بحران گازی اروپا در سایه تنش‏‏‏‏‌ها

   نشست نورماندی؛ تحت‌تاثیر بحران گازی

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و اولاف شولتز، صدراعظم جدید آلمان از حزب سوسیال‌دموکرات قرار است در یک نشست بحرانی با رئیس‌جمهور اوکراین دیدار کنند تا به تهدید فزاینده روسیه علیه منافع اتحادیه اروپا رسیدگی کنند. به گزارش روزنامه دیلی‌اکسپرس، احتمالا تنش‌‌‌‌‌ها در نشست «نورماندی۳» با بحث‌های مرتبط با پروژه بحث‌برانگیز نورداستریم۲ که فشار زیادی بر دوش صدر‌اعظم تازه‌‌‌‌‌کار آلمان گذاشته، بالا خواهد رفت. اوکراین در مورد خط لوله گازی که این کشور و لهستان را دور می‌زند تا مستقیما گاز روسیه را به آلمان برساند، موضع سختگیرانه‌‌‌‌‌ای اتخاذ کرده است. این خط لوله ۵/ ۹میلیارد یورویی، در دوران صدارت آنگلا مرکل ساخته شد و در سال‌های اخیر محل مناقشه کی‌یف و برلین بوده است.

ولادیمیز زلنسکی، در گذشته بارها هشدار داده بود که نورداستریم۲ به ولادیمیر پوتین قدرت بی‌سابقه‌‌‌‌‌ای برای فشار بر اروپایی که اکثر گاز خود را وارد می‌کند، خواهد داد. بر اساس آمار رسمی یورو‌استات، بیش از ۴۰‌درصد گاز وارداتی اتحادیه اروپا در سال۲۰۱۹ از روسیه بوده است و پس از تایید خط‌لوله جدید، انتظار می‌رود که نورداستریم۲ جریان گاز روسیه به اروپا را دوبرابر کند. اتکای شدید اروپا به روسیه برای تامین انرژی خود، در ماه‌‌‌‌‌های اخیر و در سایه بحران انرژی دوران پسا‌همه‌‌‌‌‌گیری بیشتر آشکار شده است.

قیمت گاز در سراسر اتحادیه اروپا امسال بیش از ۶۰۰‌درصد افزایش یافته است و کرملین متهم است که به‌طور استراتژیک از پایین نگهداشتن عرضه گاز خود به اروپا، برای پیشبرد روند صدور گواهی‌نامه تایید نورداستریم۲ استفاده کرده است. اگرچه مقامات روس چنین اتهاماتی را رد کرده‌‌‌‌‌اند، اما پوتین به‌صورت آشکارا مدعی شده که صدور تاییدیه نظارتی نورداستریم۲ مشکلات انرژی اروپا را حل می‌کند، با این حال رگولاتورهای آلمانی روند تایید این خط لوله را در اواسط نوامبر به حالت تعلیق درآوردند و مدعی شدند که نورداستریم۲ الزامات قانونی اتحادیه اروپا را برآورده نکرده است.

با این حال زلنسکی نگران است که با تایید این خط لوله تئوری او درباره «سلاح ژئوپلیتیک خطرناک کرملین» ثابت شود و حضور آن در دریای بالتیک اوکراین را از درآمدهای حیاتی ترانزیت گاز روسیه محروم کند. رئیس‌جمهور اوکراین تاکید دارد که این خط لوله تهدیدی برای کل اروپا خواهد بود و فقط به نفع روسیه است.

   موضع آلمان در برابر روسیه

با این حال، تحولات اخیر در اروپای‌شرقی تردیدها درباره وضعیت کنونی را تشدید می‌کند، چرا‌که روسیه هزاران نیرو و تسلیحات نظامی را در امتداد مرزهای اوکراین مستقر کرده است و ترس از تهاجم قریب‌الوقوع روسیه را در سراسر بلوک‌غرب برانگیخته است.

به گفته آنالنا بائربوک، وزیر امورخارجه آلمان این موضوع بر تصمیم آلمان مبنی‌بر عدم‌اعطای چراغ‌سبز به نورداستریم۲ تاثیر گذاشته است. وزیرخارجه آلمان گفته است که حضور حدود ۱۰۰هزار سرباز روسی در نزدیکی مرز اوکراین یک عامل در عدم‌تایید این خط لوله است؛ زیرا به دلیل توافقات انجام‌شده با آمریکا، این ۲‌کشور به هر تجاوز روسیه به اوکراین پاسخ می‌دهند.

بائربوک همچنین افزود: «دولت گذشته در گفت‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌گو با آمریکا اعلام کرده که اگر تنش‌‌‌‌‌ها بیشتر شود، این خط لوله نمی‌تواند فعال شود.‌»

با این حال، کارشناسان برنامه پولیتکو بروکسل انتظار دارند که موضوع نورداستریم۲ ممکن است در نشست نورماندی۳ از مباحث کنار گذاشته شود و آن را فیل واقعی در اتاق نامیده‌‌‌‌‌اند. سوزان لینچ، یاکوب هانکه‌‌‌‌‌‌ولا و زویا شفتالوویچ نوشتند: «یک مقام آلمانی گفته است که نیازی نیست رهبران درباره نورداستریم۲ در این اجلاس بحث کنند، زیرا این پروژه هنوز در انتظار تاییدیه نظارتی است.‌»

این مقام آلمانی همچنین خاطرنشان کرده که آژانس فدرال ناظر هم‌اکنون روند صدور گواهی‌نامه را به حالت تعلیق درآورده است و کمیسیون اروپا هم باید چراغ‌سبز نشان دهد، پس اینجا چیزی برای دیدن وجود ندارد. فرمت مذاکرات فرامرزی نورماندی برای حل و فصل جنگ در شرق اوکراین بین رهبران فرانسه، آلمان، روسیه و اوکراین در سال۲۰۱۴ آغاز شد، اما نشست کنونی برای اولین‌بار بدون حضور روسیه برگزار می‌شود.

   رکوردشکنی تازه بهای گاز

به گزارش خبر‌گزاری فایننشال‌تایمز، تنش‌‌‌‌‌ها بین روسیه و اروپا بازار انرژی قاره‌سبز را در معرض بحرانی بی‌سابقه قرار داده و با تشدید تنش‌‌‌‌‌ها بین اوکراین و روسیه، قیمت گاز به‌سرعت در حال حرکت به سمت بالاترین سطوح خود است.

با توجه به داده‌‌‌‌‌های ICIS، یک رکورد جدید نیز در اروپا به ثبت رسیده و بهای شاخص گازی بازار هلند به رکورد ۱۳۸۲‌یورو در هر هزار مترمکعب (۱۳۱‌یورو در هر مگاوات ساعت) افزایش یافته و رکورد ۱۱۶‌یورو در هر مگاوات‌ساعت که روز دوشنبه ثبت شده بود را افزایش داده است.

این امر منجر به افزایش هزینه قبوض انرژی برای مصرف‌‌‌‌‌کنندگان در سراسر قاره اروپا خواهد شد و همچنین به نگرانی‌‌‌‌‌ها در مورد تشدید تورم دامن می‌زند. قیمت گاز در اروپا از ابتدای ‌ماه‌جاری تقریبا ۴۰‌درصد افزایش یافته و از بالاترین سطح ثبت‌شده خود در‌ماه اکتبر هم پیشی گرفته است.

وعده‌‌‌‌‌های اولیه ولادیمیر پوتین درباره افزایش عرضه گاز به اروپا، قیمت‌ها را در‌ ماه گذشته کاهش داد، اما ذخایر گاز اروپا هنوز تکمیل نشده‌‌‌‌‌اند و سرمای هوا هم دائما منجر به افت سطح ذخایر می‌شود. کارشناسان و تحلیلگران به فایننشال‌تایمز گفته‌‌‌‌‌اند که برودت هوا و کمبود باد باعث شده تا تقاضای نیروگاه‌‌‌‌‌ها برای سوخت‌فسیلی افزایش پیدا کند و تقاضا برای گاز طبیعی رشد کرده است و از سوی دیگر نیز تشدید تنش‌‌‌‌‌های روسیه و اوکراین هم به قیمت گاز خواهد افزود.

تام مارزک‌منسر از ICIS می‌گوید که بازار همان‌طور که باید، عمل می‌کند. با این قیمت‌ها تلاش می‌کند تا تقاضا را کاهش دهد. او معتقد است که افزایش قیمت گاز در اروپا باعث‌شده تا بهای LNG در قاره‌سبز از شرق آسیا پیشی بگیرد و این امر بازار اروپا را برای معاملات LNG نقدی به بازار برتر تبدیل کرده است.  گفتنی است که با وجود این خوش‌‌‌‌‌بینی، در حال‌حاضر تنها ۸/ ۶۲‌درصد ظرفیت تاسیسات ذخایر گاز اروپا پر شده که بیش از ۱۰‌درصد پایین‌تر از سطوح استانداردهای فصلی است و در صورت ادامه روند صعودی قیمت‌ها، تا ‌ماه مارس یا آوریل۲۰۲۲ سطح ذخیره‌‌‌‌‌سازی گاز اروپا به سطوح بسیار پایینی خواهد رسید.