نشانه‌های ضعیف از افزایش قیمت نفت

الهام بادپا (بیتا) تحلیلگر بازارهای جهانی طی هفته اخیر ابهام و تردید فعالان بازار نفت نسبت به زمان و قطعیت افزایش صادرات نفت ایران از نگرانی نسبت به تشدید مازاد عرضه کاست و در نتیجه بهای نفت برنت متاثر از محرک‌های تاثیرگذارتر دیگری از جمله افزایش بهای نفت صادراتی عربستان سعودی به آسیا برای دومین ماه متوالی، گزارش مرکز اطلاعات انرژی آمریکا درخصوص احتمال بیشتر شدن مصرف نفت در جهان، کاهش رشد تولید این کالا در آمریکا، تشدید تنش‌ها در یمن، انتشار گزارش‌های رضایت بخش از اوضاع اقتصادی آلمان و سخنان وزیر نفت عربستان با ۹/ ۴ درصد افزایش به ۵۷.۹۵ دلار رسید؛ البته رشد موجودی ذخایر نفت آمریکا در هفته گذشته، افزوده شدن بر تولید عربستان سعودی و دلار قوی همراه با آغاز مذاکرات ایران با چین بر سر افزایش فروش نفت کشورمان فشاری منفی بر قیمت این کالای استراتژیک وارد آورد. در این هفته به نظر می‌رسید سرمایه‌گذاران مجددا وضعیت موجود را ارزیابی کرد‌ه‌اند و ظاهرا به این نتیجه رسیده‌‌اند لغو تحریم‌ها و افزایش صادرات نفت ایران مدتی طول خواهد کشید؛ پس لزومی ندارد فعلا نگران رشد مازاد عرضه از چنین مجرایی باشند. به علاوه درحالی‌که نرخ بیکاری در آمریکا تا ۵/ ۵ درصد تنزل یافت، اما اعلام شد به دلیل کاهش هزینه‌ها با هدف بهبود اوضاع شرکت‌ها در بازار بی‌رونق فعلی نفت، نرخ فوق در شرکت‌های نفت و گاز به حدود ۸ درصد رسیده است که خود می‌تواند از عوامل کاهنده تولید نفت آمریکا در آینده باشد.

در عین حال بهبود تولید صنعتی و مبادلات تجاری آلمان و اظهارات دولت یونان در این خصوص که بخشی از وامش را به صندوق بین‌المللی پرداخت خواهد کرد تاثیر مثبتی بر بهای نفت گذاشت؛ چراکه چنین خبرهای مثبتی از اقتصاد آلمان چشم‌انداز تقاضا برای نفت را بهبود بخشید. در این میان به دلیل اظهارات مقامات رسمی فدرال رزرو مبنی بر اینکه با وجود تردید و بدبینی سرمایه‌گذاران نسبت به وضعیت اقتصادی آمریکا هنوز ممکن است بانک مرکزی این کشور نرخ بهره خود را در ماه ژوئن افزایش دهد شاخص دلار تقویت شد که خود با گران‌ کردن بهای نفت برای دارندگان سایر ارزها تاثیری منفی بر میزان خرید گذاشت.

از سوی دیگر وزیر نفت عربستان سعودی تصریح کرد این کشور حاضر است در صورت همکاری سایر کشورها به برقراری ثبات در بازار نفت کمک کند. وی همچنین گفت عربستان در نظر دارد به تولید خود در سطح ۱۰ میلیون بشکه در روز که نزدیک به رکورد تاریخی آن است، ادامه دهد. تولید عربستان سعودی در ماه مارس به ۳/ ۱۰ میلیون بشکه رسید و در حالی‌که النعیمی در کنفرانس اقتصادی خود در ریاض که در روز سه‌شنبه برگزار شد اظهار کرد نسبت به بهبود بازار نفت خوش‌بین است، مشخص نکرد چرا تولید آن در ماه گذشته افزایش یافته است و فقط کارشناسان علت آن را تقاضای قوی از سوی پالایشگاه‌های خارجی برشمردند. ظاهرا افت تقاضا برای نفت یکی از چالش‌های پیش روی موقعیت عربستان در بازار مزبور محسوب می‌شود و دولت این کشور به شدت خواهان حفظ سهم خود از بازار به جای کاهش تولیدش با هدف افزایش قیمت‌هاست. از نظر النعیمی کاهش قیمت نفت موقتی بوده و انتظار دارد مصرف این کالا در جهان سالانه حدود یک میلیون بشکه افزایش یابد.در هفته‌ای که گذشت گلدمن‌ساکس بر این باور بود تولید نفت آمریکا در ماه جاری به سقف خود برخورد خواهد کرد چراکه تاکنون تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا بیش از ۴۵ درصد تنزل یافته است و افت تولید می‌تواند در پی کاهش مخارج سرمایه‌ای از سوی شرکت‌های نفتی اتفاق افتد.

به عقیده موسسه مورگان استنلی حتی اگر توافق کامل میان ایران و گروه ۱+۵ حاصل شود اما انتظار نمی‌رود بازار فیزیکی تا سال ۲۰۱۶ تاثیر خاصی بپذیرد. از سوی دیگر به نقل از کامرزبانک هم اکثر عوامل بنیادی حکم بر کاهش بهای نفت می‌دهند و هنوز بیش از یک میلیون مازاد عرضه در بازار وجود دارد.

همچنین در شرایطی که سطح موجودی کالا در آمریکا به بالاترین سطح خود در ۸۰ سال اخیر رسیده است، به گزارش انجمن نفت آمریکا موجودی ذخایر نفتی این کشور در هفته گذشته ۲/ ۱۲ میلیون بشکه افزایش را نشان داد. همچنین بنا بر گزارش مرکز اطلاعات انرژی آمریکا موجودی ذخایر نفت آن با ثبت بیشترین رشد هفتگی از سال ۲۰۰۱معادل۶۵/ ۱۰ میلیون بشکه و سه‌برابر آنچه انتظار می‌رفت افزایش یافت و بر موجودی انبار کوشینگ اوکلاهما هم ۲/ ۱ میلیون بشکه افزوده شد.

به علاوه تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا نیز با ۴۲ واحد کاهش در هفته گذشته به ۷۶۰ عدد رسید و ظاهرا تعداد آن طی ۶ ماه گذشته نزدیک به ۸۰۰ واحد یا ۵۰ درصد نسبت به اوج آن در ماه اکتبر (۱۶۰۹ دکل) تنزل یافته است.

گزارش ماهانه EIA

مرکز اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) در آخرین پیش‌بینی خود مصرف نفت در آمریکا و جهان را افزایش و رشد تولید نفت خام در آمریکا را کاهش داد. از نظر این نهاد تولید نفت آمریکا که به بالاترین سطح خود در ۴۲ سال اخیر رسیده است در ماه‌های آوریل و مه ‌به سقف خود خواهد رسید و سپس در ماه‌های ژوئن تا سپتامبر در مسیری کاهشی قرار خواهد گرفت. تولید نفت در جهان همچنان از تقاضا پیشی خواهد گرفت و انتظار می‌رود میانگین موجودی کالا در نیمه اول سال جاری حدود ۷/ ۱ میلیون بشکه در جهان باشد که در نیمه دوم سال به دلیل بهبود تقاضا و افت عرضه نفت از سوی کشورهای غیراوپکی به‌خصوص آمریکا تاحدی متعادل خواهد شد. در این گزارش آمده است مصرف نفت در جهان در سال ۲۰۱۴ معادل ۹۰۰ هزار بشکه افزایش یافت. بنا بر برآورد EIA تقاضا در جهان در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ نیز به ترتیب یک و ۱/ ۱ میلیون بشکه رشد خواهد کرد.طبق این گزارش در حالی که میزان تولید نفت در کشورهای غیر اوپکی در سال ۲۰۱۴، ۲.۲ میلیون بشکه افزایش نشان داده، انتظار می‌رود تولید آنها در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به ترتیب ۷۰۰ و ۳۰۰ هزار بشکه فزونی یابد و کاهش رشد تولید عمدتا در آمریکا و کانادا و افت عرضه در اروپا و یوروآسیا اتفاق افتد. بنابر برآورد انجام شده بر عرضه اوپک ۵۰۰ هزار بشکه از تولید آن در سال ۲۰۱۶ کاسته خواهد شد. EIA انتظار دارد ظرفیت مازاد که عمدتا در عربستان است، پس از ثبت ۲ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۴ در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به ترتیب تا میانگین سالانه ۱/ ۲ و ۶/ ۲ میلیون بشکه افزایش یابد. EIA پیش‌بینی کرده است میانگین بهای نفت برنت در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به ترتیب حدود ۵۹ و ۷۵ دلار و بهای نفت آمریکا به ترتیب ۷ و ۵ دلار کمتر از قیمت برنت خواهد بود.

بازار نفت برنت در هفته پیش رو

ظاهرا اگرچه اوضاع به گونه‌ای پیش‌ می‌رود که چشم‌اندازهای امیدوارکننده از وضعیت بازار نفت و ادامه درگیری‌ها در خاورمیانه از رشد بهای این کالای استراتژیک حمایت می‌کند، اما ناگفته نماند برای تحقق چنین چشم‌اندازهایی به دوام نسبی قیمت کالای مذکور در سطوح پایین فعلی نیاز است تا شرایط برای کاهش تولید و بهبود تقاضا در آینده فراهم شود.