آشوب تجاری در غرب

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» به نقل از رویترز، این اقدام اروپا در راستای شکایت اتحادیه اروپا از یارانه‌های پرداختی به بوئینگ، هواپیماساز آمریکایی، در «سازمان تجارت جهانی» بوده است. قضات «سازمان تجارت جهانی» هنوز تصمیم نهایی خود را درخصوص اقدامات تلافی‌جویانه بالقوه برای هر یک از طرفین نگرفته‌اند. هفته گذشته کمیسیون اروپا اعلام کرد در جریان تعرفه‌های اعطایی به بوئینگ، برنامه‌ریزی برای اقدامات تلافی‌جویانه را آغاز کرده است. با این حال مقامات اروپایی برای مذاکرات مبسوط و بدون هیچ پیش‌شرط با آمریکا برای دستیابی به نتایج عادلانه تمایل نشان داده‌اند. با این حال دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند انتظار دارند تا ۱۷ آوریل فهرستی از کالاهای هدف افزایش تعرفه، منتشر شود. پس از تهیه این فهرست فرآیند نظرسنجی عمومی آغاز خواهد شد، که با توجه به نتایج آن می‌توان این فهرست را تغییر داد.

مقدار نهایی که قضات «سازمان تجارت جهانی» مجوز افزایش تعرفه آن را به اروپا می‌دهند می‌تواند پایین‌تر از فهرست تهیه شده باشد. درخواست اولیه اروپا از «سازمان تجارت جهانی»، اقدام تلافی‌جویانه ۱۲میلیارد دلاری علیه آمریکا بوده است. البته به نظر نمی‌رسد تصمیم این سازمان برای پاسخ به درخواست‌ اروپایی‌ها پیش از مارس ۲۰۲۰ ارائه شود. درخصوص مورد آمریکا اما این سازمان می‌تواند تصمیم خود را تا ژوئن یا جولای امسال ارائه کند. یکی از دیپلمات‌های اتحادیه اروپا در این رابطه می‌گوید: «شما خواهید دید به خاطر تحریکات آمریکا، کمیسیون اروپا پیش از موعد آماده خواهد شد.»

پی‌یر موسکوویچی، کمیسیونر روابط اقتصادی اروپا درخصوص تیرگی روابط دو سوی اقیانوس اطلس می‌‌گوید: «زمان آن فرا رسیده است آمریکا و اروپا آرامش خود را حفظ و از تشدید تنش‌های تجاری خودداری کنند. این احمقانه است که آمریکا اروپا را مانند چین تهدید می‌کند.» پل تامسِن، رئیس بخش اروپایی «صندوق بین‌المللی پول» نیز روز جمعه در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد، در اروپا هشدار رکود اقتصادی در کشورهایی همچون آلمان و ایتالیا به صدا درآمده است. به عقیده کارشناسان در این اوضاع، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، قاره سبز را بیش از پیش با چالش مواجه می‌سازد. قرار بود تا تاریخ ۲۹ مارس این جدایی صورت گیرد. در آخرین تصمیم‌گیری و در نشستی که هفته گذشته در بروکسل برگزار شد اما تصمیم بر آن شد این تاریخ تا ۳۱ اکتبر تمدید شود. ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس، درحال مذاکره با حزب کارگر (حزب مخالف) این کشور است تا به توافقی که حمایت پارلمان را جلب می‌کند برسند.

هشدار IMF به آمریکا و چین

«صندوق بین‌المللی پول» در تازه‌ترین بیانیه‌ خود هشدار داده است هر نوع توافق تجاری میان آمریکا و چین باید سازگار با قوانین چندجانبه باشد و نباید برای کشورهای آسیایی‌ که شرکای تجاری اصلی چین هستند و صادرات کمتر به این کشور دارند ریسک‌های اقتصادی ایجاد کند. روز جمعه چانگ‌یانگ ری، رئیس بخش آسیا-پاسیفیک «صندوق بین‌المللی پول» در حاشیه نشست بهاره صندوق و «بانک جهانی» در این خصوص گفت: «واردات بیشتر چین از آمریکا می‌تواند بر کشور ثالثی که به پکن صادرات دارد اثرات منفی داشته باشد.» او در ادامه صحبت‌های خود افزود: «توافق تجاری میان دو کشور به‌جای دوجانبه بودن، باید با چندجانبه‌گرایی سازگار باشد. اگر این توافق متمرکز بر دسترسی ترجیحی آمریکا به بازارهای چین باشد، بیش از پیش باید درخصوص آینده نظام تجاری چندجانبه نگران بود.» به گزارش «بلومبرگ»، دو غول اقتصادی دنیا هنوز درحال کار روی جزئیات توافق هستند، توافقی که احتمالا شامل خرید گسترده چین از محصولات آمریکایی نظیر کالاهای کشاورزی و انرژی، خواهد بود تا شکاف تجاری عظیم دو کشور کاهش یابد. تعهد چین به خرید محصولات آمریکایی تاکنون نگرانی شرکای تجاری اصلی این کشور همچون استرالیا را به همراه داشته است، نگرانی که ناشی از به تاخیر افتادن محموله‌های زغال‌سنگ در بنادر چین به‌دنبال سردی روابط آمریکا و چین بوده است.

جاناتان اوستری، معاون بخش آسیا-پاسیفیک «صندوق بین‌المللی پول» نیز می‌گوید تحقیقات صورت گرفته در صندوق نشان می‌دهد اگر چین با خرید ۵۰ میلیارد دلار دیگر از کالاهای آمریکایی موافقت کند، اثر سرریزی انحرافی بر استرالیا به نسبت اندک خواهد بود. او در ادامه اما اظهار کرد: «اما اگر توافق میان آمریکا و چین شامل خرید کالاهایی شود که در روابط تجاری چین-استرالیا سهم بیشتری دارد، اثرات این توافق بر رشد اقتصادی استرالیا قابل‌توجه خواهد بود.» چانگ‌یانگ ری همچنین درخصوص عدم موفقیت دو غول اقتصادی دنیا در رسیدن به توافق تجاری هشدار داد، به‌ویژه در مورد اثرات مخربی که این عدم موفقیت بر بازارهای مالی جهان دارد.

دیوید لیپتون از دیگر مقامات «صندوق بین‌المللی پول» بود که روز جمعه درخصوص جنگ‌تجاری و اثراتی که بر رشد اقتصادی جهان دارد هشدار داد. معاون اول دبیرکل «صندوق بین‌المللی پول» در گفت‌وگوی روز جمعه خود با شبکه تلویزیونی «بلومبرگ» اظهار کرد کشورها نباید در برهه کنونی پیرامون جنگ‌تجاری و سایر چالش‌ها خبرسازی کنند، چرا که قایق اقتصاد جهانی تاکنون نیز گرفتار امواج متلاطم شده است. او گفت: «درحال‌حاضر شاهد ریسک‌های منفی هستیم که نشان می‌دهند همه باید بسیار مراقب باشند. با تنش‌های تجاری و ندانستن مسیر واقعی سیاست‌های پولی و حرکت مسیر اقتصاد چین، باید مطمئن شویم اقدامات سیاست‌گذاران آسیب‌رسان نخواهد بود.» این مقام «صندوق بین‌المللی پول» از آمریکا و سایر کشورها خواسته تنش‌های تجاری میان خود را حل کنند. سال گذشته و از زمانی که دونالد ترامپ تهدیدات تعرفه‌ای خود را آغاز کرد، صندوق به‌طور مداوم درخصوص ریسک‌های منفی مربوط به این تنش‌ها هشدار داده است.

در کنار مواضع ضد تجارت آزاد کشورها که به ظهور دولت‌های پوپولیستی در سراسر جهان کمک کرده، خطر اقدامات سیاسی نادرست نیز بر اقتصاد جهانی سایه انداخته است. با توجه به وخیم‌تر شدن شرایط در عمده اقتصادهای توسعه‌یافته، هفته گذشته «صندوق بین‌المللی پول» پیش‌بینی خود را  از چشم‌‌انداز رشد اقتصادی ۲۰۱۹ جهان به پایین‌ترین نرخ از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ کاهش داد. در این رابطه آمریکا و چین این روزها مذاکرات تجاری خود را که برای ماه‌ها است ادامه‌یافته پی می‌گیرند تا شاید به جنگ‌تجاری حدود یک‌ساله خود پایان دهند.

جنگ‌تجاری دیگر؟

با نزدیک شدن جنگ‌تجاری آمریکا-چین به نقطه پایانی، توجه رئیس‌‌جمهوری آمریکا به سایر شرکای تجاری این کشور جلب شده است. یکی از این شرکا اروپا است که هفته گذشته هدف تهدیدات تعرفه‌ای ترامپ قرار گرفت. به گزارش «بیزینس اینسایدر» پس از اروپا به نظر می‌رسد هدف بعدی ترامپ سومین اقتصاد بزرگ دنیا یعنی ژاپن باشد. قرار است هفته آینده مذاکره‌کنندگان آمریکا و ژاپن نشستی را برگزار کنند. به نظر می‌رسد در این نشست قرار است آنها توافق تجاری جدید میان دو ملت را به چالش بکشند. برگزاری این نشست در حالی است که دونالد ترامپ در اوایل دوره ریاست‌جمهوری خود فرمان خروج کشورش از توافق تجاری «مشارکت دو سوی اقیانوس آرام» را صادر کرد. روز جمعه توشیمیتسو موتگی، وزیر اقتصاد ژاپن اعلام کرد نشست میان دو کشور دوشنبه و سه‌شنبه این هفته در واشنگتن برگزار خواهد شد؛ نشستی که در آن رهبری تیم آمریکایی را رابرت لایت‌هایزر، نماینده تجاری این کشور بر عهده خواهد داشت. لایت‌هایزر که یکی از مشاوران اصلی ترامپ است، سرپرستی آمریکایی‌ها را در مذاکره با چین نیز برعهده دارد.

طرف آمریکایی امید دارد در این مذاکرات در تجارت محصولات کشاورزی با ژاپن به توافق برسد؛ موضوعی که یکی از محورهای اصلی مذاکره با چین هم هست. سونی بردو، وزیر کشاورزی آمریکا در این رابطه می‌گوید: «من امیدوارم در کشاورزی با ژاپنی‌ها سریع به توافق برسیم تا پس از آن سراغ موضوعات دیگری که نیاز به زمان بیشتری دارند، برویم.» به گزارش «بیزینس اینسایدر» با توجه به اینکه دونالد ترامپ برنامه «اول آمریکا» را در پیش گرفته است، به نظر می‌رسد کسری تجاری ۶۰ میلیارد دلاری آمریکا در برابر ژاپن از دیگر موضوعات اصلی مذاکرات دو کشور باشد.

سال گذشته پس از اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم به کشورش را افزایش داد، اعلام کرد ژاپن هدف مذاکرات تجاری کشورش خواهد بود. او مدعی شد ژاپنی‌ها باید بهای مازاد تجاری گسترده خود با آمریکا را بپردازند. پس از برقرار شدن تعرفه کشورهای عضو «مشارکت دو سوی اقیانوس آرام» و توافق تجاری اخیر میان ژاپن و اروپا، صادرات گوشت‌های قرمز ژاپن به آمریکا کاهشی چشمگیر یافت.