸۳واحد و در سال ۸۵ به ۳۶۱هزار و ۴۳۵واحد رسیده است.
در نقاط روستایی نیز میزان استفاده از این نوع مصالح، 222هزار و 504واحد در سال 65، 361هزار و 122واحد در سال 75 و 464هزار و 19واحد در سال 85 بوده است.
تمام آجر یا سنگ و آجر
همچنین در یافته‌های سه سرشماری اخیر نشان می‌دهد، میزان خانه‌های ساخته شده با سنگ و آجر یا تمام آجر طی 20سال اخیر روند نوسانی داشته است؛ به طوری که از 151هزار و 381واحد مسکونی در سال 65، به 246هزار و 748 واحد در سال 75 افزایش و 210هزار و 493واحد در سال 85 کاهش یافته است. واحدهای ساخته شده با این مصالح در نقاط شهری در سال 65، تعداد 74هزار و 14 واحد در سال 75، تعداد 134هزار و 714واحد در سال 85، تعداد 109هزار و 668 واحد بوده است.
همچنین واحدهای ساخته شده در نقاط روستایی با این نوع مصالح، تعداد ۷۷هزار و ۳۶۷واحد در سال ۶۵، تعداد ۱۱۲هزار و ۳۴ واحد در سال ۷۵ و تعداد ۱۰۰هزار و ۸۲۵ واحد در سال ۸۵ بوده است.
تمام چوب
بررسی نتایج سرشماری‌های اخیر حاکی است، ساخت واحدهای مسکونی تمام چوب طی ۲۰ سال اخیر کاهش یافته است؛ به طوری که از ۵۹هزار و ۵۲۲واحد در سال ۶۵ به ۳۹هزار و ۳۲۲واحد در سال ۷۵ و ۳۶هزار و ۵۰۱ واحد مسکونی در سال ۸۵ کاهش یافته است.
استفاده از این نوع مصالح در نقاط شهری طی این سال‌ها روند نوسانی داشته است؛ به طوری که از 15هزار و 8 واحد در سال 65 به 13هزار و 313 واحد کاهش یافته که در سال 85، به 17هزار و 422 واحد افزایش یافته است.
اما روند مصرف این نوع مصالح در نقاط روستایی روند کاهشی داشته است؛ به این معنا که از ۴۴هزار و ۵۱۴واحد مسکونی تمام چوب در سال ۶۵ به ۲۶هزار و ۹واحد درسال۷۵ و ۱۹هزار و ۷۹واحد درسال۸۵ کاهش یافته است.