خداحافظی با رفیق قدیمی
مایکروسافت پس از 14 سال، در تاریخ 8 آوریل 2014 به پشتیبانی از ویندوز XP پایان داد.
به این ترتیب پس از تاریخ اعلام شده دیگر هیچ به‌روزرسانی امنیتی برای ویندوز XP منتشر نخواهد شد و کاربران این سیستم‌عامل پشتیبانی فنی دریافت نمی‌شود. به همین دلیل روی آوردن کاربران به سیستم‌عامل‌های به‌روزتر از جمله ویندوز ۷، ویندوز ۸ و ویندوز ۱/۸ اهمیت فراوانی دارد.
امکانات مدیریتی سیستم‌عامل‌های امروزی به کاربران امکان می‌دهد تا از امنیت بسیار بالاتر، حق انتخاب گسترده‌تر برای نیروی کار همراه، بهره‌وری بیشتر و کاهش قابل توجه هزینه‌های مالکیت برخوردار شوند. می‌توان گفت؛ اگر کاربر ویندوز XP هستید، سریع‌تر دست به‌کار شوید چرا که پس از ۸ آوریل ۲۰۱۴ از به‌روزرسانی امنیتی یا پشتیبانی فنی برای این سیستم‌عامل خبری نخواهد بود و عملا کامپیوترهای مبتنی بر ویندوز XP در خطر خواهند بود.
اما ویندوز XP مخاطبان بسیاری داشت و شاید دل کندن از آن برای برخی از کاربران مشکل باشد. با توجه به این موضوع در این بخش ما ضمن اینکه خطرات احتمالی ادامه استفاده از ویندوز XP را به کاربران گوشزد می‌کنیم، مروری نیز بر این نرم‌افزار و سیر تحول آن در سال‌های اخیر خواهیم داشت.
اگر به این موضوع علاقه‌مند هستید این مطلب را بخوانید:
ایمنی مهم‌ترین مساله است
با توجه به اهمیت موضوع ایمنی کاربران در ابتدا به خطرات احتمالی که در صورت استفاده از ویندوز XP با سرویس پک ۳ پس از هشتم آوریل ۲۰۱۴ کاربران را تهدید می‌کند می‌پردازیم.
۱- امنیت
سیستم شما بدون دریافت وصله‌های امنیتی حساس، ممکن است در مقابل ویروس‌ها، نرم‌افزارهای جاسوسی و سایر ابزارهای خرابکارانه آسیب‌پذیر شود. ابزارهایی که اطلاعات تجاری شما را به سرقت برده یا نابود می‌کنند. نرم‌افزارهای ضدویروس نیز به‌تنهایی نمی‌توانند از سیستم‌های مبتنی بر ویندوز XP پس از تاریخ یاد شده محافظت کنند.
۲- همخوانی
کسب‌وکارهایی که موظف به همخوانی با قوانین رگولاتوری مختلف، مانند قوانین وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا هستند ممکن است در همخوانی با قوانین و مقررات دچار مشکل شوند.
۳- پایان پشتیبانی نرم‌افزاری
بسیاری از شرکت‌های نرم‌افزاری پشتیبانی از محصولات خود روی ویندوز XP را متوقف می‌کنند. برای مثال نسخه جدید بسته نرم‌افزاری آفیس تنها از سیستم‌عامل‌های امروزی پشتیبانی می‌کند و روی ویندوز XP اجرا نخواهد شد.
۴- پایان پشتیبانی سخت‌افزاری
اکثر سازندگان سیستم‌های کامپیوتری پشتیبانی از ویندوز XP را روی سیستم‌های کنونی و سیستم‌های جدید خود متوقف خواهند کرد. این، به آن معنا است که درایورهای سخت‌افزاری، دیگر برای این سیستم‌عامل منتشر نخواهد شد.
تاریخچه
ویندوز XP یکی از سیستم‌عامل‌هایی است که اسم رمز «ویستلر» (Whistler) را بر خود داشت.
چرا که در طول توسعه ویندوز ایکس‌پی بسیاری از کارکنان مایکروسافت در تفریحگاه ویستلر کانادا مشغول اسکی بودند.
ویندوز ایکس‌پی روی هسته ویندوز ان‌تی و ۲۰۰۰ پایه‌گذاری شد و جانشین دو ویندوز ۲۰۰۰ و ام‌یی بود. شرکت مایکروسافت ویندوز اکس‌پی را به‌منظور به‌روزکردن رابط کاربر (شکل ظاهری برنامه)، افزودن ویژگی‌های تازه، یکدست‌کردن «مبنای کد» بین اعضای مختلف خانواده مایکروسافت ویندوز و فراهم آوردن یک پلت‌فرم باثبات‌تر، پایه‌گذاری و در سال ۲۰۰۱ روانه بازار کرد.
ویندوز اکس پی که در اکتبر ۲۰۰۱ عرضه شد، یکی از محبوب‌ترین سیستم‌های عامل کامپیوتر در جهان به شمار می‌رود که گفته می‌شود بیش از چهارصد میلیون نسخه از آن در حال استفاده است.
با این حال مایکروسافت اعلام کرده دیگر به شرکت‌های عمده سازنده کامپیوتر نظیر دل، اچ‌پی و توشیبا مجوز نصب سیستم‌عامل قبلی را بر روی کامپیوترهای تولیدی نخواهد داد.
ویندوز اکس‌پی در ابتدا در دو نسخه خانگی و حرفه‌ای عرضه شده‌بود واز چندین زبان مختلف پشتیبانی می‌کرد.
این سیستم‌عامل در ویرایش‌های مختلفی ارائه شد که از رایج‌ترین آنها می‌توان به ویرایش خانگی برای کاربران خانگی، ویرایش حرفه‌ای که قابلیت‌های دیگری همچون پشتیبانی از دامنه ویندوز سرور را دارد و مناسب کاربران حرفه‌های تجاری است، اشاره کرد. ویندوز XP ویرایش Media Center نیز در حقیقت همان ویندوز XP حرفه‌ای بود که قابلیت‌های اضافی در مورد سیستم‌های چندرسانه‌ای همچون تماشای TV، مشاهده DVD و شنیدن موزیک داشت.
همچنین ویندوز XP ویرایش Tablet PC برای اجرا در پلت‌فرم‌های Table PC طراحی شد. علاوه‌بر اینها دو ویرایش ۶۴ بیتی از ویندوز XP وجود دارد: ویندوز XP ویرایش ۶۴ بیتی برای پردازنده‌های تیانیوم و ویندوز XP ویرایش حرفه‌ای x۶۴ برای پردازنده‌های x۸۶-۶۴.
ویندوز XP به خاطر بهبود کارآیی و پایداری نسخه‌های قبلی ویندوز، مورد توجه قرار گرفت. در ویندوز XP، واسط گرافیکی کاربر کاملا از نو طراحی شد و بسیار کاربر پسندتر از نسخه‌های قبلی ویندوز مایکروسافت بود.
ویرایش ۶۴ بیتی، ویرایش x۶۴ ویندوز XP حرفه‌ای، ویرایش Media Center ویندوز اکس‌پی، ویرایش Tablet PC ویندوز اکس‌پی، ویندوز XP نهفته، ویندوز پایه برای کامپیوترهای شخصی قدیمی، ویرایش مبتدی ویندوز XP، ویرایش N ویندوز XP و... برخی از اقدامات مایکروسافت روی ویندوز XP است.
چرا خداحافظی
در سال ۲۰۱۲ ویندوز ۷ که برای استفاده در کامپیوترهای شخصی شامل انواع خانگی و اداری تولید شد جایگزین سیستم‌عامل Xp شد. به همین دلیل نسخه Xp کمی رونق خود را از دست داد.
عدم پشتیبانی مایکروسافت از ویندوز XP رویدادی بود که این شرکت ماه‌ها قبل در مورد آن به کاربران و مشاغل مختلف هشدار داده بود و سارقان و هکرهای فناوری اطلاعات برای آن روزشماری می‌کردند. همچنین شرکت مایکروسافت در این مدت خدمات ویژه‌ای را نیز برای کاربران انجام می‌داد. برای مثال با راه‌اندازی وب سایت ویژه‌ای به آنها اعلام می‌کرد که نسخه ویندوز کاربران Xp است یا نه.
یکی دیگر از اقدامات شرکت مایکروسافت در این زمینه همکاری با شرکت‌های نرم‌افزاری دیگر برای به روز رسانی و آپدیت کردن نسخه ویندوز خود و استفاده از ابزارهایی برای تبادل اطلاعات و تنظیمات نسخه جدید ویندوز است.
مایکل سیلور، معاون پژوهشی مرکز مشاوره گارتنر پیش‌بینی کرده است که در تاریخ ۹ آوریل ۲۰۱۴ حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از موسسات و سازمان‌ها هنوز بر روی کامپیوترهای خود سیستم‌عامل Xp را اجرا می‌کنند، اما طول عمر این سیستم‌عامل دلیل خاصی جز پشتیبانی مایکروسافت از سیستم‌عامل محبوب خود ندارد.
همچنین تاخیر در روی کار آمدن نسخه‌های بعدی ویندوز Xp به طول عمر این سیستم‌عامل کمک شایانی کرده است. مجرمان سایبری با سوءاستفاده از مشکلات ایجاد شده در اپلیکیشن‌هایی نظیر مرورگر اینترنت به اطلاعات کاربران دسترسی پیدا می‌کنند، اما نسخه‌های به روز شده ویندوز شانس کمتری را نصیب سارقان می‌کند. بنابراین، اکنون فرصت مناسبی برای هکرها است تا کاربران ویندوز xp را هدف حمله‌های خود قرار دهند.
گفتنی است؛ ویندوزهای جدید ۷ و ۸ شرکت مایکروسافت برای در امان ماندن از دست سارقان اینترنتی روش‌های مختلفی اتخاذ می‌کنند. اما خبر خوش این است که بسیاری از شرکت‌های عرضه‌کننده نرم‌افزارهای آنتی ویروس برای موضع‌گیری در برابر بدافزارها اپلیکیشن‌های خود را برای نسخه ویندوز xp هنوز به روز رسانی می‌کنند. بر اساس اعلام مایکروسافت، تحقیقات نشان می‌دهد که به‌طور متوسط ۱۸ تا ۲۳ ماه برای استقرار وضعیت جدید کسب‌وکار و اطمینان از داشتن نسخه‌های پشتیبان صرف این مهاجرت خواهد شد. این به آن معنی است که پس از تاریخ ۸ آوریل ۲۰۱۴ هیچ‌گونه به‌روزرسانی امنیتی و غیرامنیتی برای برطرف‌سازی مشکلات وجود نخواهد داشت و دیگر حتی گزینه‌های پشتیبانی رایگان وجود نخواهد داشت و شما باید با پرداخت مبالغی به رفع مشکلات خود اقدام کنید.
در حقیقت با استفاده از این نرم‌افزار و سیستم‌عامل کاربران در معرض خطرات امنیتی فراوان و غیرقابل پیش‌بینی قرار خواهند گرفت.
چند توصیه به پایبندان XP
همان‌طور که اشاره شد، با اعلام عدم پشتیبانی از ویندوز ایکس‌پی، هکرها و افرادی که در پی سرقت اطلاعات و سوءاستفاده از این موقعیت هستند دست به‌کار شده و کاربرانی را که هنوز این سیستم‌عامل را مورد استفاده قرار می‌دهند، زیر بار حملات خود خواهند گرفت؛ در نتیجه سیستم شما بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود.
در صورتی که هنوز تعصب خاصی به این سیستم‌عامل دارید و می‌خواهید همچنان از آن استفاده کنید، بهتر است کامپیوتر خود را به اینترنت متصل نکنید تا از حملات انجام شده در امان باشید. همچنین اگر کامپیوتر شما بسیار قدیمی است و هر آن احتمال دارد تا سیستم همچون گذشته کار نکند، بهتر است از فایل‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
در صورتی که از سیستم خود هر از چندگاهی برای گشت‌و‌گذار در اینترنت استفاده کرده و اطلاعات مهمی چون رمز‌های‌عبور حیاتی خود را در آن وارد نمی‌کنید، نباید چندان نگران باشید. اما در نقطه مقابل در صورتی که کامپیوتر شما اصلی‌ترین درگاه برای ورود به حساب‌های کاربری و همچنین وارد‌کردن اطلاعات بانکی شما است، پس باید به فکر مهاجرت به نسخه بالاتری از این سیستم‌عامل باشید.