مسکن‌مهر از «مالیات» معاف است؟

حدود ۲۰ درصد از آورده نقدی افراد در مسکن‌مهر برای مالیات هزینه می‌شود

گروه مسکن- فرید قدیری: دولت اردیبهشت‌ ماه امسال در مصوبه‌ای با موضوع «تدابیر کاهش هزینه‌های مسکن‌مهر» طرح معافیت ساخت‌وسازهای ۹۹ساله از پرداخت بیمه و مالیات را ابلاغ کرد که به موجب آن واحدهای مسکونی‌مهر از پرداخت مالیات ۵ درصدی

- موضوع ماده ۱۰۴ قانون مالیات مستقیم- معاف شده بودند اما ظاهرا در مراجعه اخیر تعدادی از سازنده‌ها و تعاونی‌های مسکن به مراجع مالیاتی برای دریافت مفاصا حساب، این مالیات به شکلی دیگر از آنها اخذ می‌شود. همچنین مسکن‌مهر مشمول مالیات بر ارزش‌افزوده نیز است که با توجه به سهم ۳ درصدی این مالیات از هزینه‌های ساخت، افراد در نهایت برای دریافت کلید مسکن‌مهر از سازنده باید برای هر واحد ۶۰ متری حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بابت «انواع مالیات‌ها» هزینه کنند که این رقم تقریبا معادل ۲۰ درصد از کل آورده نقدی متقاضیان را به خود اختصاص می‌دهد.

هزینه ۲ میلیون تومانی مالیات در مسکن‌مهر در حالی دارد اعمال می‌شود که پیشتر، مسوولان در وزارت مسکن اعلام کرده بودند با ۶ تا ۸ میلیون تومان آورده نقدی می‌توان در مسکن‌مهر صاحب‌خانه شد اما اکنون چنانچه هزینه‌های مالیاتی به همین شکل دریافت شود، ممکن است سازنده‌ها -انبوه‌سازان و تعاونی‌های مسکن- برای جبران آن، ارقامی را که بابت قیمت تمام‌شده از متقاضیان دریافت می‌کنند به همان نسبت افزایش دهند.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، در بند ۲ از مصوبه ۱۲ اردیبهشت ماه امسال کارگروه مسکن، تصریح شده است: «سازندگان مسکن‌مهر که اقدام به ساخت مسکن‌مهر می‌کنند، مشمول مالیات موضوع ماده ۱۰۴ قانون مالیات‌های مستقیم نمی‌باشند.»

مالیات ۱۰۴ به این صورت است که کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی -تعاونی‌های مسکن و اعضای آنها- مکلفند از حق‌الزحمه‌ای که بابت فعالیت ساختمانی به سازنده پرداخت می‌کنند ۵ درصد آن را به عنوان علی‌الحساب مالیات مودی (دریافت‌کنندگان وجوه ) کسر و ظرف سی روز به حساب تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی کشور واریز و رسید آن را به مودی تسلیم کنند و همچنین ظرف همین مدت، مشخصات دریافت‌کنندگان را با ذکر نام و نشانی آنها به اداره امور مالیاتی ذی‌ربط ارسال کنند. این رقم ۵ درصدی، از کل هزینه‌هایی که برای ساخت مسکن‌مهر به سازنده یا پیمانکار پرداخت می‌شود، محاسبه می‌شود.

دولت پرداخت این مالیات را معاف کرده است اما ظاهرا مراجع مالیاتی به جای مالیات ۱۰۴، مالیات ماده ۱۰۵ را برای ساخت‌وسازهای مسکن‌مهر اعمال می‌کنند. مالیات ۱۰۵ می‌گوید مجموع درآمد شرکت‌ها، مشمول مالیات به نرخ ۲۵ درصد خواهد بود که این نرخ از درآمد که همان سود ساخت‌وساز است، اخذ می‌شود که تقریبا با «۵ درصد مالیات موضوع ۱۰۴ که از کل هزینه و درآمد محاسبه می‌شود»، برابری می‌کند.

آن دسته از تعاونی‌های مسکن‌مهر که برای دریافت مفاصا حساب مالیاتی اقدام کرده‌اند، در این باره می‌گویند مسکن‌مهر از پرداخت مالیات ۱۰۴ معاف است اما مالیات ۱۰۵ را باید بپردازیم. اگر قرار است ساخت‌وسازهای مسکونی‌مهر با هدف کاهش هزینه‌های جانبی، از پرداخت مالیات معاف باشد، باید از همه مالیات‌هایی که مشمول آن است، معاف شود.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، در حال حاضر مجموع هزینه‌های ساخت یک پروژه ۵۰۰ واحدی مسکن‌مهر ۱۲ میلیارد تومان برآورد می‌شود که قیمت ساخت هر مترمربع آن کمتر از ۳۰۰ هزار تومان محاسبه شده است.

در این پروژه چنانچه مالیات ۵ درصدی بخواهد اخذ شود، میزان آن ۶۰۰ میلیون تومان می‌شود که البته این هزینه معاف از مالیات است. اما مالیات موضوع ماده ۱۰۵ که از درآمد سازنده دریافت می‌شود و نرخ آن ۲۵ درصد است، برای این پروژه ۵۰۰ واحدی همان ۶۰۰ میلیون تومان برآورد می‌شود که برای هر واحد، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود.

از سوی دیگر هزینه مالیات بر ارزش‌افزوده که برای مسکن‌مهر نیز همچون سایر خدمات و کالاها محاسبه می‌شود، با احتساب نرخ ۳ درصد که انبوه‌ساز آن را از صاحبان ۵۰۰ واحد ساخته‌شده در زمان تحویل واحدها اخذ می‌کند، حدود ۳۶۰ میلیون تومان می‌شود که برای هر واحد مسکونی ۷۲۰ هزار تومان تعیین می‌شود. این محاسبات نشان می‌دهد هر واحد مسکونی‌مهر حدود ۲ میلیون تومان مشمول مالیات ساخت می‌شود که این رقم توسط افرادی که واحدها را تحویل می‌گیرند باید پرداخت شود.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، کارگروه مسکن که اوایل امسال مصوبه معافیت مالیاتی را تنظیم و ابلاغ کرده بود، ابتدا اجرای آن را فقط برای انبوه‌سازان مجاز دانسته بود که چند هفته بعد با انتشار یک مصوبه مکمل، آن را به کلیه ساخت‌وسازها - تعاونی‌های مسکن و انفرادی‌سازها- تعمیم داد.

بنابراین اکنون این احتمال وجود دارد که چنانچه اعضای کارگروه مسکن و وزارت مسکن از ماجرای عدم معافیت مالیاتی این پروژه‌ها مطلع شوند، برای اصلاح اصل مصوبه که در آن فقط معافیت «مالیات ۱۰۴» قید شده، اقدام کنند و معافیت «مالیات ۱۰۵» را نیز لحاظ کنند.