الهام بادپا (بیتا) تحلیلگر شرکت کارگزاری بهمن هفته گذشته با اینکه هنوز تغییری در شرایط بازار نفت خام از لحاظ بنیادی رخ نداده بود و نشانه‌هایی از بهبود در بخش‌های عرضه و تقاضا مشاهده نمی‌شد، اما معاملات سرمایه‌گذاران بر پایه گمانه‌زنی‌ها از رشد مصرف و کاهش تولید در آینده بهای نفت خام برنت را تا ۶۱ دلار افزایش داد. در دوره مذکور گزارش سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک)، کاهش ارزش دلار، تداوم افت سرمایه‌گذاری در بخش انرژی و کاهش چاه‌های اکتشاف نفت، انتشار آمار و ارقام رضایت‌بخشی از اوضاع اقتصادی اروپا، هوای سرد و رشد مصرف سوخت، انقضای قراردادها با بستن موقعیت‌های فروش و کاهش نگرانی‌‌ها از وضعیت اوکراین و یونان از محرک‌هایی بودند که بهای نفت را به سمت بالا سوق دادند. در عین حال کاهش واردات چین، انتشار گزارش‌های مختلفی از IEA و سیتی‌گروپ و نیز افزایش موجودی ذخایر نفت آمریکا تاثیری منفی بر بهای این کالای استراتژیک گذاشتند.

همچنین در حالی‌که نگرانی از اعتصاب در برخی از پالایشگاه‌ها ادامه داشت، شرایط بد جوی در عراق موجب بروز تاخیر در بارگیری یک میلیون بشکه نفت خام در پایانه بصره شد. تولید لیبی هم با ۱۵۰ هزار بشکه کاهش به ۳۰۰هزار بشکه در ماه ژانویه رسید.

اوپک در گزارشی پیش‌بینی خود از میانگین تقاضا برای نفت در سال ۲۰۱۵ را ۴۳۰هزار بشکه افزایش داد و ۲۱/۲۹ میلیون بشکه اعلام کرد که ۱۷/۱ میلیون بشکه بالاتر از سال گذشته به نظر می‌رسید. به علاوه نهاد مذکور از برآورد رشد عرضه در کشورهای غیر‌اوپکی کاست. این درحالی بود که چشم‌انداز منفی موسسه رتبه‌بندی «استاندارد ‌اند پورز» از اقتصاد عربستان سعودی به دلیل افت اخیر بهای نفت نیز این امیدواری را برانگیخت که شاید بزرگ‌ترین‌ صادرکننده نفت در جهان قدمی جهت تقویت بهای کالای مزبور بردارد.

در این میان موسساتی همچون سیتی‌گروپ همچنان معتقد بودند باتوجه به مازاد عرضه‌ای که در بازار وجود دارد غیرممکن است قیمت نفت به کف خود رسیده باشد و امکان ریزش بهای WTI تا کمتر از ۴۰ دلار وجود دارد. از نظر این موسسه تشکیل کف قیمت باید در دوره‌ای بین سه ماه اول و دوم و نزدیک به ۴۰ دلار اتفاق بیفتد، در واقع پس از آنکه اول با توقف رشد و سپس با کاهش موجودی کالا، تعادل تدریجی در بازار برقرار شده باشد.

همچنین سیتی‌گروپ که برآورد خود از میانگین قیمت نفت برنت در سال ۲۰۱۵ را از ۶۳دلار قبلی به ۵۴ دلار کاهش داد بر این باور بود که افزایش اخیر بهای نفت جعلی است و احتمال دارد شاهد روند قیمتی دبلیو‌شکل درخصوص نفت خام باشیم.

دلیل اصلی افت بهای نفت در اوایل هفته انتشار خبر کاهش واردات چین به‌عنوان مصرف‌کننده بزرگ انرژی در جهان بود. این گزارش نشان داد صادرات و واردات انرژی توسط این کشور در ماه ژانویه نسبت به سال گذشته به ترتیب ۳/۳ و ۹/۱۹ درصد تنزل یافته و بسیار پایین‌تر از آنچه بوده که انتظار آن می‌رفته است، چراکه بنا بر اظهارات بانک ABN ظاهرا موجودی کالای زیاد همراه با تقاضای ضعیف و شرایط سخت اعتباری بر واردات تاثیری منفی گذاشته است.

همچنین از آنجاکه واردات نفت خام به چین در ماه ژانویه با ۸ درصد کاهش نسبت به ماه پیش به ۶/۶ میلیون بشکه رسید، این نگرانی به‌وجود آمد که چنانچه این کشور نفت کمتری را در آینده خریداری کند مازاد عرضه افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر کاهش نرخ تورم در چین در ماه ژانویه تا کمترین سطح خود در پنج سال اخیر همراه با کاهش فعالیت‌های اقتصادی نیز تاثیری منفی بر چشم‌انداز مصرف نفت از سوی این کشور گذاشت.

بنا بر خبرهای منتشر شده تعداد چاه‌های اکتشاف نفت در آمریکا در هفته گذشته باز هم کاهش یافت و به ۱۰۵۶ واحد رسید. اداره اطلاعات انرژی آمریکا هم در ارزیابی خود از روند رشد عرضه در هفت منطقه اصلی تولیدکننده نفت شیل در این کشور برآورد کرد رشد تولید نفت در ماه مارس ۲۰۱۵ در ۶ منطقه از مناطق مورد نظر کمتر از دوره مشابه آن در سال ۲۰۱۴ خواهد بود.

اداره بین‌المللی انرژی نیز ایالات متحده آمریکا را همچنان بزرگ‌ترین‌ منبع رشد عرضه تا سال ۲۰۲۰ دانست و تفاضا برای نفت در سال ۲۰۱۵ را ۴/۲۹ میلیون بشکه پیش‌بینی کرد، به علاوه بیشتر شدن تولید نفت شیل را مانعی بر سر راه بهبود قیمت نفت برشمرد و گفت قبل از افزایش یافتن بهای این کالا، رشد عرضه متوقف خواهد شد. این نهاد هشدار داد پیش از آنکه کاهش سرمایه‌گذاری‌ به افت تولید بینجامد بالا بودن عرضه نفت، ذخیره نفت خام را در جهان افزایش خواهد داد و موجودی را در کشورهای OECD در نیمه اول سال ۲۰۱۵ به ۸۳/۲ میلیون بشکه خواهد رساند؛ عاملی که موجب تغییر سیاست انرژی در غرب خواهد شد. IEA انتظار دارد تعادل بین عرضه و تقاضا در پایان سال ۲۰۱۵ اتفاق بیفتد و تا قبل از آن جوی منفی در بازار حاکم باشد. اداره فوق قیمت نفت برنت در سال‌های ۲۰۱۵، ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ را به ترتیب ۵۵، ۶۰ و ۷۳ دلار برآورد کرد و پیش‌بینی خود از تقاضا برای نفت در سال جاری را نسبت به نظر پیشین خود تعدیل کرد. همچنین اظهار کرد تولید آمریکا در سال ۲۰۱۵ حدود ۳/۹ میلیون بشکه خواهد بود که تفاوت چندانی با پیش‌بینی قبلی آن ندارد.

موسسه «مودیز» در آخرین بررسی فصلی خود از چشم‌انداز اقتصاد جهانی اظهار کرد اگرچه برخی از واردکنندگان نفت از کاهش بهای این کالا سود خواهند برد اما در کل چنین کاهشی موجب تقویت رشد اقتصادی در جهان نخواهد شد چرا که تاثیر مثبت آن به دلیل وضعیت نه چندان رضایت‌بخش کشورهای منطقه پولی یورو، چین و روسیه خنثی می‌شود. نهاد مذکور انتظار دارد رشد تولید ناخالص داخلی کشورهای گروه ۲۰ در هر یک از سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ حدود ۳درصد باشد که نسبت به گزارش قبلی آن در ماه نوامبر تغییری نشان نمی‌دهد. موسسه فوق نرخ رشد اقتصادی ۲/۳ و ۸/۲ درصد را به ترتیب برای آمریکا و هند پیش‌بینی و میانگین بهای نفت برنت در سال جاری و آینده را به ترتیب ۵۵ و ۶۵ دلار برآورد کرد.

بنا بر پیش‌بینی «جی‌پی مورگان» بهای نفت که به دلیل کاهش تعداد چاه‌های اکتشافی تا حدی قوت گرفته است، در نیمه دوم سال ۲۰۱۵ به دلیل برقراری ثبات در اوضاع بازار افزایش خواهد یافت؛ چراکه کاهش قیمت‌، رشد عرضه را کند خواهد کرد و تقاضا را افزایش خواهد داد. در عین حال که حمایت احتمالی اوپک از بازار را هم شاهد خواهیم بود.

بانک «مریل لینچ» نیز پیش‌بینی خود از میانگین بهای نفت برنت در ۱۸ ماه آینده را بین ۴۰ و ۷۰ دلار اعلام کرد. در گزارش این بانک، بالا بودن موجودی احتمالا در کوتاه‌مدت فشار زیادی بر قیمت وارد خواهد آورد، در نتیجه به کاهش مخارج سرمایه‌ای در شرکت‌های نفتی خواهد انجامید که در نهایت به افت ماندگار تولید منجر خواهد شد.

بنابر گزارش‌های API و EIA موجودی ذخایر نفت آمریکا طی هفته گذشته به ترتیب ۶/۱ میلیون بشکه و کمتر از برآورد انجام شده و ۸۷/۴ میلیون بشکه افزایش یافت. به علاوه EIA که میزان تولید آمریکا در ماه ژانویه را ۲/۹ میلیون بشکه اعلام کرد، گفت انتظار دارد میانگین قیمت نفت برنت برای سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ حدود ۵۸ و ۷۵ دلار باشد.

بازار نفت برنت در هفته پیش رو: اگرچه در هفته‌ای که گذشت بهای نفت برنت برای اولین بار در سال ۲۰۱۵ از ۶۰ دلار فراتر رفت اما محافظه‌کاری در رفتار معامله‌گران به دلیل بالا بودن عرضه همچنان مشهود بود.

در واقع هنوز اطمینانی نسبت به رشد فعلی بهای نفت وجود ندارد، چراکه با بررسی عوامل بنیادی در مقیاس بلندمدت مشخص می‌شود نه از تولید کم شده و نه مصرف قوت گرفته است و تنها جو مثبت حاصل از اینکه کاهش حفاری در آمریکا با کاهش تولید در آینده به افت مازاد عرضه منجر خواهد شد، بهای نفت را هدایت می‌کند.

در کل ظاهرا بازار نفت تمایل دارد به خبرهای مثبت توجه ویژه‌ای داشته باشد و به این بهانه کف جدیدی برای خود تشکیل دهد. البته این هم بعید نیست که کم کم سرمایه‌گذاران متوجه این واقعیت بشوند که افت تعداد چاه‌های حفاری، لزوما به معنای کاهش عرضه در کوتاه‌مدت نیست و چند ماه زمان می‌برد تا از میزان تولید بکاهد که در آن صورت مجددا از فشار مثبت فعلی کاسته خواهد شد.

عبور «برنت» از مرز60 دلار