جذابیت‌های بازار سرمایه برای تامین مالی شرکت‌ها

مدیر تامین مالی شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد تشریح کرد: با گذشت ۷-۸ سال از عمر ابزارهای جدید مالی، شاهد پتانسیل‌های موجود این ابزار در بازار سرمایه ایران هستیم که منجر به چند برابر شدن جذابیت‌های تامین مالی شده است. اما در این بین صنعت تامین مالی با چالش‎ها و موانع زیادی روبه‎رو است که نیازمند بسترسازی و فرهنگسازی لازم در کشور است.

مهدی قره‌داغی، در بررسی اجمالی تامین مالی به وسیله بازار سرمایه اعلام کرد: در ایران تامین مالی به وسیله بازار سرمایه یک موضوع نو و جوان است و همانطور که می‌دانید قانون مربوط به ابزارهای نهادها و بازارهای مالی جدید در سال۱۳۸۸ تصویب شده و آیین‌نامه‌های اجرایی مربوطه به آن نیز طی سال‌های۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ تدوین شده است. عملا این موضوع یک موضوعی است با عمر ۷ تا ۸ ساله. 

مدیر تامین مالی شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد ادامه داد: اگر مقایسه‎ای از فاینانس یا تامین مالی در سایر کشورها با ایران داشته باشیم باید گفت در برخی از کشورها سابقه آن به ۱۰۰سال نیز می‎رسد، اما ما در ابتدای راه هستیم و این موضوع در بازار ما طبیعتا جوان است.

وی افزود:

در کنار این مساله جدید مواردی وجود دارد که از نظر ساختاری باعث شده سرعت فرآیند شکل‎گیری تامین مالی در مباحث شرکت‌ها از بازار سرمایه با چالش‎ها و موانع زیادی روبه‎رو باشد. همانطور که تامین مالی از بازار سرمایه برای بازیگران اقتصادی موضوعی جدید و تازه‌ای است، برای تصمیم‎گیرندگان اقتصادی کشورمان نیز موضوع جدیدی بوده و به همین دلیل چارچوب و سیاست‌گذاری‎های آن با یکسری آزمون‎ها و خطاها تعیین و جلو رفته است.

قره‎داغی مقررات را یکی از موانع مهم این ابزار در بازار سرمایه دانست و تصریح کرد: این مانع در برخی از مواقع احساس می‎شود که در طول زمان با افزایش تعداد ابزارهای تامین مالی وضعیت آن بهتر شده است. 

وی یادآور شد که بازار تامین مالی کشور نیازمند رسیدن به بلوغ بحث تامین مالی در بازار سرمایه است. چراکه بازار سرمایه در سال‌های گذشته به طور کلی نقش رو به رشدی در اقتصاد کشور داشته و به طبع آن نقش بازار سرمایه نقشی رو به رشد داشته است. 

مدیر تامین مالی شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد گفت: اگر مقایسه‎ای در زمینه با کشورهای دیگر داشته باشیم در سایر کشورها تامین مالی از بازار سرمایه اصلی‌ترین وجه غالب تامین مالی شرکت‌هاست، اما در کشور ما کاملا بر عکس است. به این صورت که تامین مالی از منابع پولی و بانکی درصد بسیار بالایی را شامل می‎شود و تامین مالی از بازار سرمایه درصد بسیار پایین و ناچیزی را دارد.

وی ادامه داد: نسبت تامین مالی از منابع پولی و بانکی و بازار سرمایه در کشورهای توسعه یافته به ترتیب ۱۰ به ۹۰درصد است در حالی که در ایران برعکس بوده و رقم آن ۹۰ به ۱۰درصد است. که البته در سال‌های گذشته این عدد وضعیت بسیار بهتری پیدا کرده و با توجه به گذشت زمان همچنین اضافه شدن سایر ابزارهای تامین مالی و آشنا شدن شرکت‌ها با راه‌های تامین مالی جایگزین، تشویق شده‌اند تا از این راه جدید استفاده کنند. 

قره‌داغی تنوع ابزارهای تامین مالی را در گروی وضعیت اقتصادی شرکت‎ها و همچنین منحنی طول عمر شرکت‎ها دانسته و افزود: نیاز مالی شرکت‌ها، به ساختار سرمایه آنها، دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت‌ها و همینطور به هدف از تامین مالی شرکت‌ها بستگی دارد. 

وی با اعلام این موضوع که در دنیا ابزارهای متنوعی تعریف شده و ایران نیز در حال متنوع‎سازی است، گفت: در دنیا ابزارهای مالی بسیار متنوع و گسترده‎ای وجود دارد که شامل عددهای بسیار بزرگی از آنها در بورس‎های معتبر بین‎المللی وجود دارد مثل ابزار اوراق بدهی. اما ابزارهای تامین مالی در کشور ما هنوز شاید به تعداد انگشتان ۲دست است و راه برای انتشار ابزارهای جدیدتر، متنوع‎تر و جذاب‌تر وجود دارد که این موضوع در گروی اهداف شرکت‌ها است. 

این کارشناس به بررسی چالش‌های بازار تامین مالی پرداخت و اعلام کرد: در بررسی چالش‎ها  چند مساله مهم وجود دارد و از آنجایی که تامین مالی در کشور ما یک صنعت جوانی است، دست‌اندرکاران و تصمیم‌گیرندگان ما برای بحث تامین مالی از بازار سرمایه نگران ذهنیت و تصویری که از این نوع تامین مالی وجود دارد، سعی بر این بوده که این راهکارهای تامین مالی با فرض عدم نکول تهیه شود. در حالی که همه اوراق بدهی در همه جای دنیا دارای یک میزان مشخصی از ریسک هستند که در کشور ایران با شناسایی رکن‌هایی مثل ضامن یا ضمانت‌نامه بانکی سعی بر این شده رکن ضامن پوشش ریسک را بدهد و آن را به حداقل یا به صفر برساند. 

وی ادامه داد: این موضوع در کشورهای دیگر اتفاق نمی‌افتد و رکنی به عنوان ضامن به این معنی که ریسک نکول را در برابر اوراق بدهی تمام و کمال پوشش بدهد، وجود ندارد. 

قره‌داغی بادآور شد:

در بازار تامین مالی کشور ما 2مساله اصلی وجود دارد: 1- نرخ: که به موضوع تابعی از نرخ پول بازگشته و ارتباط مستقیم با سیاست‎گذاران پول داشته که بسیار تاثیرگذار هستند. 2- رکن ضامن: که هزینه‎های مالی را به شرکت‎ها تحمیل می‌کند و همچنین برای از بین بردن ریسک نکول دیده شده است.

مدیر تامین مالی شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد تصریح کرد: از آنجایی که در تمامی دنیا زمانی که اوراق بدهی منتشر می‌شود و حتما نیازمند رتبه‌بندی هستند. چراکه این رتبه‌بندی میزان ریسک اوراق را نشان می‌دهد و به طبع آن شرکت با ریسک بالاتر مجبور به نرخ بدهی بالاتری می‌شود و سرمایه‌گذارانی که حاضر و قادر به ریسک بالاتر هستند که در قبال بازدهی بالاتر از این نوع اوراق استفاده می‌کنند و سرمایه‌گذاران محکوم به استفاده از یک نوع اوراق با یک میزان ریسک نیستند. در این راستا طی یکی دو سال گذشته شرکت‌های رتبه‌بندی در ایران ایجاد شده‎اند و شروع به رتبه‌بندی کرده‌اند.

وی تامین مالی از بازار سرمایه را بلند مدت دانست و افزود: در دنیا تامین مالی از منابع بانکی و پولی برای اهداف کوتاه مدت و اهداف نهایتا یکساله را دارد. علاوه بر این تامین مالی از بازار سرمایه برای اهداف توسعه‌ای و اهداف بلند مدت اقتصادی شرکت‎هاست. حتی در برخی از موارد دیده می‎شود که کشورهای دنیا اقدام به انتشار اوراق در بورس‌های معتبر بین‌المللی توسط دولت‌ها منتشر می‌شود که این با همان نیت استفاده از خاصیت بلند مدت بودن این اوراق است که قابلیت معامله در بورس‌های بین‌المللی را پیدا می‌کند.

این کارشناس ادامه داد: محدودیتی در زمان و مدت عمر اوراق وجود ندارد، مثلا در دنیا اوراق ۱۵ و ۲۰ساله داریم. در زمانی که اوراقی از نظر تاریخی و نرخی از یک میزانی بالاتر برود طبیعتا احتمال اینکه سرمایه‎گذاران فعالی را درگیر خرید و سرمایه‌گذاری در این اوراق باشد، پایین می‌آید.  

قره‎ داغی اعلام کرد:

در کشورمان نیز یکسری تامین مالی کنند‌گانی وجود دارند که اوراق بدهی منتشر می‌کنند و قسمت دیگر هم سرمایه‎گذارانی هستند که در همه جای دنیا خیلی به تعداد فراوان و مبالغ بالا در این اوراق بدهی سرمایه‌گذاری می‎کرده و تامین اعتبار می‌کنند که برای متقاضیان تامین مالی و حضور پررنگی دارند. از سوی دیگر هنوز سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی مساله جا افتاده‎ای برای سرمایه‎گذاران ما نیست و سرمایه‎گذاران نهادی خصوصی کمتری تشویق  به سرمایه‌گذاری در این بازار می‎شوند که دلیل آن را می‎توان محدودیت قانونی موجود در این حوزه عنوان کرد. به همین دلیل این ابزار نیازمند بسترسازی، فرهنگسازی و آشنا شدن است. 

مدیر تامین مالی شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد افزود: جایگاه فعلی بازار داخلی این ابزار با جایگاه جهانی، فاصله بسیار زیادی دارد. در این بین مباحث اقتصاد دولتی ما برای شناخت و استقبال بیشتر نیز بسیار درگیر کننده است. علاوه بر این تصمیم‌گیرندگان بانکی نیز نمی‌توانند استقلال لازمی که در بانک‌های بزرگ دنیا وجود دارد را داشته باشند. 

وی تصریح کرد: فلسفه وجودی بازار سرمایه بحث تامین مالی است و معاملات سهام بیشتر ابتدای راه و لایه رویی بازار سرمایه است. لایه‌های زیرین، پشتی و اصلی بازار سرمایه منابع جمع شده برای تامین مالی است که در اینجا نقش فاندها و صندوق‌ها خیلی برجسته می‌شود. این موضوع در تمامی بازار سرمایه‌های دنیا وجود دارد. از سوی دیگر بسیاری از مردم در صندوق‌ها سرمایه‎گذاری می‌کنند و آن صندوق‌ها هستند که قسمتی در سهام و قسمتی با مبحث سرمایه‎گذاری در اوراق بدهی و تامین مالی سرمایه‌گذاری می‌کنند. به همین دلیل تامین مالی به صورت کلی فلسفه اصلی بازار سرمایه است. 

قره‌داغی با یادآور شدن فلسفه وجودی بازار سرمایه در تامین مالی شرکت‌ها ادامه داد: برخی شرکت‌ها به نیت تامین مالی از طریق اوراق سرمایه‌ای و اوراق بدهی وارد بازار سرمایه می‌شوند و لزوما برای خرید و فروش سهام خود، وارد بازار سرمایه نشده‌اند که این اقدام منجر به بزرگتر شدن این شرکت‌ها شده و به تامین منابع مورد نیاز برای پروژه‎های آنها کمک فراوانی می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه اعلام کرد: شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد از معدود شرکت‌های کارگزاری است که بحث تامین مالی را به صورت جدی و حرفه‌ای دنبال می‌کند و با دارا بودن نیروهای متخصص در واحد مستقل تامین مالی اقدام به ارایه مشاوره می‌کند. 

وی افزود: در بازار سرمایه کشورهای توسعه یافته طبیعتا بحث تامین مالی یک موضوع کاملا جا افتاده در نهادهای مالی آنهاست و نهاد مالی نمی‎توانید پیدا کنید که موضوع فاینانس یا تامین مالی در آن تعریف نشده باشد، به همین دلیل بحث تامین مالی در کارگزاری بانک پاسارگاد با نگاه ویژه همراه شده است و بحث‌های پذیرش و عرضه اولیه شرکت‎ها فعالیت بلند مدتی داشته و سهام شرکت‌های بزرگی را در گذشته و حال، روانه بورس و فرابورس کرده است.

این شرکت به عنوان مشاور پذیرش در کنار بنگاه‌ها و شرکت‌ها قرار دارد و در سهامی عام شدن شرکت‌ها نقش مهمی دارد. بازار بدهی یکی دیگر از فعالیت‌های برجسته این شرکت است. علاوه بر این در سال‌های گذشته همراه گروه مالی پاسارگاد در بازار سرمایه حضور پررنگی داشته و در حال حاضر نیز برای شرکت‌های متعددی اعم از شرکتهای گروه مالی پاسارگاد و خارج از گروه مالی یاد شده نقش مشاور عرضه و بحث تامین مالی از بازار بدهی را بر عهده دارد.

تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.