مدیر عامل افزارآزما تاکید کرد
نقش گمرک و سیستم بانکی در رشدو توسعه صادراتی
گمرکات ایران باید پروسه کاملی را تدوین کنند که صادر کنندگان بتوانند آن بخش از مواد اولیه را که باید از خارج از کشور وارد کنند، به سرعت و بدون پرداخت عوارض و در قبال ضمانتنامه‌ها و تعهدنامه‌های مورد قبول گمرک ترخیص کرده و پس از صادر نمودن کالا ضمانتنامه و یا مبالغ پرداختی خود را به سرعت دریافت نمایند. جمشید بردبار، مدیر عامل شرکت الکترونیک افزارآزما در گفت و گو با روزنامه دنیای اقتصاد با اعلام مطالب فوق افزود: این شرکت با سی و پنج سال سابقه تحقیق و تولید تجهیزات آزمایشگاهی و اندازه گیری الکترونیک و مخابرات، از سال ۱۳۸۰ همکاری خود را با وزارت نیرو آغاز کرد و با خرید تجهیزات آزمایشگاه و تست‌های استاندارد مربوط به کنتورهای دیجیتال و ماشین آلات خط تولید کنتورهای دیجیتال با ظرفیت یک میلیون و هفتصد هزار دستگاه، اقدام به تولید کنتورهای مورد نیاز وزارت نیرو برطبق استانداردهای بین المللی و همچنین مشخصات تعیین شده توسط شرکت توانیر در مدلهای مختلف نموده است.
گمرکات ایران باید پروسه کاملی را تدوین کنند که صادر کنندگان بتوانند آن بخش از مواد اولیه را که باید از خارج از کشور وارد کنند، به سرعت و بدون پرداخت عوارض و در قبال ضمانتنامه‌ها و تعهدنامه‌های مورد قبول گمرک ترخیص کرده و پس از صادر نمودن کالا ضمانتنامه و یا مبالغ پرداختی خود را به سرعت دریافت نمایند. جمشید بردبار، مدیر عامل شرکت الکترونیک افزارآزما در گفت و گو با روزنامه دنیای اقتصاد با اعلام مطالب فوق افزود: این شرکت با سی و پنج سال سابقه تحقیق و تولید تجهیزات آزمایشگاهی و اندازه گیری الکترونیک و مخابرات، از سال 1380 همکاری خود را با وزارت نیرو آغاز کرد و با خرید تجهیزات آزمایشگاه و تست‌های استاندارد مربوط به کنتورهای دیجیتال و ماشین آلات خط تولید کنتورهای دیجیتال با ظرفیت یک میلیون و هفتصد هزار دستگاه، اقدام به تولید کنتورهای مورد نیاز وزارت نیرو برطبق استانداردهای بین المللی و همچنین مشخصات تعیین شده توسط شرکت توانیر در مدلهای مختلف نموده است.
وی با اشاره به تعجیل بی مورد در ایران در خصوص مباحث هوشمندسازی شبکه و کنتور گفت: این امر به رغم نهایی نشدن استانداردها و تکنولوژی در جهان سبب شد در تعیین و تعریف استانداردها و مشخصات فنی کنتورهای هوشمند در کشور مطالعه جامع اقتصادی و فنی لازم صورت نگرفته و در استانداردهای تعیین شده مباحثی مبهم باقی بماند و یا به آینده و یا سازندگان تجهیزات واگذار گردد.
بردبار افزود: شرکت افزار آزما نیز همگام با فراخوان وزارت نیرو جهت استفاده از هوشمندسازی و نصب کنتورهای هوشمند به نحوی که هم مطابق با استانداردهای جهانی برای صادرات باشد و هم بتواند مشخصات ایرانی را پوشش دهد اقدام نموده و طراحی و تولید قالبها، سخت افزار و نرم افزار کنتورهای هوشمند و تجهیزات جانبی مانند جمع کننده‌های اطلاعات و نرم افزارها و پروتکل‌های ارتباطی را در بخش تحقیقات خود آغاز کرد و در سال جاری موفق به طراحی قالبها و سخت افزار کنتورها شد. بخش‌های نرم افزار و پروتکل‌های مخابراتی و بقیه موارد نیز در دست طراحی است. این شرکت همچنین در حال اجرای طرح توسعه تولید کنتورهای هوشمند با توسعه فضای تولید به میزان پنج هزار مترمربع و خرید ماشین آلات و قالبها به میزان حدود چهار میلیون یورو است که ظرفیت تولید اضافی به میزان یک میلیون و هشتصد هزار دستگاه کنتور تکفاز و سه فاز را به این شرکت اضافه می‌کند.
وی یادآورشد: اجرای طرح توسعه فوق و افزایش ظرفیت تولید با توجه به فرصتهای صادراتی زیادی است که در منطقه و کشورهای همسایه، خاورمیانه، اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی (این شرکت طراحی کنتورها براساس استاندارد و کشورهای امریکایی که با استانداردهای اروپا و آسیا متفاوت می‌باشد را نیز شروع نموده است) به وجود آمده و در حال افزایش است.
به گفته بردبار، افزار آزما امیدوار است با کیفیت بسیار بالای کنتورهای تولیدی خود که تاکنون موفق به کسب رضایت مشتریان و تاییدیه‌های کیفیت از شرکتهای بسیار معتبر اروپایی نظیر KEMA هلند شده و قیمت‌های قابل رقابت با محصولات چینی، شانس زیادی در صادرات به کشورهای فوق داشته باشد. به همین دلیل طراحی کنتورها در بخش تحقیقات با توجه به نیاز مشتریان مختلف در ایران و خاورمیانه ، اروپا، آفریقا و آمریکا با مشخصات فنی متفاوت و بر طبق مشخصات فنی خاص هر یک انجام می‌پذیرد.
وی در خصوص نرخ ارز و تاثیر بر اقتصاد و صادرات گفت: هر چه نرخ ارز نسبت به ریال افزایش یابد برای صادر کنندگان شرایط بهتری فراهم می‌گردد، چنانکه کشور چین سالها ارزش پول خود را عمداً پایین تر از ارزش واقعی نگهداشته و سبب رونق بیشتر صادرات محصولات چینی شده است.
وی خاطرنشان ساخت: گرچه در چین اهرم‌های دیگری نیز نظیر بهره پایین بانکی برای تولید و جوایز صادراتی حتی تا سقف بیش از بیست درصد هم برای صادرات در نظر گرفته شده که به صادرکنندگان کمک زیادی می‌کند، اما در ایران طی سالهای اخیر بر عکس عمل شده و جایزه ناچیز صادراتی را هم حذف نموده اند.
وی تاکید کرد: مهمترین عامل در جهت پیشرفت تولید و صادرات در ایران علاوه بر واقعی شدن، تک نرخی شدن نرخ ارز است تا از ایجاد رانت و رقابت ناسالم که توسط وارد کنندگان و شرکتهای نیمه دولتی و دولتی با بخش خصوصی صورت می‌پذیرد جلوگیری گردد و تولید کننده داخلی امکان رشد یابد.
تحریمهای بین المللی که تبادل پول و اعتبارات و گشایش اعتبار اسنادی را مشکل نموده ، دو نرخی بودن نرخ ارز و انتظار از صادر کننده که ارز حاصل از صادرات خود را با نرخ ارزان به سیستم بانکی بفروشد، عدم وجود تسهیلات بانکی جهت تهیه ماشین آلات و مواد اولیه و درخواست وثایق گرانقیمت ملکی، عدم حمایت کافی سیستم بانکی جهت تهیه ضمانتنامه‌های شرکت در مناقصه ، هزینه‌ها و کارمزد بالای بانکها در مقایسه با بانکهای خارجی ، سود تسهیلات بانکی بسیار بالا و متفاوت در ایران (بطور متوسط 24 درصد) نسبت به کشورهای دیگر (بطور متوسط 8درصد) که رقابت را برای صادر کننده ایرانی دشوارمی کند، نبود شعب یا کارگزاری بانکها در برخی از کشورها و دشواری پیش فروش اعتبار اسنادی گشوده شده از سوی خریدار خارجی به سیستم بانکی ایران و دریافت سرمایه لازم جهت خرید مواد اولیه و ماشین آلات لازم برای کالای فروخته شده صادراتی، مهم ترین مشکلاتی است که به اعتقاد بردبار صادر کنندگان با آنها مواجهند.
وی افزود:تولید و صادرات در چند سال اخیر مورد بی مهری و فراموشی بسیار قرار گرفت و به رغم شعارهای اعلام شده ، ضرورت و اهمیت اساسی آن در سالم سازی اقتصاد کشور و ایجاد اشتغال مورد توجه قرار نگرفته و هنوز پس از گذشت بیش از یکسال از دولت جدید، قدم اساسی و موثری در جهت حمایت از تولید و صادرات برداشته نشده است. به عنوان مثال هنوز طرح حمایت از تولید بین مجلس و دولت دست به دست می‌گردد و تصویب نشده است. همچنین حمایت‌های تعرفه‌ای در گمرک جهت جلوگیری از ورود کالاهای مشابه خارجی که از سوبسید‌های دولتی کشور مرتبط (مانند چین) برخوردار ند صورت نمی گیرد. هنوز قرارداد‌های خرید تجهیزات و پیمانکاری یکسویه بوده و با تغییرات نرخ ارز و شرایط اقتصادی سبب ورشکستگی و خسارت شرکتهای طرف قرارداد با سازمانهای دولتی می‌شود. (برای هر گونه تاخیر نیز شرکتها باید خسارت بدهند اما طرف دولتی هیچگونه خسارتی جهت تاخیر در پرداخت و تغییر نرخها نمی پردازد).
وی ادامه داد: اخذ مالیات و بیمه از شرکتهای تولیدی و صادراتی دارای قوانین مبهم و یکسویه است و رسیدگی به اعتراضات و شکایات طوری است که حتماً منافع دولت لحاظ گردیده و از اعطای حداقل امتیازات و تخفیف‌های مشخص شده در قانون جهت حمایت از تولید تا حد امکان خودداری می‌شود. شرکتهای تولیدی به رغم مشکلات نداشتن نقدینگی باید مالیات ارزش افزوده را پرداخت کرده و سپس منتظر دریافت آن از طرف دولت بمانند که شاید ماهها و سالها به طول بیانجامد. نکته مهم دیگر عدم توجه و اعتقاد واقعی به بخش خصوصی است که گرچه مدام صحبت از خصوصی سازی شرکتهای دولتی و نیمه دولتی است ، ولی گویا اعتقاد قلبی وجود ندارد. بنابراین تا شعارها و تصمیم گیریها با عزم جدی همراه نگردد و مسئولین در کمک به تولید با یکدیگر همراه و هم نظر نباشند، مشکلات حل نمی شود.
پایانه صادراتی فارس در سال ۹۶ به بهره برداری می‌رسد
مرکزی برای مبادلات صادراتی فارس و جنوب کشور
مدیرعامل پایانه صادراتی فارس گفت: در خصوص عملیات صادراتی لازم است کالا با سرعت قابل قبول و امکانات حمل و نقل ایده آل و در عین حال ارزان به بازار آن سوی مرزها برسد. وجود پایانه صادراتی با امکانات کافی می‌تواند این دغدغه را به حداقل برساند.
حمید شکرنوش ساماندهی و تسهیل صادرات استان فارس، کاهش مبادلات گمرکی و هزینه‌های حمل و نقل، توسعه ظرفیت‌های صادراتی کشور و هم افزایی قدرت صادراتی را از اهداف پایانه صادراتی فارس ذکر کرد و افزود: در آینده بسیار نزدیک امکانات حمل و نقل بسیار مناسبی جهت صادرات کالاها بخصوص کالاهای با مزیت نسبی مانند مواد غذایی و میوه و تره بار فراهم می‌شود. این پایانه تاکنون 25 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
مدیر عامل پایانه صادراتی فارس ضمن تبریک روز صادرات به عنوان اولین خدمت به صادرکنندگان نمونه گفت: هیات مدیره پایانه صادراتی مصوب نموده است که کلیه خدمات به صادرکنندگان نمونه با ده درصد تخفیف ارائه گردد .
وی مرکز پرتودهی گاما را به عنوان یکی از مزایای ویژه این پایانه ذکر کرد و گفت: متقاضیان خدمات مرکز پرتودهی شرکتهای بهداشتی ، دارویی ، غذایی ، مواد پلیمری ، صنایع بسته بندی و ظروف یکبار مصرف می‌باشند.
شکرنوش افزود: استریل کردن محصولات بهداشتی و پزشکی و کاهش بار میکروبی مواد غذایی و دارویی از کاربردهای تخصصی این مرکز است.
وی مسئول نظارت و سرویس فنی این مرکز را سازمان انرژی هسته‌ای معرفی کرد و افزود: این مرکز با هدف پرتودهی انواع محصولات کشاورزی نیز طراحی شده که با استفاده از آن ضمن جلوگیری از جوانه زدن و فاسد شدن محصولات، مدت زمان نگهداری آنها در انبار افزایش می‌یابد.
مدیر عامل پایانه صادراتی فارس وجود سالن حراج را از دیگر مزایای ویژه این پایانه دانست و تصریح کرد: در این سالن که برای اولین بار در کشور ایجاد خواهد شد، مدیریت پایانه صادراتی به عنوان حراج گزار، با بازاریابی و اطلاع رسانی داخلی و بین المللی تمام تلاش خود را در جهت افزایش صادرات و افزایش قیمت فروش کالا انجام می‌دهد.
وی افزود: پس از بر گزاری حراج، پروانه صادراتی کالای فروخته شده توسط واحد‌های اجرایی و قانونی مستقر در پایانه صادر و با تایید شرکتهای بازرسی بین المللی توسط گمرک پلمب و به صورت ترانزیت به نقاط مختلف دنیا صادر می‌شود.
شکرنوش همچنین نوید داد که در سال ۱۳۹۶ پایانه صادراتی فارس مرکز عمده مبادلات صادراتی فارس و جنوب کشور خواهد بود.
وی با اشاره به تعجیل بی مورد در ایران در خصوص مباحث هوشمندسازی شبکه و کنتور گفت: این امر به رغم نهایی نشدن استانداردها و تکنولوژی در جهان سبب شد در تعیین و تعریف استانداردها و مشخصات فنی کنتورهای هوشمند در کشور مطالعه جامع اقتصادی و فنی لازم صورت نگرفته و در استانداردهای تعیین شده مباحثی مبهم باقی بماند و یا به آینده و یا سازندگان تجهیزات واگذار گردد.
بردبار افزود: شرکت افزار آزما نیز همگام با فراخوان وزارت نیرو جهت استفاده از هوشمندسازی و نصب کنتورهای هوشمند به نحوی که هم مطابق با استانداردهای جهانی برای صادرات باشد و هم بتواند مشخصات ایرانی را پوشش دهد اقدام نموده و طراحی و تولید قالبها، سخت افزار و نرم افزار کنتورهای هوشمند و تجهیزات جانبی مانند جمع کننده‌های اطلاعات و نرم افزارها و پروتکل‌های ارتباطی را در بخش تحقیقات خود آغاز کرد و در سال جاری موفق به طراحی قالبها و سخت افزار کنتورها شد. بخش‌های نرم افزار و پروتکل‌های مخابراتی و بقیه موارد نیز در دست طراحی است. این شرکت همچنین در حال اجرای طرح توسعه تولید کنتورهای هوشمند با توسعه فضای تولید به میزان پنج هزار مترمربع و خرید ماشین آلات و قالبها به میزان حدود چهار میلیون یورو است که ظرفیت تولید اضافی به میزان یک میلیون و هشتصد هزار دستگاه کنتور تکفاز و سه فاز را به این شرکت اضافه می‌کند.
وی یادآورشد: اجرای طرح توسعه فوق و افزایش ظرفیت تولید با توجه به فرصتهای صادراتی زیادی است که در منطقه و کشورهای همسایه، خاورمیانه، اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی (این شرکت طراحی کنتورها براساس استاندارد و کشورهای امریکایی که با استانداردهای اروپا و آسیا متفاوت می‌باشد را نیز شروع نموده است) به وجود آمده و در حال افزایش است.
به گفته بردبار، افزار آزما امیدوار است با کیفیت بسیار بالای کنتورهای تولیدی خود که تاکنون موفق به کسب رضایت مشتریان و تاییدیه‌های کیفیت از شرکتهای بسیار معتبر اروپایی نظیر KEMA هلند شده و قیمت‌های قابل رقابت با محصولات چینی، شانس زیادی در صادرات به کشورهای فوق داشته باشد. به همین دلیل طراحی کنتورها در بخش تحقیقات با توجه به نیاز مشتریان مختلف در ایران و خاورمیانه ، اروپا، آفریقا و آمریکا با مشخصات فنی متفاوت و بر طبق مشخصات فنی خاص هر یک انجام می‌پذیرد.
وی در خصوص نرخ ارز و تاثیر بر اقتصاد و صادرات گفت: هر چه نرخ ارز نسبت به ریال افزایش یابد برای صادر کنندگان شرایط بهتری فراهم می‌گردد، چنانکه کشور چین سالها ارزش پول خود را عمداً پایین تر از ارزش واقعی نگهداشته و سبب رونق بیشتر صادرات محصولات چینی شده است.
وی خاطرنشان ساخت: گرچه در چین اهرم‌های دیگری نیز نظیر بهره پایین بانکی برای تولید و جوایز صادراتی حتی تا سقف بیش از بیست درصد هم برای صادرات در نظر گرفته شده که به صادرکنندگان کمک زیادی می‌کند، اما در ایران طی سالهای اخیر بر عکس عمل شده و جایزه ناچیز صادراتی را هم حذف نموده اند.
وی تاکید کرد: مهمترین عامل در جهت پیشرفت تولید و صادرات در ایران علاوه بر واقعی شدن، تک نرخی شدن نرخ ارز است تا از ایجاد رانت و رقابت ناسالم که توسط وارد کنندگان و شرکتهای نیمه دولتی و دولتی با بخش خصوصی صورت می‌پذیرد جلوگیری گردد و تولید کننده داخلی امکان رشد یابد.
تحریمهای بین المللی که تبادل پول و اعتبارات و گشایش اعتبار اسنادی را مشکل نموده ، دو نرخی بودن نرخ ارز و انتظار از صادر کننده که ارز حاصل از صادرات خود را با نرخ ارزان به سیستم بانکی بفروشد، عدم وجود تسهیلات بانکی جهت تهیه ماشین آلات و مواد اولیه و درخواست وثایق گرانقیمت ملکی، عدم حمایت کافی سیستم بانکی جهت تهیه ضمانتنامه‌های شرکت در مناقصه ، هزینه‌ها و کارمزد بالای بانکها در مقایسه با بانکهای خارجی ، سود تسهیلات بانکی بسیار بالا و متفاوت در ایران (بطور متوسط 24 درصد) نسبت به کشورهای دیگر (بطور متوسط 8درصد) که رقابت را برای صادر کننده ایرانی دشوارمی کند، نبود شعب یا کارگزاری بانکها در برخی از کشورها و دشواری پیش فروش اعتبار اسنادی گشوده شده از سوی خریدار خارجی به سیستم بانکی ایران و دریافت سرمایه لازم جهت خرید مواد اولیه و ماشین آلات لازم برای کالای فروخته شده صادراتی، مهم ترین مشکلاتی است که به اعتقاد بردبار صادر کنندگان با آنها مواجهند.
وی افزود:تولید و صادرات در چند سال اخیر مورد بی مهری و فراموشی بسیار قرار گرفت و به رغم شعارهای اعلام شده ، ضرورت و اهمیت اساسی آن در سالم سازی اقتصاد کشور و ایجاد اشتغال مورد توجه قرار نگرفته و هنوز پس از گذشت بیش از یکسال از دولت جدید، قدم اساسی و موثری در جهت حمایت از تولید و صادرات برداشته نشده است. به عنوان مثال هنوز طرح حمایت از تولید بین مجلس و دولت دست به دست می‌گردد و تصویب نشده است. همچنین حمایت‌های تعرفه‌ای در گمرک جهت جلوگیری از ورود کالاهای مشابه خارجی که از سوبسید‌های دولتی کشور مرتبط (مانند چین) برخوردار ند صورت نمی گیرد. هنوز قرارداد‌های خرید تجهیزات و پیمانکاری یکسویه بوده و با تغییرات نرخ ارز و شرایط اقتصادی سبب ورشکستگی و خسارت شرکتهای طرف قرارداد با سازمانهای دولتی می‌شود. (برای هر گونه تاخیر نیز شرکتها باید خسارت بدهند اما طرف دولتی هیچگونه خسارتی جهت تاخیر در پرداخت و تغییر نرخها نمی پردازد).
وی ادامه داد: اخذ مالیات و بیمه از شرکتهای تولیدی و صادراتی دارای قوانین مبهم و یکسویه است و رسیدگی به اعتراضات و شکایات طوری است که حتماً منافع دولت لحاظ گردیده و از اعطای حداقل امتیازات و تخفیف‌های مشخص شده در قانون جهت حمایت از تولید تا حد امکان خودداری می‌شود. شرکتهای تولیدی به رغم مشکلات نداشتن نقدینگی باید مالیات ارزش افزوده را پرداخت کرده و سپس منتظر دریافت آن از طرف دولت بمانند که شاید ماهها و سالها به طول بیانجامد. نکته مهم دیگر عدم توجه و اعتقاد واقعی به بخش خصوصی است که گرچه مدام صحبت از خصوصی سازی شرکتهای دولتی و نیمه دولتی است ، ولی گویا اعتقاد قلبی وجود ندارد. بنابراین تا شعارها و تصمیم گیریها با عزم جدی همراه نگردد و مسئولین در کمک به تولید با یکدیگر همراه و هم نظر نباشند، مشکلات حل نمی شود.
پایانه صادراتی فارس در سال ۹۶ به بهره برداری می‌رسد
مرکزی برای مبادلات صادراتی فارس و جنوب کشور
مدیرعامل پایانه صادراتی فارس گفت: در خصوص عملیات صادراتی لازم است کالا با سرعت قابل قبول و امکانات حمل و نقل ایده آل و در عین حال ارزان به بازار آن سوی مرزها برسد. وجود پایانه صادراتی با امکانات کافی می‌تواند این دغدغه را به حداقل برساند.
حمید شکرنوش ساماندهی و تسهیل صادرات استان فارس، کاهش مبادلات گمرکی و هزینه‌های حمل و نقل، توسعه ظرفیت‌های صادراتی کشور و هم افزایی قدرت صادراتی را از اهداف پایانه صادراتی فارس ذکر کرد و افزود: در آینده بسیار نزدیک امکانات حمل و نقل بسیار مناسبی جهت صادرات کالاها بخصوص کالاهای با مزیت نسبی مانند مواد غذایی و میوه و تره بار فراهم می‌شود. این پایانه تاکنون 25 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
مدیر عامل پایانه صادراتی فارس ضمن تبریک روز صادرات به عنوان اولین خدمت به صادرکنندگان نمونه گفت: هیات مدیره پایانه صادراتی مصوب نموده است که کلیه خدمات به صادرکنندگان نمونه با ده درصد تخفیف ارائه گردد .
وی مرکز پرتودهی گاما را به عنوان یکی از مزایای ویژه این پایانه ذکر کرد و گفت: متقاضیان خدمات مرکز پرتودهی شرکتهای بهداشتی ، دارویی ، غذایی ، مواد پلیمری ، صنایع بسته بندی و ظروف یکبار مصرف می‌باشند.
شکرنوش افزود: استریل کردن محصولات بهداشتی و پزشکی و کاهش بار میکروبی مواد غذایی و دارویی از کاربردهای تخصصی این مرکز است.
وی مسئول نظارت و سرویس فنی این مرکز را سازمان انرژی هسته‌ای معرفی کرد و افزود: این مرکز با هدف پرتودهی انواع محصولات کشاورزی نیز طراحی شده که با استفاده از آن ضمن جلوگیری از جوانه زدن و فاسد شدن محصولات، مدت زمان نگهداری آنها در انبار افزایش می‌یابد.
مدیر عامل پایانه صادراتی فارس وجود سالن حراج را از دیگر مزایای ویژه این پایانه دانست و تصریح کرد: در این سالن که برای اولین بار در کشور ایجاد خواهد شد، مدیریت پایانه صادراتی به عنوان حراج گزار، با بازاریابی و اطلاع رسانی داخلی و بین المللی تمام تلاش خود را در جهت افزایش صادرات و افزایش قیمت فروش کالا انجام می‌دهد.
وی افزود: پس از بر گزاری حراج، پروانه صادراتی کالای فروخته شده توسط واحد‌های اجرایی و قانونی مستقر در پایانه صادر و با تایید شرکتهای بازرسی بین المللی توسط گمرک پلمب و به صورت ترانزیت به نقاط مختلف دنیا صادر می‌شود.
شکرنوش همچنین نوید داد که در سال ۱۳۹۶ پایانه صادراتی فارس مرکز عمده مبادلات صادراتی فارس و جنوب کشور خواهد بود.
ارسال نظر