چند می‌گیری تبلیغ کنی؟

مرتضی ناعمه - حضور حسین رضازاده، قهرمان وزنه‌برداری جهان، در تبلیغات یک بنگاه معاملاتی ملکی در دبی بحث حضور ورزشکاران در تبلیغات را در ایران دوباره مطرح کرد. حضور ورزشکاران در تبلیغات تجاری سابقه‌ای طولانی در ایران دارد. در قبل از انقلاب چندین مرتبه چنین کاری از سوی قهرمانان آن دوره از جمله علی پروین صورت گرفت، اما پس از انقلاب تقریبا این روند متوقف شد. در دهه شصت حضور ورزشکاران در تبلیغات بسیار کمرنگ بود و به نظر می‌رسد مشارکت ناصر حجازی در تبلیغ یک سری وسایل بدنسازی تنها حضور ورزشکاران در عرصه تبلیغات در آن دهه محسوب می‌شود.

برخلاف کشورهای صنعتی، حضور چهره‌های سرشناس در تبلیغات در ایران کمی‌قبح داشت. خیلی‌ها از حرکت غلامرضا تختی، قهرمان کشتی ایران در دهه چهل، که حاضر نشده بود در تبلیغ یک نوع تیغ خودتراشی شرکت کند به نیکی یاد می‌کردند و از سایر ورزشکاران می‌خواستند که از او الگو بگیرند.

در اواخر دهه هفتاد بود که این تابو شکسته شد. باید از کریم باقری، عضو سابق تیم ملی فوتبال ایران و بازیکن فعلی باشگاه پرسپولیس تهران، به عنوان یک سد شکن نام برد. در سال ۷۶ و پس از صعود خاطره انگیز تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، بیلبوردهای تبلیغاتی محصولات شرکت داروگر که تصویر کریم باقری روی آن خودنمایی می‌کرد در اتوبان‌های تهران نصب شد و تمامی‌ نگاه‌ها را متوجه خود ساخت.

همان موقع خیلی‌ها کریم باقری را به باد انتقاد گرفتند. به عنوان نمونه نشریه شلمچه که در آن زمان منتشر می‌شد، به باقری حمله کرد و از او ایراد گرفت که اگر می‌خواهد به این کار دست بزند بهتر است با پیراهن تیم باشگاهی اش آرمینیا بیله فلد شامپو تبلیغ کند، نه با پیراهن تیم ملی ایران.

تابوی حضور ورزشکاران در تبلیغات در دهه هفتاد با حضور کریم باقری در تبلیغات شرکت داروگر در سال ۱۳۷۶ شکسته شد.

در سال ۸۱ و پس از اینکه احمدرضا عابدزاده بعد از یک دوره بیماری سلامت خود را بازیافت، در تبلیغات موتورسیکلت تلاش دیده شد و همین مساله، دیگر شرکت‌های تجاری را به فکر انداخت تا با کسب مجوزهایی، از حضور ورزشکاران در امور تبلیغاتی خود استفاده کنند.

بعدها شرایط شکل حرفه‌ای‌تر به خود گرفت. مهدی مهدوی‌کیا، علی کریمی‌و ابراهیم میرزاپور در بیلبوردهای تبلیغاتی شرکت‌های آیوا، کن وود و اجنرال دیده شدند. حسین رضازاده هم در این زمینه بسیار پرکار بوده و هر چند ماه یک بار در تبلیغ یک شرکت ظاهر می‌شود.

در دو سه سال گذشته هم علی انصاریان و علیرضا نیکبخت واحدی پوشاک آرین جین را تبلیغ کردند، سامره در تبلیغ یک شرکت تولید مواد غذایی مشارکت کرد، حسین کاظمی ‌و کریم باقری به ترتیب در بیلبوردهای مبلمان چوب شمال و شامپو گلان مشاهده شدند.

حضور ورزشکاران در تبلیغات ماهواره‌ای نیز مدتی است باب شده و حسین رضازداه، مهرداد میناوند، ناصر و آتیلا حجازی و چند فوتبالیست دیگر آن را تجربه کرده‌اند.

در مجموع حضور کمی ‌و کیفی ورزشکاران ایرانی در دنیای تبلیغات با آنچه در کشورهای اروپایی مشاهده می‌شود به هیچ وجه قابل مقایسه نیست و این سوال پیش می‌آید؛ چرا شرکت‌های تجاری ایرانی برای تبلیغ محصولات و خدمات خود استفاده بیشتری از ورزشکاران نمی‌کنند؟

ورزشکاران چقدر می‌گیرند؟

درباره حضور کمرنگ ورزشکاران در عرصه تبلیغات یکی از کارشناسان امور تبلیغاتی می‌گوید: «این مساله چندین دلیل دارد. یکی این که در بازار ایران، مثل اروپا و آمریکا، رقابت شدید نیست. به همین دلیل در ایران خیلی از شرکت‌ها از شیوه‌های تبلیغاتی که در خارج متداول است استفاده نمی‌کنند و خود را بی‌نیاز می‌بینند. همچنین باید قبول کنیم ما در زمینه تبلیغات هنوز ضعیف هستیم. الان چند سالی است که کارشناسان تبلیغات در جهان به این نتیجه رسیده اند که حضور انفرادی یک ورزشکار در یک تبلیغ خیلی سودمند نیست. مثلا علی کریمی ‌هر چقدر هم که محبوب باشد مخالفانی هم دارد و برآیند مخالفان و موافقان او یک نوع بی‌تفاوتی به وجود می‌آورد، به همین دلیل است که می‌بینیم در تبلیغات مشابه در اروپا و آمریکا از یک گروه فوتبالیست استفاده می‌شود نه یک نفر. در مجموع احساس نیاز نکردن صاحبان شرکت‌ها و همچنین تاثیر نه چندان زیاد این گونه تبلیغات در ایران، باعث شده حضور هنرپیشه‌ها و ورزشکاران در تبلیغات پررونق نباشد.»

مبالغی که ورزشکاران برای حضور در تبلیغات می‌گیرند اصلا با آنچه در اروپا مرسوم است قابل مقایسه نیست. یکی از مدیران شرکت‌های تبلیغاتی که سابقه همکاری با هنرپیشه‌ها و ورزشکاران دارد درباره میزان قراردادها توضیح می‌دهد: «قراردادها با ورزشکاران معمولا بین ۱۰ تا ۶۰‌میلیون تومان است. به ندرت پیش آمده کسی بیش از ۶۰ میلیون تومان بگیرد. البته مثلا ممکن است یک کارخانه دار به خاطر علایق شخصی ‌بیاید به علی دایی یا رضازاده بیشتر از این مبالغ بدهد، اما درکل میزان قراردادها در این محدوده است و اگر کسی بیش از این درخواست کند به نتیجه نمی‌رسد. من شنیده‌ام یکی از فوتبالیست‌های معروف برای حضور در یک تبلیغ ۱۵۰‌میلیون تومان خواسته بود که این رقم با موافقت طرف مقابل روبه‌رو نشد.» آنچه که در این سال‌ها درباره میزان قراردادهای تبلیغاتی ورزشکاران گزارش شده و به گوش رسیده با اظهار نظر این مدیر همخوانی دارد. به عنوان مثال گفته می‌شود مهدوی‌کیا برای این که شرکت آیوا به مدت چهار ماه در آگهی‌های مطبوعاتی و چهار بیلبورد از تصویر او استفاده کند، ۶۰ میلیون تومان از این شرکت گرفته است که این یک رکورد در بین بازیکنان فوتبال محسوب می‌شود. کن وود مبلغی حدود ۴۰ میلیون تومان به علی کریمی ‌پرداخت. درباره مبلغ قرارداد ناصر حجازی با یک بنگاه معاملات ملکی در دبی هم چنین رقمی‌منتشر شده است.

علیرضا نیکبخت و علی انصاریان با مبلغی نزدیک به ۱۵‌میلیون تومان برای آرین جین تبلیغ کردند. گفته می‌شود حسین رضازاده هم معمولا برای تبلیغات داخلی خود رقمی‌ بین ۵۰ تا ۷۰‌میلیون تومان می‌گیرد.

قاعدتا علی دایی، با توجه به درآمدی که از مربیگری و نیز اداره شرکت تولید لوازم ورزشی اش دارد، راضی نخواهد شد و با این مبالغ به این عرصه وارد شد یا مهدی مهدوی‌کیا به مبلغی کمتر از آنچه از آیوا گرفته رضایت نمی‌دهد.

در حالی که تمامی‌مبالغی که تاکنون درباره رقم قراردادهای ورزشکاران و هنرمندان ایرانی در رسانه‌های مختلف منتشر شده کمتر از ۱۰۰‌میلیون تومان بوده، بسیاری از سایت‌ها از جمله سایت فردا میزان قرارداد حسین رضازاده با بنگاه معاملات ملکی رابینسون در دبی را ۲۰۰‌میلیون تومان ذکر کرده‌اند. اگر رضازاده حتی نصف این مبلغ را هم گرفته باشد در این زمینه یک رکورد فعلا دست نیافتنی خلق کرده است.

گروهی هم می‌گویند که رضازاده از این شرکت یک ویلای بی‌نظیر دریافت کرده است.

دفاعیه رضازاده و حجازی

با این که ورزش ایران به سمت حرفه‌ای شدن حرکت می‌کند و بسیاری از ورزشکاران صاحب نام مثل مهدوی‌کیا، باقری و رضازاده حضور در تبلیغات را امری عادی می‌دانند، اما به نظر می‌رسد هنوز جامعه ایران با این پدیده به راحتی کنار نیامده و به غیر از مسائل مالی، پیامدهای حضور در تبلیغات نیز موجب می‌شود که خیلی از قهرمانان عطای این کار را به لقایش ببخشند. وگرنه علی دایی،‌هادی ساعی، علیرضا رضایی، علیرضا دبیر و علیرضا حیدری هم در این سال‌ها با پیشنهادهایی روبه‌رو شده‌اند که ترجیح دادند وارد این عرصه نشوند که در این میان پایین بودن مبالغ پیشنهادی اصلی‌ترین دلیل مخالفت آنها بوده است.

در کنار این گروه باید به حسین رضازده اشاره کرد که با این عواقب دست و پنجه نرم می‌کند و حضورش در تبلیغات ماهواره‌ای انتقادهای زیادی به همراه داشت. رضازاده در جواب منتقدانش به ایسنا گفت: «من در آخرین سال‌های ورزش‌ حرفه‌ای به سر می‌برم. این حق من است که بتوانم برای زندگی آینده‌ام درآمدزایی کنم. من طبق قوانین و مقررات ایران در یکی از آگهی‌های تبلیغاتی شرکت کرده ام. فکر نمی‌کنم در دنیای ورزش حرفه‌ای این مساله خلاف عرف باشد. من در این تبلیغات نه کار غیر قانونی کرده‌ام، نه آن شبکه ماهواره‌ای غیرقانونی است و نه آن شرکتی که من با آن‌ها فعالیت کرده‌ام. این شرکت تابع قوانین جمهوری اسلامی‌است. مگر من تاکنون چه قدر پاداش گرفته‌ام که نباید از راه تبلیغات در‌آمدزایی کنم؟ چرا با من این گونه رفتار می‌شود؟» ناصر حجازی هم در گفت‌وگویی با روزنامه خبرورزشی از مخالفان حضورش در تبلیغات انتقاد کرد: «اگر در ایران زمینه حضورم در تبلیغات به وجود می‌آمد برای این کار با شرکت مورد نظر قرارداد همکاری امضا نمی‌کردم. مگر من چقدر درآمد دارم که می‌گویند نباید از این راه کسب درآمد کنم.»

به نظر می‌رسد با توجه به عمر کوتاه حرفه‌ای ورزشکاران باید در زمینه فعالیت تبلیغی به ورزشکاران حق داد.

رضایی: واگذاری ویلا به رضا‌زاده کذب است

حامی مالی رضا زاده با تکذیب خبر واگذاری ویلای ساحلی در دبی به قوی‌ترین مرد جهان گفت: «متاسفانه در چند وقت گذشته شایعات زیادی مبنی بر نحوه قرارداد ما در روزنامه‌ها منتشر شده که باید متذکر شویم هیچ یک از این شایعات صحت ندارد.» مصطفی رضایی افزود: «قرارداد فی ما بین املاک رابینسون و حسین رضازاده یک قرارداد کاملا شفاف و حرفه‌ای است و هرگز ماده‌ای خارج از عرف تبلیغاتی در این قرارداد گنجانده نشده است. آنان که ادعا می‌کنند برای این قرادادها، یک ویلای ساحلی به نام رضازاده زده‌ایم در صورت اثبات ادعای خود ۱۰ ویلای ساحلی از ما جایزه خواهند گرفت.»

وی در مورد این که بسیاری معتقدند که این تبلیغ شما باعث خروج سرمایه‌ها از ایران می‌شود گفت: قبلا استقبال هموطنان بیشتر برای خرید لوازم مصرفی و آرایشی بود که باعث می‌شد سرمایه ملی به سرعت سوخت شده و از بین برود، اما در‌حال‌حاضر تمایل به سمت خرید ملک و مسکن که باعث ارزش افزوده سرمایه می‌شود افزایش مناسبی یافته است. چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۵میلیارد دلار سرمایه ایران در دبی به کار افتاده است که از این مبلغ در حدود ۲۰ تا ۲۵میلیارد دلار به صورت سود به ایران بازگشته است. البته باید باز هم تاکید کنم سرمایه‌گذاری در ایران مثل دبی و دیگر کشورها از امنیت کامل برخوردار است و مردم را به سرمایه‌گذاری در ایران تشویق می‌‌کنیم.