نفت در انتظار رفع تحریم‌‌ها

گروه نفت و پتروشیمی: مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت با اشاره به اینکه بهبود شرایط بازار نفت ایران ارتباط مستقیمی با پیشرفت مذاکرات ژنو دارد، می‌گوید: «به نظر نمی‌رسد سال ٩٣ نسبت به سال ٩٢ به لحاظ تحریمی تغییر خاصی در فروش نفت به وجود آید.» به نظر می‌رسد به تازگی مقامات کشورمان در‌خصوص موضوعات مختلف به خصوص در حوزه نفت با احتیاط بیشتری اظهارنظر می‌کنند، در تازه‌ترین اظهارات، قمصری در شرایطی از عدم تغییر در فروش نفت در سال ۹۳ خبر می‌دهد که وزیر نفت در نشست بین‌المللی انرژی در مسکو از صادرات روزانه ۵/۱ میلیون بشکه‌ای نفت خبر داده است، در حالی که قمصری میزان صادرات آن را زیر یک میلیون بشکه عنوان می‌کند. مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی نفت در گفت‌وگو با «شانا»، با اشاره به اینکه سال ٩١ شروع بحران فروش نفت ایران بود، گفت: تحریم‌ها در سال ٩٢ به اوج رسیدند و جای خود را پیدا کردند. وی در‌خصوص وضعیت فروش نفت در سال ۹۳ نسبت به سال‌های پیش گفت: به نظر نمی‌رسد امسال تغییر خاصی در فروش نفت به وجود بیاید و همه چیز به مذاکرات ژنو بستگی دارد. امیدواریم وضعیتمان در بازار نفت بهتر شود. هم‌اکنون حداقل تغییری که نسبت به گذشته ایجاد شده این است که کاهش مداومی که در صادرات نفت ایران انجام می‌شد متوقف شده و حالت سکون پیدا کرده است. قاعدتا اگر وضعیت بهتر نشود، بدتر هم نخواهد شد.

سیدمحسن قمصری با اشاره به صادرات نفت به ترکیه به عنوان تنها کشور اروپایی که نفت ایران به آن صادر می‌شود، گفت: قرارداد فروش نفت به ترکیه مادام‌العمر (evergreen) است. اما سالانه تغییرهای قیمتی در آن لحاظ می‌شود. وی در ادامه گفت: به جز ترکیه، ایران برای فروش نفت با کشورهای چین، هند، کره و ژاپن نیز قرارداد بلندمدت دارد. البته بخشی از قرارداد با آنها یکساله و بخشی هم چند ساله است، ولی قرارداد مادام‌العمر (evergreen) نیست. قرارداد با آنها سالانه تمدید می‌شود، ولی تفاهم بلندمدت با این کشورها وجود دارد که براساس آن تفاهم قرارداد تمدید می‌شود.

وی با اشاره به چین و هند به عنوان بزرگ‌ترین مشتریان کنونی نفت ایران در خصوص چگونگی دریافت پول نفت از این کشورها گفت: دریافتی‌ها در بانک‌های کشورهای خریدار به حساب بانک مرکزی واریز می‌شود.قمصری با بیان اینکه ایران در شرایط کنونی، آمادگی فروش نفت به مشتریان قدیمی خود از جمله اروپا را دارد، در خصوص ظرفیت صادرات نفت ایران به مشتریان قدیم خود گفت: نفت ایران، نفت خاصی است، به همین دلیل تقاضا هم برای آن محدود است. پالایشگاه‌هایی که می‌توانند این نوع نفت خام را مصرف کنند، بسیار کم هستند. پالایشگاه‌های حاشیه شمال دریای مدیترانه عمدتا مشتریان نفت خام ترش ایران هستند. ضمن اینکه هیچ کشوری علاقه ندارد همه نیازش را از یک شرکت یا یک کشور تهیه کند. بنابراین در حد معمول و متعارف- قبل از تحریم- از ایران نفت می‌خریدند، اگر تحریم‌ها برداشته شود ایران آمادگی دارد نیاز آنها را تامین کند. وی در ادامه گفت: قبل از تحریم بیشترین میزان نفتی که ایران به اروپا فروخت، ٩٠٠ هزار بشکه در روز بود. عمدتا این مقدار از سوی کشورهای اسپانیا، ایتالیا، یونان و ترکیه تقاضا می‌شد. در حال حاضر، ترکیه ١٠٠ تا ١١٥ هزار بشکه در روز از ایران نفت می‌خرد.

وی با اشاره به طلب بیش از ٤ میلیارد دلاری ایران گفت: اسپانیا بدهی نفتی خود را پرداخته، ولی یونان و شل هنوز آن را پرداخت نکرده‌اند.قمصری با بیان اینکه ظرفیت تولید نفت ایران در حال حاضر حدود روزانه ٣ میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه است، گفت: در حال حاضر زیر یک میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کنیم. اما اگر اروپایی‌ها نفت ما را بخواهند میزان صادرات نفت ایران قابل افزایش است. اروپایی‌ها می‌دانند که نفت ایران قابل اتکا است و می‌توانند روی آن قسم بخورند. آنها هم علاقه‌مند هستند نفت ایران را دریافت کنند.

وی با اشاره به ناهماهنگ بودن مدیران در سال ۹۱ و مشکلاتی که به همین دلیل رخ داد، گفت: در آن زمان ناهماهنگی زیاد بود، اما الان سیاست وزیر نفت این است که همه مسائل فروش نفت در بخش بین‌الملل متمرکز باشد. با حمایت وزیر نفت حتی میزان فروش نفت هم از کانال این معاونت اعلام می‌شود.

به گفته وی نیاز کشور به پول و اقتصاد نفتی، مدیران وقت نفت را در آن زمان مجبور کرد تا در فروش نفت عجله کنند و همین عجله سبب تداخل در تصمیم‌گیری‌ها می‌شد و بعضی از تصمیم‌ها به دلیل عجله و نیاز کشور، بدون کار کارشناسی کامل گرفته می‌شد.

وی در ادامه گفت: ما در آن مقطع نیز به دنبال آن بودیم تا هر بخش، کار تخصصی خودش را انجام دهد. عجله‌ای که مدیران وقت کشور داشتند سبب اختلاف سلیقه می‌شد و آن نابسامانی اتفاق افتاد. ولی اگر آن موقع هم می‌توانستند به این اکتفا کنند که هر بخش تخصصی کار خودش را انجام دهد آن هماهنگی‌ها پیش نمی‌آمد.

قمصری دلیل برکناری خود در دولت دهم را مخالفت خود با فروش نفت خام به غیر از مجاری قانونی دانست و گفت: متاسفانه وابستگی به درآمد نفت در ایران خیلی زیاد است. در واقع اتفاق‌های سال ٩١ منتج از همین موضوع بود. یعنی نیاز کشور به درآمدهای نفت بسیار زیاد بود. ازسوی دیگر دوستان انتظار داشتند ما به سرعت نفت را بفروشیم تا نیازهای کشور تامین شود. چون فروش نفت در دوران تحریم کم شده بود، باعث چند دستگی و اختلاف نظر شده‌بود. متاسفانه این وابستگی همچنان وجود دارد. اما دوران تحریم دوران خوبی است تا بتوانیم این وابستگی را کاهش دهیم. در واقع وابستگی اقتصاد به نفت کشور را آزار می‌دهد. خوشبختانه هم‌اکنون کمی این وابستگی کم و ارزش نفت نسبت به سال‌های گذشته در مجموع تولید ناخالص داخلی یا GDP کاهش یافته است و صادرات دیگر محصولات درحال افزایش است اما هنوز در ابتدای راه هستیم.وی در ادامه ظهور بابک زنجانی را زاییده چنین محیطی دانست و گفت: بابک زنجانی از نفرات اصلی دلالان نفتی بود. یکی دو محموله دیگر هم همان سال ٩١ به برخی ارگان‌ها برای فروش نفت داده شد که تکلیف آنها معلوم است. درست است که پول این محموله‌ها به خزانه واریز نشده ولی تکلیف آن مشخص است. در حالی که تکلیف اکثر محموله‌هایی که بابک زنجانی برده هنوز مشخص نیست. وی با اشاره به شرایط تحریم و چگونگی فروش نفت در این شرایط، گفت: ما باید این را بپذیریم که نفت ایران تحریم نه فروشنده آن. این به ویژه در مشکل بابک زنجانی ثابت شد. یکی از اختلاف‌هایی که با مدیران در دوره گذشته داشتیم، همین موضوع بود. در واقع تصور این بود فروشنده تحریم است، درحالی که نفت تحریم بود. بنابراین ثابت شد نمی‌توان نفت را خارج از تحریم فروخت، همان گونه که بابک زنجانی نتوانست بفروشد. وی با اشاره به فروش نفت در بورس انرژی گفت: در شرایط موجود به دلیل تحریم‌ها، بورس نفت کمکی به فروش نفت خام ایران در بازارهای جهانی نخواهد کرد، بنابراین باید منتظر گشایش تحریم‌ها و عادی شدن شرایط بود.