صرفا برای کری‌خوانی!

همچنین افتخار جدید سرخپوشان باعث شد پرسپولیس با چهار قهرمانی لیگ برتری در جدول پرافتخارترین تیم‌های ادوار این مسابقات هم روی پله دوم بایستد. جایگاه نخست در اختیار سپاهان است که پنج بار قهرمان شده و البته استقلالی‌ها هم با سه عنوان قهرمانی این دو تیم را تعقیب می‌کنند. همه اینها نشان می‌دهد وقتی درمورد پرسپولیس حرف می‌زنیم، از یک باشگاه بزرگ سخن می‌گوییم که علاوه بر انبوه هواداران، افتخارات و عناوین بسیار زیادی هم کسب کرده است. هر جای دیگر دنیا که باشد، یک باشگاه تنها با همین دو مولفه (یعنی هوادار و افتخار) می‌تواند از یک بنیه اقتصادی محکم و قابل اتکا برخوردار شود؛ اما می‌بینیم که در مورد پرسپولیس یا حتی استقلال چنین اتفاقی رخ نداده است.

شاید طعنه‌آمیز باشد که مقارن با قهرمانی پرسپولیس در لیگ هفدهم که دومین جام پیاپی این تیم نیز محسوب می‌شد، حرف و حدیث‌های جدی زیادی در مورد احتمال حذف این تیم و حتی استقلال از مسابقات فصل آتی لیگ قهرمانان آسیا به گوش می‌رسد. در حقیقت بدهی‌های کلان این دو تیم برای کنفدراسیون فوتبال آسیا ثابت شده است و به همین دلیل این تیم در آستانه حذف از لیگ قهرمانان قرار گرفته؛ اما واقعا چرا این‌طور است؟ چرا باشگاهی که بر قله محبوبیت و افتخار ایستاده همیشه باید بدهکار و تحت تعقیب باشد و برای گذران امور جاری چشم به آب‌باریکه اسپانسری یا کمک‌های مستقیم مردمی (که همه جای جهان منسوخ شده) داشته باشد؟ یکی از دلایل این مساله ساختار ضعیف و غلط فوتبال ایران است.

پاداش قهرمانی؛ تقریبا صفر!

نکته اینجاست که فدراسیون فوتبال ایران تقریبا هیچ پاداش ویژه‌ای برای تیم قهرمان لیگ برتر در نظر نمی‌گیرد. این یعنی فاتح لیگی که ۳۰هفته میلیون‌ها نفر را سرگرم کرده، صدها هزار نفر را به ورزشگاه کشانده و کلی آگهی و توجه تجاری و معنوی جلب کرده، هیچ مبلغ معینی دریافت نمی‌کند و این دقیقا بر خلاف رویه‌ای است که در تمام لیگ‌های معتبر دنیا وجود دارد. همه جای جهان به تیم‌های برنده جام پاداش ویژه و مشخص داده می‌شود. مثلا دو سال پیش که چلسی قهرمان لیگ جزیره شد، جایزه نقدی تیم نخست در لیگ جزیره ۸/ ۳۸ میلیون پوند بود و البته تاتنهام و من‌سیتی به‌عنوان تیم‌های دوم و سوم هم صرفا به خاطر جایگاه‌شان در جدول ۸/ ۳۶ و ۹/ ۳۴ میلیون پوند پاداش دریافت کردند. این البته غیر از تقسیم سایر منابع درآمدی از جمله حق پخش تلویزیونی است؛ چرا که با در نظر گرفتن آن مبالغ، مجموع پول دریافتی چلسی در آن سال به عدد حیرت‌انگیز ۸/ ۱۵۰ میلیون پوند رسید.

البته که کسی انتظار ندارد در ایران چیزی حدود ۱۳۰۰ میلیارد تومان پول به تیم قهرمان داده شود. احتمال پرداخت حتی یک‌صدم این رقم هم به تیم قهرمان لیگ برتر کشورمان وجود ندارد؛ اما سوال اینجاست که چرا اصولا ردیف بودجه‌ای به این منظور تخصیص نیافته؟ جواب روشن است؛ چون اصلا درآمد چندانی در کار نیست که مساله توزیع آن در میان باشد! مسوولان سازمان لیگ در ایران می‌گویند طبق قانون ۵۰درصد درآمدهای لیگ برتر به‌طور مساوی بین همه تیم‌ها تقسیم می‌شود و ۵۰درصد دیگر هم بر اساس رتبه نهایی توزیع خواهد شد. در شرایطی که در فوتبال ایران اساسا چیزی به نام حق پخش تلویزیونی وجود ندارد، تنها درآمد مهم باقیمانده مربوط به تبلیغات محیطی خواهد بود که آن هم برای خودش ماجراهایی دارد. حتما در جریان هستید که در این چند سال شرکت‌های طرف قرارداد سازمان لیگ در این مورد چقدر بدحسابی کرده‌اند و تازه اصلا اگر تعهدات مالی به دقت هم انجام شود، رقم نهایی تقسیم بر ۳۲ (یک بار به‌طور مساوی بین ۱۶ تیم و یک بار هم بر اساس رتبه تیم‌ها) چیز دندان‌گیری نخواهد بود که بشود مابه‌التفاوت آن برای تیم اول جدول را «پاداش قهرمانی» نامید!

فقط برای کری‌خوانی

با شرایط اقتصادی موجود در فوتبال ایران، به نظر می‌رسد کسب عناوین قهرمانی صرفا برای درج در تاریخ و البته کری‌خوانی بین هواداران ارزش دارد وگرنه از نظر مالی اصلا مهم نیست که تیمی اول یا دوم شود. با محاسبات سازمان لیگ، شاید فرق بین رتبه‌های اول تا سوم جدول حتی به صد میلیون تومان هم نرسد که این فقط هزینه اجاره ورزشگاه برای یک بازی است! در این شرایط اصلا عجیب نیست که باشگاهی مثل استقلال خوزستان دو سال بعد از کسب عنوان قهرمانی در لیگ پانزدهم، کارش در این فصل به ورشکستگی و اعتصاب می‌کشد. این در حالی است که اگر در اروپا یک باشگاه ضعیف به‌طور ناگهانی و معجزه‌آسا عنوان قهرمانی را به دست بیاورد، چنان جهش مالی شگفت‌انگیزی پیدا می‌کند که شاید مسیر تاریخی آن تغییر کند.