گروه نفت و پتروشیمی: حملات گروهک تروریستی داعش به عراق مشکلاتی را در حوزه نفت ایجاد کرده است که به نگرانی‌ها در بازار جهانی نفت و افزایش قیمت‌ها در این بازار منتهی شده است. در حال حاضر دو نگرانی در بازارهای جهانی ناشی از روند کنونی حضور داعش و تهدیدهای این گروه در بازار دیده می‌شود؛ نخست احتمال کاهش عرضه نفت عراق در بازار و مساله دیگر، آثار روانی ناشی از موضوع عراق در بازار. این دو مساله باعث شد قیمت نفت برنت دریای شمال روز گذشته به حدود ۱۱۵ دلار در هر بشکه برسد که بالاترین رقم برای نفت در یک سال اخیر محسوب می‌شود. در این بین برخی مقام‌های سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) از احتمال برگزاری نشست این سازمان زودتر از موعد مقرر در صورت اختلال در صادرات نفت عراق خبر دادند. با ادامه نگرانی‌ها از اختلال در عرضه نفت عراق، مشاور معاون رئیس جمهور سابق آمریکا به دولت اوباما اخطار داده است که نباید از بحران عراق برای کاهش تحریم‌های اقتصادی علیه ایران استفاده کند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، سایه نگرانی از حملات گروه تکفیری داعش در عراق با کشیدن وسعت درگیری‌ها به جنوب این کشور روی بازار نفت ادامه دارد و کارشناسان حوزه انرژی به جایگزینی برای نفت این کشور در صورت اختلال در عرضه آن فکر می‌کنند. یکی از نگرانی‌هایی که رادیکال‌های آمریکایی از این اوضاع دارند جایگزینی نفت عراق با ایران است. این در حالی است که گزینه‌های مختلفی در صورت کاهش عرضه نفت در بازار موجود است که مهم‌ترین‌ آنها افزایش تولید نفت عربستان است. عربستان با مازاد ظرفیت تولید ۹۶/۱ میلیون بشکه توانایی جبران کاهش عرضه نفت را دارد. این در حالی است که ممکن است عربستان از افزایش قیمت نفت استقبال کند و تولید نفت خود را به قدر نیاز بازار افزایش ندهد. گزینه دیگری که در این میان مطرح می‌شود استفاده از ذخایر استراتژیک است. اما نکته مهمی که در این مورد باید مورد توجه قرار گیرد این است که این‌باره برای مدت طولانی نمی‌تواند جوابگوی کاهش عرضه نفت باشد. گزینه سوم کاهش تحریم‌های ایران و افزایش تولید نفت کشورمان است که این موضوع تندروهای جمهوری خواه آمریکا را نگران کرده است.

به گزارش «ایسنا»، پایگاه خبری «دیلی کالر» در این باره نوشت: «شبه نظامیان داعش در حال فشار روی بازارهای جهانی نفت هستند و می‌توانند در صورت پیشروی بیشتر به سمت جنوب افزایش تولید نفت عراق را تضعیف کنند. قیمت‌های نفت به دلیل انتشار اخبار حمله این شبه‌ نظامیان به بزرگ‌ترین پالایشگاه عراق و خروج کارکنان شرکت‌های اکسان موبیل و بریتیش پترولیوم از منطقه بالا رفته است. فشار بیشتر روی عرضه نفت می‌تواند باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها و وسوسه ‌شدن کاخ سفید به لغو تحریم‌های ایران برای عرضه بیشتر نفت به بازار‌های جهانی شود.»بر‌اساس این گزارش، جان هناء، مشاور معاون رئیس‌جمهور سابق آمریکا گفت: کاهش تحریم‌های ایران برای جبران کاهش عرضه نفت عراق، ایده ‌ بدی خواهد بود. این وسوسه خطرناک است. وی افزود: با توجه به اهمیت توافق با ایران در زمینه برنامه هسته‌ای، فکر می‌کنم احتمال کاهش تحریم‌ها علیه ایران و بازگشت ایران به بازار انرژی جهانی بسیار بالا است. سخنان اخیر مقامات ایران و آمریکا نشان می‌دهد دو کشور منافع سیاسی مشترکی در عراق دارند که می‌تواند به اهرمی برای کاهش تحریم‌ها روی اقتصاد ایران بینجامد.

جان هناء که در حال حاضر یکی از اعضای ارشد «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» (از طراحان تحریم‌های ایران) است، گفت: آنها به دنبال یک بهانه و دستاورد در گفت‌وگوهای هسته‌ای هستند تا تحریم‌ها کاهش پیدا کند و به یک توافق بزرگ برسند. این اظهارات در شرایطی است که ناآرامی‌های عراق در روزهای اخیر دنیا را تحت تاثیر قرار داده است. مدیر ارشد سازمان انرژی گفته است: ناآرامی‌های سیاسی در عراق تولید نفت این کشور را به خطر خواهد انداخت، اما اصلی‌ترین میادین نفتی این کشور در جنوب و در وضعیت امنیتی مناسبی قرار دارد، ولی با این حال ارتش باید از خطوط لوله و دیگر زیربناهای ارتباطی به خوبی محافظت کند. عراق طی چندین سال در تلاش بود تا به‌منظور افزایش تولید نفت خام، توجه شرکت‌های بین‌المللی را به خود جلب کند، اما در حال حاضر و با توجه به ناآرامی‌های رخ داده بسیاری از آنها انگیزه‌ی خود را از دست داده‌اند. علاوه‌بر عراق، ایران نیز نقش حیاتی در بازار‌های نفتی ایفا خواهد کرد، در صورت توافق جامع ایران وغرب و بازگشت شرکت‌های غربی، ایران می‌تواند سرمایه‌گذاری زیادی را در بخش انرژی جذب کرده و زیربناهای میادین نفتی خود را اصلاح کند و به دنبال آن تولید و صادرات نفت خود را افزایش دهد.

کاهش محدودیت واردات نفت هند از ایران

در حالی ادامه بحران عراق موجب تشدید نگرانی‌ها نسبت به وضعیت تولید نفت این کشور شده که هند قصد دارد محدودیت‌های اعمال شده برای واردات نفت خام ایران را کاهش دهد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از بلومبرگ، هند در ۵ سال گذشته در راستای اجرای تحریم‌های غرب مجبور شده واردات نفت از ایران را کاهش دهد ولی دومین مصرف کننده بزرگ انرژی آسیا اکنون با بحران عراق و احتمال کاهش تولید و صادرات نفت این کشور روبه‌رو است و به نظر می‌رسد مقام‌های دهلی نو قصد دارند محدودیت‌های اعمال شده ضد واردات نفت ایران را کاهش دهند. بر اساس این گزارش، تحریم‌های آمریکا موجب شده تا واردات نفت هند از ایران نسبت به سال ۲۰۰۹ میلادی به نصف کاهش پیدا کند. اکنون پالایشگاه‌های هند که ۸۵ درصد نیاز نفتی خود را از خارج تامین می‌کنند اعلام کرده‌اند که انتظار دارند محدودیت‌های اعمال شده علیه ایران کاهش پیدا کند. مدیر‌عامل شرکت پالایشگاهی مانگلور هند دومین مشتری بزرگ نفت ایران تاکید کرد: ممکن است ما از برنامه کاهش واردات نفت از ایران طی سال جاری معاف شویم. ما فکر می‌کنیم با توجه به بحران عراق، مقام‌های آمریکایی در تحریم‌های اعمال شده نفتی ضد ایران کوتاه بیایند. ایران تا

۳ سال پیش دومین عرضه کننده بزرگ نفت به هند بود ولی از ۳ سال پیش تاکنون این جایگاه در اختیار عراق قرار گرفته است. یک تحلیلگر مسائل انرژی هند نیز تاکید کرد: هند مجبور است نفت بیشتری را از هرجا بتواند خریداری و وارد کند ولی با افزایش قیمت نفت برنت باید هزینه بیشتری را پرداخت کند. با توجه به سابقه طولانی روابط بین پالایشگاه‌های هند و شرکت ملی نفت ایران، دهلی نو می‌تواند نفت خام بیشتری از ایران دریافت کند. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که دولت از پالایشگاه‌های هند خواسته تا برای هرگونه کاهش تولید و صادرات نفت عراق آماده باشند. پالایشگاه‌های هند قصد دارند در سال مالی جاری ۲۰ درصد نیاز نفتی خود را از عراق تامین کنند. این رقم در سال مالی قبل ۱۳ درصد بوده است.

احتمال نشست اضطراری اوپک

هفته قبل، نشست اخیر اوپک بدون آنکه نتیجه مشخصی را از کاهش عرضه یا افزایش آن دنبال کند به پایان رسید؛ در حالی که اتفاقات بعدی در حوزه نفت باعث شده روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از چند مقام کشورهای عربی حوزه خلیج فارس روز چهارشنبه اعلام کند که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) ممکن است در صورت اختلال در صادرات نفت عراق به دلیل بحران این کشور زودتر از موعد تعیین شده نشست برگزار کند. این در حالی است که تاکنون نشست اضطراری از طرف کشورهای عضو برگزار نشده است. هم‌اکنون احتمال تغییر برنامه اوپک در صورت اختلال در صادرات نفت عراق وجود دارد. صادرات نفت عراق اکنون حدود روزانه ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه است. یکی از مقام‌های اوپکی حوزه خلیج فارس در این رابطه گفت: تاثیر روانی ناآرامی در عراق بر بازار شدید بوده است و ما زمانی که تصمیم گرفتیم سقف تولید بدون تغییر بماند، انتظار چنین رخدادهایی را نداشتیم. تا به امروز اعضای اوپک تصمیمی برای برگزاری یک نشست اضطراری نگرفته‌اند. هم‌اکنون بهای نفت خام آمریکا به ۱۰۶ دلار و ۶۰ سنت برای هر بشکه تثبیت شده است. اختلاف بهای دو نفت خام شاخص نیز با افزایش، به ۹ دلار برای هر بشکه رسیده است.